محسن شهمیرزادی: یک دوستی خاطرهای از چند سال پیش روایت میکرد و میگفت ما سالهای ابتدایی دانشگاه تب و تاب زیادی برای کار فرهنگی داشتیم اما به هر دری میزدیم فکر میکردیم کار درست چیز دیگری است و از این شاخه به آن شاخه میپریدیم و مثل خیلی از دغدغهمندهای فرهنگ دچار سردرگمی شده بودیم. چند وقتی میشد که حاجحسین یکتا به دانشگاه میآمد و روایتگری شهدا میکرد. یک شب دورش جمع شدیم و سفره دلمان را برایش باز کردیم. گفت: «میخواهید برای شما یک کار فرهنگی کاملا اثرگذار برنامهریزی کنم؟» ما که از خدایمان بود اما برایمان شرط گذاشت: «امشب نه! هفته بعد پنجشنبه بیایید مسجد جمکران، آنجا طرح را برای شما خواهم گفت». ما به گمان اینکه فرمانده سابق قرارگاه خاتمالاوصیا بناست مدیریت یک سازمان فرهنگی را به ما محول کند و ردیف بودجهای برایمان در نظر بگیرد، هفته را به پایان رساندیم. نیمه شب در حیاط مسجد جمع شدیم و منتظر ماندیم تا ایدهاش را برایمان باز کند. خوش و بشها تمام نشده بود که بیمقدمه گفت: «بچهها راستش را بخواهید مساله فقط یک چیز است؛ مردم دلشان با ما صاف نیست. ما را در زندگی روزمره خودشان نمیبینند. اگر میخواهید کار فرهنگی کنید، بروید برای آن پیرزن خریدهای خانهاش را انجام دهید، بار سنگین از روی دوش مردم بردارید، بروید گره از کارشان باز کنید، کفشهایشان را واکس بزنید؛ کار فرهنگی این است، اگر میتوانید و میخواهید بسمالله. دنبال بهانه و موقعیت بودن، کار فرهنگی نیست».
این نگاه حاجحسین یکتا نسبت به کار فرهنگی بخوبی در رفتارهای چند سال اخیر او بروز یافته است. تاسیس موکبهای مردمی در اربعین و تلاش برای خدمت به زائران او را ماهها در کشور عراق مقیم کرد. زلزله کرمانشاه در روزهای پایانی اربعین باعث شد حسین یکتا تمام موکبهای همراه را از سامرا به کرمانشاه و سرپل ذهاب منتقل کند و تا آبادانی نسبی این شهر در آنجا بماند. اعتراضات اقتصادی و مشکلات بازاریان او را بار دیگر در میان مردم برجسته کرد و مشکلات آب خرمشهر، حاجحسین یکتا را این روزها به جنوب کشور فراخوانده است. در این میان اگرچه نگاه حاجحسین یکتا به کار فرهنگی مساوی با خدمت به عامه مردم است اما فهم درست وی از رسانه موجب شده است این فعالیتها اثرگذاری چندبرابری با خود به همراه داشته باشد. شبکه 3 سیما در ایام پس از زلزله، هر شب برنامهای زنده از سرپل ذهاب را روی آنتن میبرد؛ برنامهای با اجرای حاجحسین یکتا که میان مردم روی سنگهای ویرانههای زلزله مینشست و روایتی امیدوارانه از مشکلات این مناطق را بازگو میکرد. «روایت مردم» اثر دیگری است که این شبها از تلویزیون برای مردم پخش میشود. مردم و بازاریها در این مستند به صورت مستقیم گلایهها و مشکلاتشان را با حاجحسین در میان گذاشته و خود را در قاب رسانه ملی مشاهده میکنند. حاجحسین یکتا اما حالا با گروه مستندسازی به خرمشهر روانه شده تا روایتی از مشکلات آب و هوا و زندگی این مردم داشته باشد و بیشک نیز رسانه ملی در چندروز آینده تریبونی برای خرمشهر خواهد شد. فعالیت رسانهای حاجحسین یکتا از چند بعد حائز اهمیت است؛ این اتفاق در وهله اول موجب میشود رسانه ملی تبدیل به قاب آینهای شود برای بازتاب نگاه مردم؛ صحبتهایی که عمدتا در فیلترهای متعدد سیما محو میشوند و به شکل کانالیزه و کلیشهای روی آنتن میروند اما حضور شخص حاجحسین یکتا باعث شده است این روایت صادقانهتر، صریحتر و مستقیمتر از همیشه از تلویزیون پخش شود؛ مشکلاتی که عمده مردم با آن مواجهند اما زبان گویایی برای انتقال آن به رسانه ملی دیده نمیشد. دیگر پیامد این کار رساندن صدای مردم به مدیران بالادستی است. بعضا ممکن است کانال روابط عمومیها و حلقه بسته مشاوران، روایت جامعی از مصائب مردم را به گوش مسؤولان نرسانند و رسانه ملی در این میان میتواند بهترین محمل برای انتقال چنین موضوعی باشد که این مهم در اتفاقات اخیر توسط حسین یکتا بخوبی تحقق یافته است اما شاید یکی از مهمترین پیامدهای رسانهای شدن فعالیتهای فرهنگی توسط وی، روایتی است که در نبرد روایتهای رسانهای به میدان فرستاده شده است. در حالی که هنگام بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری از رسانهها، به جای پیشگام شدن در مطالبه مشکلات مردمی، چراغ سوژههای خود را به سمت دیگری میچرخانند، رسانههای معاند تلاش دارند حتی یک نارضایتی کوچک را مصادره به مطلوب کرده و از آن یک بحران بیافرینند و به نام خود ثبت کنند. جامعه ناراضی هم در شرایط بحران به سرعت نگاهش به سمت رسانهای جلب خواهد شد که تصور کند صدای رسای او است. حسین یکتا تلاش دارد با «خودی» نشان دادن مردم از یک سو و ایجاد اعتماد در مردم نسبت به رسانه ملی که آن را رسانه خود بدانند، مشکلات آنها را از این تریبون روایت کند. روایت منصفانه، بسیاری از شایعات و تحلیلهای نادرست را از میدان به در میکند و بازنمایی درست مشکلات جامعه، به رسانه ملی اعتبار و اعتماد میبخشد. مشی راوی دفاعمقدس با مستند «روایت مردم» این روزها مورد تمجید بسیاری از اهالی فرهنگ قرار گرفته است و اگرچه تا مدیوم رسانه حرفهای فرسنگها فاصله دارد اما صداقت و انصافش خیلی زود در میان مردم مورد اقبال قرار گرفته و بیشک اثر این کار فرهنگی تمیز به چشم خواهد آمد. چنانکه در همین چند روز، حمله ضدانقلابهای فضای مجازی به برنامه «روایت مردم» و حسین یکتا نشان میدهد این برنامه توانسته اثر اجتماعی داشته باشد و آنها را در این جنگ روایتها به عقب براند.