فهیمه اسماعیلی: «شارل بودلر» شاعر فرانسوی که در قرن نوزدهم میزیسته، بر این باور است «شعر تنها اثری مکتوب، سلسلهای تصویرها و صوتها نیست، بلکه نوعی روش زندگی کردن است». این سخن در حالی از زبان یکی از چهرههای مطرح ادبیات فرانسه عنوان میشود که این روزها بسیاری در داخل بر این طبل میکوبند که شعر و به طور کلی هنر اصالتی جز هنر بودن و شعر بودن ندارد؛ در حالی که میبینیم یکی از نظریهپردازان هنر مدرن چنین رسالتی برای شعر قائل است. این مساله در اشعار روزگار ما بشدت تبلیغ میشود که هنر برای هنر است و کارکرد رسانهای از هنر داشتن روشی غلط و حتی برخی ابراز میکنند خیانت به روح هنر است اما «میلاد عرفانپور» در آخرین مجموعه شعری که از او منتشر شده، تنها یک اثر هنری خلق نکرده، بلکه در اشعارش که باز مجموعهای از رباعیهاست، سبک و سیاقی از زندگی و زیست را نیز پیشنهاد کرده است. این پیشنهاد با زبانی هنرمندانه در قالب شعر به مخاطب ارائه شده و همین سبب شده خواننده ارتباط تنگانگی با اشعار مجموعه رباعی «راهبندان» برقرار کند:
«از خلق تو را دست به دامانم و بس
با مذهب چشم تو مسلمانم و بس
هرگاه مرا به گفتوگو میخوانی
چون طفل، زبان گریه میدانم و بس»
این ابیات نشان میدهد میلاد عرفانپور در دیالوگی که از طریق شعر با خواننده برقرار میکند، او را دعوت به فرهنگ شیعی برخاسته از متون اصیل میکند. این رباعی خواننده را بیدرنگ یاد بخشی از دعای کمیل [... و سلاحه البکاء ...] میاندازد. برای ادامه این یادداشت باز هم به نقل قولی از شارل بودلر رجوع میکنم. او بر این باور است «شعر ترجمان آرزوی بشر به سوی دنیایی برتر است» و در این کتاب باز هم شاهد هستیم سراینده این ابیات، خواننده را دعوت به آن دنیای برتر میکند:
«از عرش خدا شعر شگرفی آورد
از آن همه راز، چند حرفی آورد
آن پیر سپیدجامه دریادل!
آن ابر، دمش گرم، چه برفی آورد!»
در این رباعی شاعر با نگاهی شاعرانه به برف و ابر نگاه کرده اما جدا از این موضوع، او با نگاهی متعالی بر این باور است تمام نعمتهای خداوندی تجسم هنر و در اینجا شعر است و شاعر شعر و به طور کلی هنر را متعلق به عالمی لاهوتی میداند و این هشدار را به شعرا و هنرمندان میدهد که هنر آنها ودیعهای الهی در آنهاست که متعلق به دنیایی برتر است. دنیایی که انتهای آرزوهای بشر است و این را در اشعار این مجموعه شعر بازگو کرده است.
«هنرمند باید تجسم زمانه خود باشد» هم نقل قولی از شارل بودلر شاعر پرآوازه قرن نوزدهم است. این جمله را در مجموعه شعر «راهبندان» میلاد عرفانپور براحتی میتوان در جایجای مجموعه یافت. عرفانپور در این مجموعه در بطن زمانه خود حلول کرده و دنیا را از آن ناحیه نگریسته است. اشعار فراوانی در این مجموعه دیده میشود که برخاسته از جان آگاه شاعر است. جان آگاهی که در میان مردم رفت و آمد میکند و با آنها معاشرت دارد و به همین خاطر اشعارش نیز با آنها یگانه است:
«تنها و غریب مانده انسان در شهر
سنگین شده سایه رفیقان در شهر
محتاج درنگیم در این کثرت رنگ
این است دلیل راهبندان در شهر»
او در این اشعار علاوه بر اینکه به روح حاکم بر زمانه اشاره میکند و تاریکی و سیاهی را با اشاراتی به خواننده نشان میدهد، بالاتر دیدیم یادآوری میکند که این انسان نسبت به خداوند کفرانکننده است، از این رو او در اشعارش تصویری از انسان غریب معاصر را به خواننده نشان داده است:
«با اینکه دمی نبوده خرسند از من
هرگز نبریده است پیوند از من
از این همه عیبپوشیاش حیرانم
انگار حیا کرد خداوند از من»
او در اشعارش بر سر عافیتطلبان و بیدردان جامعه فریاد میکشد. در واقع عرفانپور در این اشعار فصل تازهای از شعر انقلاب اسلامی را گشوده و نشان داده شعر اعتراض در چهارمین دهه انقلاب اسلامی باید بر سر عافیتطلبان فریاد بزند:
«ای در خور و خواب مانده دنیای شما
ای بستر عافیت مهیای شما
آلودگی شهر فقط ذرهای از
آلودگی هوای دلهای شما»
او در اشعار «راهبندان» خواننده را دعوت به تفکر کرده و این اتفاقی است که در روزگار کنونی، کمتر سراغی از آن داریم. دعوت به اندیشیدن و به فکر واداشتن، گمشدهای است که در روزگار کنونی در آثار هنری کمتر به چشم میآید. شاعر در این مجموعه به ساحتهای گوناگون توجه خواننده را جلب کرده است. او تلنگرهایی به خواننده میزند و وی را در شرایطی قرار میدهد که از دل اشعار دریافتهایی داشته باشد که کمتر نمونههای آن در شعر امروز دیده میشود:
«از شهر به جز خشخش پاییز نماند
جز شیون شیوای شبآویز نماند
ورد سحری گم شد و خرناس آمد
جز رفتگران کسی سحرخیز نماند»
مجموعه رباعی «راهبندان» سروده میلاد عرفانپور مجموعهای است که پیشنهادهای بدیعی به خواننده ارائه میکند و او را در حالاتی وارد میکند که شاید بسادگی از کنار آنها عبور کرده ولی با این اشعار میتواند لحظاتی درنگ کند و آنها را دوباره ببیند. این مجموعه ۱۰۰ صفحهای را انتشارات شهرستان ادب با قیمت ۸ هزار تومان منتشر کرده است.