محمد نجارصادقی: بر اساس گزارش رسمی بانک مرکزی، حجم معاملات مسکن در خرداد ماه سال جاری نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 1/3 درصد کاهش داشته اما در همین بازه زمانی قیمت مسکن با جهش قیمتی 8/45 درصدی روبهرو بوده است؛ این نشان از آن دارد که قیمت مسکن مبتلابه سوداگری عمیقی شده که با وجود کاهش تقاضا هنوز قیمت مسکن در حال افزایش است. به گزارش «وطن امروز»، وزارت راهوشهرسازی برای سامان دادن رشد هیجانی و بیسابقه قیمت مسکن، موضوع افزایش تسهیلات را اجرا کرد که پس از مدتی با افزایش حجم نقدینگی همین کار باعث افزایش بیشتر قیمت خانه شد؛ حالا وزارت راهوشهرسازی به فکر طرح جدیدی است که نسخه اولیه آن در 9 ماده مطرح شده است و به احتمال زیاد در جلسات هیات دولت مطرح و در کوتاهمدت تبدیل به لایحه میشود. در ادامه نظر کارشناسان و صاحبنظران حوزه مسکن را درباره طرح 9 مادهای وزارت راهوشهرسازی میخوانیم.
طرح آخوندی غیرعلمی است
مدیر گروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت در گفتوگو با «وطنامروز»، درباره طرح جدید وزارت راهوشهرسازی، اظهار داشت: طرح 9 مادهای که وزارت راهوشهرسازی منتشر کرده بیشتر شبیه یادداشتهای آقای وزیر است و باز هم در آن شعارهایی داده شده است که هیچگاه به آنها عمل نمیشود. فرهاد بیضایی ادامه داد: دولت پس از 5 سال میخواهد کاری در حوزه مسکن کرده باشد به همین دلیل وزیر محترم یادداشتی نوشته است؛ جالب اینجاست که کارشناسان در دوره آخوندی مجبور هستند درباره یادداشتهای او نظر بدهند، در حالی که کارشناس باید درباره عملکرد یا اقدام مشهود یک مجموعه اجرایی نظر بدهد اما اساسا کاری صورت نگرفته است که بخواهیم درباره آن نظر بدهیم. وی با غیرعلمی خواندن طرح 9 مادهای وزارت راهوشهرسازی، ابراز داشت: در این طرح آمده است موضوع شناسایی خانههای خالی بر عهده شهرداریهاست و منابع آن هم به شهرداری واریز شود تا در پروژه مسکن اجتماعی هزینه شود؛ باید به آقای وزیر گفت: مالیات بر خانههای خالی مالیاتی تنظیمی است و نه درآمدی، این یعنی این مالیات برای تنظیم بازار یا به تعبیری بازدارندگی است، این مالیات باید در حدی بالا باشد که هیچ شخصی سراغ مشمول شدن آن نرود. بیضایی ادامه داد: به زبان ساده این مالیات برای نپرداختن است و نه برای پرداختن، بعد آخوندی به آن نگاه درآمدی دارد و حتی محل منابع پروژه بزرگی مانند مسکن اجتماعی را به اینجا هدایت میکند. این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: موضوع بعدی مالیات بر عایدی سرمایه زمین است؛ این موضوع اساسا بنیان علمی ندارد و در هیچ کجای دنیا تجربه نشده است و صرفا توسط آخوندی مطرح شده تا موضوع مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه مسکن فراموش شود. این استاد دانشگاه ادامه داد: آخوندی میخواهد با طرح این موضوعات افکار عمومی را گمراه کند و موضوع اصلی که مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه مسکن است را انجام ندهد. بیضایی در پایان اظهار داشت: بانکها بزرگترین متضرران از موضوع مالیات بر عایدی سرمایه هستند و مشخص است تمام فعالیت خود را میکنند تا این موضوع پیگیری نشود.
آخوندی به طرح خود هم عمل نمیکند
همچنین وحید عزیزی، پژوهشگر بازار مسکن درباره طرح پیشنهادی 9 مادهای وزارت راهوشهرسازی به «وطنامروز» گفت: وزارت راه پس از سالها به فکر اقدامی در حوزه سیاستگذاری مسکن افتاده که به نظر میرسد اعتقادی هم به اجرای آن ندارد و فقط موضوعاتی را مطرح کرده است. وی ادامه داد: طرح دولت 3 ماده اصلی دارد؛ اول- مشوق مالیاتی برای اجارهبهاهایی که بیش از چند سال نوشته شوند، در صورتی که عملا چنین مالیاتی پیش از این پرداخت نمیشد که بخواهد برای آن مشوق تخصیص داده شود. دوم- مالیات بر عایدی است که در حوزه زمین اجرا میشود که با این موضوع (زمینهای خالی) به طور کلی در شهرهای بزرگ و پرجمعیت که محل سوداگری است وجود ندارد که بخواهد دولت از آن مالیاتی اخذ کند. سوم- موضوع بازارهای الکترونیکی است که خریدار را به فروشنده متصل میکند و مانع واسطهگری میشود که موضوع قابل تقدیری است اما آن هم در شرایط فعلی وجود داشت و احتیاجی به یک بازار الکترونیکی جدید نیست. این پژوهشگر حوزه مسکن در پایان اظهار داشت: برای کنترل قیمت مسکن چند موضوع باید پیگیری شود؛ اول- بحث مالیات بر خانههای خالی که قانون آن نوشته شده و منتظر اقدام وزارت راهوشهرسازی برای ایجاد سامانه است. دوم- موضوع مالیات بر عایدی سرمایه که حتی اگر قابلیت اجرایی ندارد حداقل موضوع آن مطرح شود تا پالسهای روانی به بازار بدهد. سوم- به دلیل وضعیت بحرانی که بازار اجارهبها دارد دولت از محل 25 هزار میلیارد تومانی که برای اقساط مسکنمهر دریافت کرده به مستاجران تسهیلات ودیعه اجارهبها بدهد. عضو سابق شورای عالی مسکن و طراح مسکنمهر هم درباره طرح تازه وزارت راه و شهرسازی، گفت: اگر دولت قبول دارد سوداگری در بازار مسکن وجود دارد چرا این موضوع را پیشبینی و برای آن کاری انجام نداده است. افشین پروینپور با بیان اینکه وزیر محترم بستهای پیشنهاد داده که به گفته مشاورانش در آن اولویتها تغییر کرده است، گفت: بازیگران در بازار مانند بانکها و موسسات مالی هر کاری دلشان بخواهد انجام میدهند، الگوی رفتاری بازار را تغییر میدهند و کسی هم جلودارشان نیست. وی یادآور شد: تا صحبت از حضور دولت میشود دوستان میگویند کار غلطی است. دولت قصدی برای ورود ندارد و این تصدیگری است و این کار را انجام نمیدهیم. اما واقعیت آن است که دولت در اقتصاد در 3 سطح حاکمیتی، مالکیتی و مدیریتی میتواند دخالت داشته باشد. در بحث حاکمیتی دولت باید با ابزارهای قانونی خود جهت اصلاح اقتصاد اقداماتی را انجام دهد که دولت آمریکا به عنوان اقتصاد باز این کار را انجام میدهد. وی ادامه داد: دولتیها درباره مسکنمهر کملطفی نکنند، این طرح توسط بخش خصوصی ساخته شد، دولت در سطح حاکمیتی و مالکیتی دخالت کرد و در بحث مدیریتی دخالت نکرد. وی همچنین گفت: کارهای خیلی کوچکی توسط دولت انجام شده که نتیجه آن را در بازار میبینیم. التهاب و بالاترین سطح افزایش قیمت و سوداگری نتیجه کارهای دولت است. این کارشناس اقتصاد مسکن با بیان اینکه عرضه مسکن هر چه قدر انجام شود اما در مقابل سوداگری کنترل نشود بازار مسکن ساماندهی نمیشود، درباره ادعای وزیر راهوشهرسازی مبنی بر اینکه نوسانات بازار مسکن سیاسی است، افزود: این یک حرف غلط است. اینگونه نیست که نوسانات قیمت مسکن سیاسی باشد؛ اینکه گفته میشود با خارج شدن ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا از برجام، بازار مسکن به هم خورد. قبل از اظهارات ترامپ هم افزایش قیمت مسکن را داشتیم. به گفته پروینپور، برخلاف بسیاری کشورها که با حضور دولت، بازار مسکن کنترل شده در کشورمان دولت حضور موثری در این بخش ندارد و وظیفه خود را انجام نداده است.