گروه اقتصادی: کارت سوخت در حال حاضر عملا مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما برخی از جایگاهداران آن را با قیمت 30 تا 50 هزار تومان خریداری کرده و اقدام به قاچاق سوخت به مناطق مرزی می‌کنند. استفاده از کارت سوخت و سهمیه‌بندی بنزین به دلیل جلوگیری از رشد فزاینده مصرف بنزین در دولت نهم کلید خورد و در دولت یازدهم با اما و اگرهایی همراه شد به طوری که بیژن زنگنه، وزیر نفت چندین نوبت از ابقا یا حذف کارت سوخت سخن گفت و در نهایت هم عنوان کرد کارت سوخت ابقا شده اما سهمیه‌بندی صورت نمی‌گیرد. در هر صورت با تصویب نمایندگان مجلس اکنون برای دریافت سوخت باید کارت سوخت داشت، حال این کارت سوخت می‌تواند از جایگاهدار اخذ شود یا از کارت شخصی برای سوخت‌گیری استفاده شود اما بیشتر مصرف‌کنندگان بنزین سعی می‌کنند از کارت سوخت جایگاهدار برای سوخت‌گیری بهره ببرند که علل مختلفی را می‌توان برای این کار بیان کرد، مثلا حفظ سهمیه بنزین موجود در کارت سوخت یا نداشتن کارت سوخت و... اما با این شرایط اخیرا با پدیده‌ای به نام «خرید و فروش کارت سوخت» مواجه شده‌ایم، اقدامی که شاید در نگاه اول کار بیهوده‌ای باشد، چون کارت سوخت برای مردم تقریبا هیچ خاصیتی ندارد اما برخی جایگاهداران سوخت برای خرید کارت سوخت مردم حاضرند مبالغی بین 30 تا 50 هزار تومان هزینه کنند! البته این مبالغ برای کارت سوخت بنزین است که سهمیه‌بندی نمی‌شود. کارت سوخت گازوئیل هم خرید و فروش می‌شود و در خلأ نظارتی برای بازار خود ضوابطی را نیز تعیین کرده‌اند که فرد فروشنده باید سفته‌ای را به جایگاهدار بدهد تا ضمانتی باشد که فروشنده، کارت سوخت گازوئیل خود را باطل نکند و در بعضی موارد مشاهده شده کارت سوخت گازوئیل اجاره هم داده می‌شود. سوال اینجاست که این کارت‌های سوخت چه کاربردی دارند و جایگاهداران با این کارت‌های سوخت چه کار می‌کنند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، آنها با خرید کارت‌های سوخت در واقع دلالی می‌کنند و آن را در اختیار قاچاقچیان سوخت قرار می‌دهند و از آنجا که پایش فعالیت جایگاه‌ها بر اساس مانیتورینگ است و میزان کارت‌های وارد شده به دستگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد، لذا قاچاقچیان برای قاچاق نیازمند کارت سوخت به تعداد زیاد هستند تا بتوانند سوخت بیشتری را دریافت و سپس قاچاق کنند و در این خلأ نظارتی چرخه‌ای شکل می‌گیرد که در نهایت به قاچاق سوخت می‌انجامد. چرخه‌ای که موجب به وجود آمدن بازار هم شده و این روزها بازار فروش کارت سوخت داغ است. جالب اینجاست که کارت‌های سوختی که به فروش می‌رسد، توسط دلالان به مناطق مرزی کشور برده شده و در آنجا با قیمت‌های گزاف در اختیار قاچاقچیان سوخت قرار می‌گیرد. باید گفت از زمانی که سهمیه‌بندی سوخت حذف شد، روند قاچاق سوخت که پیش از آن روندی کاهشی داشت صعودی شد.  سیدمحمدرضا موسوی‌خواه، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران معتقد است در حال حاضر در کشور حدود 3 هزار و 600 جایگاه سوخت وجود دارد و طبیعتا تخلفاتی از سوی آنها صورت می‌گیرد. وی با اشاره به لزوم پایش و رصد فعالیت جایگاه‌های سوخت گفت: نظارت بر این حجم وسیع کار ساده‌ای نیست و اساسا اینکه ما برای همه جایگاه‌ها یک ناظر قرار دهیم، امکانپذیر نیست از این رو شاهد برخی تخلفات هستیم. مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران تاکید کرد: برای مقابله و جلوگیری از تخلفات اینچنینی و قاچاق سوخت می‌توان سهمیه جایگاه‌های سوخت را کاهش داد و نظارت‌ها را بیشتر کرد اما نظارت بر این تعداد کار سختی است. همچنین مصطفی نخعی، مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه چابهار از سرازیر شدن کارت‌های سوخت مهاجر به این منطقه خبر داده و گفته است: کارت‌های سوخت مهاجر به صورت بی‌رویه وارد منطقه چابهار و استان سیستان و بلوچستان می‌شود که روند مدیریت و کنترل مصرف فرآورده‌های نفتی در استان را با مشکل روبه‌رو می‌کند. وی با اشاره به برگزاری جلسه کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز که با حضور مسؤولان در زاهدان برگزار شد، گفت: باید با اعمال کنترل و نظارت بیشتر، مانع از ورود کارت‌های سوخت مهاجر به استان شویم. این اقدام گامی مهم برای حفظ سرمایه‌های عظیم ملی است. به گزارش فارس، مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه چابهار با تاکید بر لزوم ساماندهی سهمیه‌بگیران محلی، تصریح کرد: اقدام‌های سازنده‌ای در این زمینه انجام شده اما لازم است همه دستگاه‌های متولی برای ساماندهی و کنترل سهمیه‌بگیران محلی با یکدیگر همکاری کنند.
ضرورت برخورد با سوء‌استفاده‌کنندگان
سلام امینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره رونق گرفتن قاچاق بنزین با خرید و فروش کارت سوخت گفت: طرح کارت سوخت از ابتدا با هدف جلوگیری از قاچاق بنزین اجرا شد و با عملیاتی شدن این طرح، قاچاق بنزین نیز به صفر نزدیک شد اما در حال حاضر با توجه به نزدیک شدن قیمت بنزین آزاد به قیمت بنزین سهمیه‌ای در عمل استفاده از این کارت‌ها بندرت مشاهده می‌شود. وی با بیان اینکه قرار بود که کارت سوخت‌ حذف شود اما کمیسیون انرژی مجلس با آن مخالفت و اعلام کرد این طرح همچنان باید باشد، افزود: از آنجایی که این احتمال وجود دارد که محدودیت‌هایی در بخش انرژی کشور ایجاد شود، تصمیم بر این شد تا کارت سوخت‌ از دور فعالیت خارج نشود و در صورت بی‌نیازی کشور به واردات سوخت و اشباع تولید بنزین در داخل، تصمیمات جدیدی در این زمینه اتخاذ شود. امینی اضافه کرد: به هر صورت جوانب کار در بحث حذف یا حفظ کارت سوخت باید سنجیده شود و نهادهای نظارتی در صورت سوءاستفاده از کارت‌های سوخت (خرید و فروش) ضمن نظارت دقیق با متخلفان برخورد کنند. وی افزود: استفاده از بنزین با کارت «سوخت مادر» فعلا در جایگاه‌های سوخت ادامه می‌یابد و استفاده از آن بلامانع است اما باید به این نکته توجه داشت که حذف نشدن کارت سوخت به معنای آن است که در صورت سهمیه‌بندی بنزین، کارت‌ سوخت دوباره احیا می‌شود.