گروه بینالملل: پاکستان مهمترین انتخابات عمومی خود را در یک دهه گذشته در حالی امروز چهارشنبه برگزار خواهد کرد که مسائل داخلی و بینالمللی بر رای 130 میلیون پاکستانی واجد شرایط رای دادن تاثیرات مهمی خواهد داشت.
3 جریان مهم سیاسی که سابقه حزبی و خانوادگی آنها مشخص است، در اتمسفر سیاسی این انتخابات حضور دارند که مسلملیگ شاخه نواز به رهبری نواز شریف، حزب مردم به رهبری بیلاوال بوتو و در نهایت عمران خان از جریان تحریک انصاف تشکیلدهنده مثلث انتخاباتی پاکستان هستند. پاکستان دیروز سهشنبه اعلام کرد مرزهای خود را به روی همسایه پر چالشش افغانستان بسته است و تا پایان زمان رایگیری این مرزها بسته خواهد ماند. اسلامآباد طی سالهای گذشته با تغییرات متعددی در روندهای سیاسیاش روبهرو بوده و یکی از نقاط راهبردی در سیاستهای کلان آمریکا و چین به شمار میرود. تاسیسات اتمی این کشور را آمریکاییها برای تقابل با هند راهاندازی کردهاند و از سوی دیگر پاکستان دارای یکی از زرادخانههای مهم اتمی در جهان به شمار میرود که در صنایع موشکی نیز پیشرفتهای شایانی داشته است.
انتخابات امروز میتواند روند سیاسی در پاکستان را به طور قابل توجهی تغییر دهد؛ اگر حامیان نواز شریف که نماد آنها «شیر» است پیروز شوند، مسیر 5 سال گذشته در این کشور ادامه خواهد یافت. این بدان معنی است که بعضا مناسبات با هند وارد فضای چالشبرانگیز میشود و از سوی دیگر در افغانستان سیستم اطلاعاتی پاکستان فعالانهتر عمل میکند. اصلیترین محورهای سیاست خارجی پاکستان را در 3 ضلع باید جستوجو کرد؛ آمریکا، افغانستان و هند. مساله کشمیر از نقاط مبهم در کشمکشهای انتخاباتی کنونی پاکستان است و به واسطه مناسبات شخص نواز شریف، حزب مطبوعش «مسلم لیگ شاخه نواز» توانسته است نظر عربستان سعودی را برای کمکهای مالی و اقتصادی جلب کند که در مقابل پاکستان نیز در بلندپروازیهای نظامی ریاض در یمن حضور یافت. نواز شریف اما به علت سیاست پیش گرفته در مقابل هند از حمایت نظامیان بهرهمند نیست.
دولت آینده پاکستان با مسائلی اساسی در عرصه بینالمللی روبهرو است که شاید پیش از این و پس جدا شدن پاکستان از هند هیچگاه چنین نبوده است؛ ایجاد یک بالانس میان هند، چین و آمریکا با توجه به سرمایهگذاریهای گسترده اقتصادی پکن در پاکستان از جمله آن مواردی است که دولت آینده اسلامآباد را به چالش میکشد، چرا که پاکستانیها باید میان حضور بهعنوان عضو ناظر در سازمان همکاریهای شانگهای و نزدیکی به کشورهای این مجموعه یا سرمایهگذاری روی کارت سوخته آمریکاییها، یکی را انتخاب کنند. آمریکا نقش پاکستان را در تحولات افغانستان بدرستی درک کرده است، به همین جهت دولت آینده این کشور برای نخبگان واشنگتن از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود، چرا که بر خلاف دوران اوباما حالا آمریکاییها قصد دارند با کارت افغانستان بازی جدیدی انجام دهند و این در حالی است که در دولت ترامپ تاکنون نشانههای از توجه به پاکستان دیده نشده است.
درباره آمریکا و پاکستان باید به این نکته ظریف نیز اشاره کرد که پس از حملات 11 سپتامبر اسلامآباد و واشنگتن به طور متناوب با چالشهای فراگیر روبهرو بودهاند و نمیتوان این مناسبات را موفق دانست، چرا که آمریکاییها نهتنها در دوران اوباما در حوزه مرزهای سرزمینی پاکستان به اقدام ضدجاسوسی و عملیات یافتن بن لادن دست زدند، بلکه مرزها و پستهای مرزی پاکستان توسط جنگندههای آنها بمباران شد که سربازان و افسران پاکستانی قربانیان این حملات بودند. در همین حال اوباما در دوران دوم ریاستجمهوری خود کمکهای نظامی و اقتصادی به پاکستان را به طور قابل توجهی تقلیل داد که این خود بهانهای برای حضور و رشد چینیها در منطقه شد. به هر حال انتخابات امروز پاکستان که میان دو جریان مهم سیاسی یعنی مسلملیگ شاخه نواز و جریان اپوزیسیون برگزار خواهد شد، تعیینکننده سیاستهای 5 ساله آینده این کشور است. به نظر نمیرسد عمران خان به عنوان اصلیترین سردمدار مخالفان مسلم لیگ بتواند در این انتخابات آرای عمومی را به سوی خود جلب کند اما در صورت پیروزی قادر خواهد بود موج جدیدی از تغییرات را در این کشور ایجاد کند که ترمیم روابط واشنگتن و اسلامآباد از شاخصههای آن نخواهد بود.
اما در پایان باید به این نکته توجه داشت که در انتخاباتی که 2 حزب از 3 حزب اصلی به مشروعیت آن شک دارند، تحلیلگران بر این باورند بین مسلم لیگ نواز شریف و تحریک انصاف عمران خان رقابتی جدی وجود دارد. اگر هیچ یک از این دو حزب نتواند بیشترین آرا برای تشکیل دولت و انتخاب نخستوزیر کسب کند، آنگاه در ائتلاف با حزب مردم بوتو زرداری و دیگر احزاب امکان دارد یک حکومت ائتلافی شکل بگیرد.
زنان و کودکان در کانون توجه احزاب سیاسی پاکستان
گروه بینالملل: مراقبتهای پزشکی در شعار تمام گروهها و احزاب سیاسی در پاکستان وجود دارد. 3 جریان عمده حاضر در انتخابات عزم خود را درباره مبارزه با چالشهای بهداشتی در این کشور اعلام کردهاند اما چرا مسائل پزشکی در پاکستان تا این اندازه اهمیت دارد؟ باید در نظر داشت بودجه بهداشتی در پاکستان در سال 2018 نسبت به مدت مشابه در سال پیش از آن 80 درصد رشد داشته است. این افزایش بودجه پزشکی بدان معنی است که دولت باید بخش مهمتری از تولید ناخالص ملیاش را به مسائل بهداشت و درمان اختصاص دهد. نباید فراموش کرد فلج اطفال در پاکستان کماکان به عنوان یکی از خطرات جدی است که جامعه پاکستانی با آن روبهرو است. از سوی دیگر در پاکستان زنان کمتر از مردان عمر میکنند و بهداشت آنها در رتبه پایینتری قرار دارد و دولتها نتوانستهاند تاکنون برای این مساله و مراقبتهای پزشکی از زنان قدمهای مهمی بردارند. در مقایسه با منطقهای که پاکستان در آن قرار دارد، عمر زنان پایین است و بهداشت آنطور که باید در اولویت دولتها قرار نداشته است و شاهد رشد مرگومیر کودکان بالاتر از استانداردهای منطقهای در این کشور هستیم. نبود تجهیزات پزشکی در مناطق مختلف پاکستان حتی ایالت پنجاب که دومین بخش ثروتمند پاکستان است، از علل اصلی این مهم برشمرده میشود. هر کدام از 3 حزب اصلی شرکتکننده در انتخابات امروز پاکستان برنامه جامعه بهداشتی را در دستور کار خود قرار دادهاند. از دیگر نکات جالب انتخابات امروز آن است که هیچکدام از جریانهای سیاسی در پاکستان درباره نحوه رسیدن به اهداف بهداشتی خود برنامه مدونی ندارند و قادر نیستند روشمند درباره برونرفت از بزرگترین چالش بهداشتی کشورشان وارد عمل شوند.