اختلاف قیمت ارز در سامانه نیما و بازار شرایط را به گونهای رقم زده که عدهای رانتجو از نمد صادرات برای خود کلاه میبافند و برای نخستین بار کارتهای بازرگانی یک بار مصرف در صادرات مورد استفاده قرار میگیرند. به گزارش فارس، اجرای سیاست ارزی دولت علاوه بر به وجود آوردن مشکلات عدیدهای در بخش واردات اکنون باعث شده عدهای به اسم صادرات با شگردهای جدید رانت ارزی کلان به جیب بزنند. در این شیوه برخی صادرکنندگان با استفاده از کارتهای بازرگانی موسوم به اجارهای یا یکبار مصرف، اقدام به صادرات کالا میکنند. بر اساس رویه اعلامی بانک مرکزی، این صادرکنندگان باید ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند اما به دلیل قابل رهگیری نبودن و امکانپذیر نبودن شناسایی صاحبان اصلی کالای صادراتی، ارزهای صادراتی در عمل راهی غیر از سامانه بانک مرکزی پیدا میکند. در بخش واردات، مکانیزمها و ابزارهای کنترلی متعدد در حلقههای فرآیند تجارت وجود دارد که میتوان از بروز تخلفات و سوءاستفادههای گوناگون کارتهای بازرگانی جلوگیری کرد. اکنون برخی اعضای اتاق بازرگانی و فعالان تجارت هشدار میدهند پای کارتهای بازرگانی یکبار مصرف به صادرات باز شده است و با استفاده از کارتهای بینام و نشان حقیقی و حقوقی صادرات انجام میشود تا از تعهدات قانونی برای ارائه ارز ناشی از صادرات در سامانه نیما فرار کنند. به همین دلیل انگیزه استفاده از کارتهای بیهویت بازرگانی که امکان شناسایی و پیگیری مطالبات و حقوق بیتالمال را تقلیل میدهد در حال رواج است. در همین باره مجیدرضا حریری، نایبرئیس اتاق بازرگانی ایران و چین گفته است: اگر تاکنون انگیزهها برای اجاره کارت بازرگانی در واردات وجود داشت این انگیزه اکنون در صادرات بیشتر است، زیرا صادرکنندگان اگر به نام خودشان صادر کنند باید تعهد ارزی بدهند. وی تصریح کرد: در شرایط کنونی از آنجا که واردکننده باید برای واردات، تخصیص ارز بگیرد نمیتواند به نام کسی دیگری کالا را وارد کند ضمن اینکه برای واردات، دارندگان کارتهای بازرگانی تازه صادر شده ابتدا میتوانند ۵۰۰ هزار دلار واردات انجام دهند و به مرور با تایید صلاحیتشان این میزان افزایش مییابد، این در حالی است که برای صادرات سقفی وجود ندارد. نایبرئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین اضافه کرد: صادرکننده میتواند در سال برای چندین جوان تحصیلکرده در حوزه بازرگانی با حمایت مالی، کارت بازرگانی بگیرد و از طریق آنها اقدام به صادرات کالا کند اما ارز آن را به سامانه وارد نکند اما مجموعههای نظارتی و مالیاتی یک سال بعد سراغ آن جوان میروند که متوجه میشوند صادرکننده اگر چه کالا را از کشور صادر کرده اما هیچ ارزی به کشور وارد نکرده است.