گروه سیاسی: روز پنجشنبه گذشته 3 شرکت هواپیمایی خارجی British Airways ،Air France و KLM اعلام کردند بزودی پروازهای خود به ایران را متوقف خواهند کرد.
اعلام تصمیم قطع پروازهای این 3 شرکت مهم اروپایی به ایران در هفته گذشته در حالی انجام شد که مذاکرات ایران و 5 کشور دیگر باقیمانده در برجام همچنان در اروپا و زیر نظر مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی ادامه دارد و انتظار می‌رفت تا پیش از اتمام این رایزنی‌ها، اروپا حداقل در ظاهر پالس منفی به تهران نفرستد. همچنین اتحادیه اروپایی در هفته‌‌های اخیر قوانین موسوم به بازدارنده را جهت مقابله با تحریم‌‌های آمریکا علیه ایران و تشویق شرکت‌‌های کوچک و متوسط اروپایی به تداوم همکاری با تهران وضع و ابلاغ کرده بود؛ قوانینی که اتفاقا در ایران از سوی رسانه‌‌های حامی دولت و اصلاح‌طلب خیلی جدی گرفته شد و از آن به عنوان تصمیم راهبردی اروپایی‌ها در همراهی با ایران در مقابله با آمریکا تعبیر شد. اکنون با تصمیم اخیر 3 شرکت مهم اروپایی اما به نظر می‌رسد اینگونه اقدامات اتحادیه اروپایی بیشتر نمایشی و تبلیغاتی بوده و صرفا با هدف مجاب کردن ایران برای باقی ماندن در برجام انجام شده است. مقررات تازه اتحادیه اروپایی برای حفاظت از منافع شرکت‌های اروپایی در مقابل تحریم‌های آمریکا علیه ایران از روز 7 آگوست/ 16 مرداد، اجرایی شده‌ است. هدف از قوانین جدید، مهار تاثیر تحریم‌های فراسرزمینی ایالات متحده بر شرکت‌های اروپایی و پشتیبانی از ادامه امکان تجارت میان ایران و اتحادیه اروپایی بوده است. از همان ابتدای ابلاغ این قوانین، قریب به اتفاق کارشناسان و تحلیلگران سیاسی و اقتصادی نسبت به انگیزه و قدرت اروپا جهت مقابله با اقدامات مخرب آمریکا اظهار تردید کرده بودند. خبرگزاری رویترز در گزارشی در این‌باره مطرح کرده با توجه به اینکه این قوانین هیچ‌وقت مورد استفاده قرار نگرفته‌اند، بیشتر دولت‌های اروپایی به آنها به دید یک ابزار سیاسی و یک هشدار در برابر آمریکا نگاه می‌کنند تا قوانینی که بخواهند واقعا در عمل پیاده شوند.
«والدیس دومبرویکیس» نایب‌رئیس کمیسیون اروپا هم 3 ماه پیش به پارلمان اروپا گفت: «در واقع با توجه به ماهیت سیستم بانکداری و اینکه بخش عظیمی از بانک‌ها در معرض سیستم مالی آمریکا و تبادلات دلاری هستند، مقررات بازدارنده اتحادیه اروپایی اثر محدودی می‌تواند داشته باشد». علاوه بر درهم‌تنیدگی رابطه مالی و بانکی اروپا و آمریکا، قوانین داخلی ایالات متحده نیز باید در نظر گرفته شود. متعاقب تحریم‌های پیشابرجام آمریکا علیه ایران، دستگاه قانونگذاری آمریکا در سال ۲۰۱۲ قوانینی تصویب کرد که شرکای اروپایی شرکت‌های آمریکایی را مجبور می‌کرد از تحریم‌ها علیه ایران تبعیت کنند. مشکل دیگر قوانین بازدارنده که در اصل در فضای سیاسی بین‌المللی دهه ۹۰ میلادی نوشته شده، بند‌های مبهم‌ و با امکان تفاسیر متعدد آن است که مانعی برای اجرایی‌شدن آن به شمار می‌رود. از این رو خروج شرکت‌‌‌هایی چون رنو، توتال و پژو از ایران در ماه‌‌های اخیر را می‌توان مصادیقی روشن از ناکارآمدی اقدامات اتحادیه اروپایی در مقابله با آمریکا ارزیابی کرد. مسؤولان دولتی، ورود شرکت توتال به ایران در سال 96 را مهم‌ترین دستاورد برجام معرفی کرده بودند.
با وجود این گزاره‌‌های قطعی و عطف به تصمیم اخیر 3شرکت هواپیمایی اروپا، دیگر باید اقدامات اتحادیه اروپایی برای تشویق ایران به ماندن در برجام را که با کارهایی چون ابلاغ قوانین بازدارنده و همچنین ارائه بسته پیشنهادی به تهران انجام شده بود، موضوعی تمام‌شده دانست. طبق این گزارش، روز پنجشنبه شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز (British Airways) انگلستان، شرکت فرانسوی ایرفرانس (Air France) و شرکت هلندی کی‌ال‌ام  (KLM) اعلام کردند فعالیت و پروازهای خود را در ایران تحت تاثیر نداشتن صرفه و توجیه اقتصادی متوقف کرده و به حالت تعلیق در خواهند آورد.  
شرکت بریتیش ایرویز ضمن پوزش از آن دسته از مسافرانی که بلیت پرواز لندن- تهران را تهیه و خریداری کرده بودند، اعلام کرد این ایرلاین با سایر ایرلاین‌‌های فعال در ایران به منظور انتقال بلیت پرواز مذاکراتی را آغاز کرده است تا آنها بتوانند از ایرلاین‌های جایگزین برای سفر خود استفاده کنند؛ در غیر این صورت، آنها قادر خواهند بود پول بلیت خود را به‌طور کامل از بریتیش ایرویز بازپس گیرند.
همچنین در بیانیه این شرکت آمده است آخرین پرواز از لندن به تهران در ۲۲ سپتامبر/ ۳۱ شهریور انجام خواهد شد و آخرین پرواز از تهران به مقصد لندن نیز روز بعد از آن یعنی ۲۳ سپتامبر خواهد بود. این شرکت توضیحات بیشتری درباره نداشتن صرفه و توجیه اقتصادی در پروازهای به مبدأ یا مقصد ایران نداده است.
این در حالی است که 2 شرکت هواپیمایی دیگر یعنی شرکت فرانسوی ایرفرانس و ایرلاین هلندی کی‌ال‌ام  نیز اعلام کرده‌اند پروازهای خود به ایران را به علت نداشتن توجیه اقتصادی به حالت تعلیق درخواهند آورد.
شرکت هواپیمایی کی‌ال‌ام هلند در توئیتر خود نوشت همه پروازهای این ایرلاین به تهران از تاریخ ۲۴ سپتامبر / 2 مهر متوقف خواهد شد و بلیت مسافرانی که از این تاریخ به بعد قصد سفر داشته‌اند، به صورت رایگان به سایر ایرلاین‌های فعال در ایران منتقل خواهد شد. در غیر این صورت، آنها می‌توانند همه پول خود را از کی‌ال‌ام  باز پس گیرند. به گزارش رویترز، اما شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا (Lufthansa) آلمان برخلاف 3 ایرلاین اروپایی دیگر، در واکنش به این موضوع اعلام کرده است هنوز تصمیمی مبنی بر توقف پروازهایش به ایران نگرفته است و همچنان پروازهای این شرکت به مبدأ و مقصد ایران به قوت خود باقی و برقرار است ولی در عین حال، در حال پردازش، رصد و بررسی دقیق مسائل مربوط است.
واکنش عجیب سفیر ایران در لندن
به‌رغم گذشت 2 روز از اعلام خبر تحقیرآمیز توقف پروازهای 3 شرکت اروپایی به ایران، هنوز مسؤولان هواپیمایی یا دستگاه دیپلماسی واکنشی در این‌باره نداشته‌‌اند و تنها واکنش به این اتفاق تا لحظه تنظیم این گزارش، محدود به سفیر ایران در لندن ماند. حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس در صفحه توئیتر خود به تصمیم اخیر بریتیش ایرویز برای لغو پروازهایش به ایران واکنش نشان داد. او در توئیتر نوشت: «بریتیش ایرویز امروز اعلام کرد به دلایل تجاری از اواخر سپتامبر پروازهای خود را به تهران ادامه نخواهد داد. این تصمیم با توجه به تقاضای مسافران این خط مستقیم مایه تاسف است». بعیدی‌نژاد ادامه داد: «امیدواریم ایران‌ایر با داشتن 3 پرواز هفتگی مستقیم به لندن بتواند با استفاده از فرصت، جای خالی را پر نماید». سطح واکنش سفیر کشورمان در لندن به اقدام اخیر بریتیش ایرویز که به اظهار تاسف محدود مانده در نوع خود جالب توجه است. از آن جالب‌تر، توصیه بعیدی‌نژاد به تبدیل شرایط کنونی به فرصت است. با توجه به عضویت بعیدی‌نژاد در تیم مذاکره‌کننده ایرانی در برجام، این سوال مطرح می‌شود که اگر می‌توان شرایط سخت متاثر از تحریم‌ها را به فرصت تبدیل کرد، پس اساسا موضوعیت مذاکرات هسته‌ای این دولت و تلاش نافرجام برای برداشتن تحریم‌ها در ازای دادن امتیازات بی‌سابقه چه بوده است؟
یکی از دستاوردهای برجام هوا شد!
آنطور که «عباس آخوندی» وزیر راه‌وشهرسازی خردادماه 95 گفته بود، یکی از دستاوردهای برجام، بازگشت شرکت‌های هوایی بین‌المللی به ایران بود! خبرگزاری دولتی ایرنا هم مهرماه 95 از بازگشت ایرلاین‌‌های بین‌المللی به ایران پس از اجرایی شدن برجام نوشت و جالب اینکه در لیست این خبرگزاری، نام 3 شرکتی که هفته گذشته پروازهای خود به تهران را قطع کردند هم دیده می‌شود! در بخشی از گزارش سال 95 ایرنا آمده بود: «شرکت‌‌های هواپیمایی بین‌المللی متعددی پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌‌های غربی، با هدف بهره بردن از فرصت‌‌های فزاینده در ایران در دوران پساتحریم، پروازهای خود را به ایران از سر گرفته‌‌‌اند. در هفته‌‌های اخیر شاهد انجام پروازهای شرکت‌‌های معتبر جهان با هواپیماهای مدرن به ایران هستیم به طوری که هم‌اکنون شرکت‌‌‌هایی چون بریتیش ایرویز، هواپیمایی اتریش، هواپیمایی یونان‌ایر، ایر فرانس، ایر مالزیا و کوریا ایر لاینز پروازهای خود را بار دیگر به ایران برقرار کرده‌‌اند و شرکت هواپیمایی کی‌ال‌ام  (KLM) نیز از ۹ آبان امسال پروازهای خود را به تهران آغاز می‌کند.

استقبال نتانیاهو از توقف پرواز خطوط هوایی اروپا به ایران
نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ضمن استقبال از اعلام توقف پرواز‌های خطوط هوایی «بریتیش ایرویز»، «ایرفرانس» و «کی‌ال‌ام» هلند به ایران، خواستار توقف پرواز‌های دیگر خطوط هواپیمایی جهان به این کشور شد. در ادامه مواضع ضدایرانی مقام‌های رژیم صهیونیستی، «بنیامین نتانیاهو» که به لیتوانی سفر کرده است، خرسندی خود را از اعلام توقف پرواز‌های خطوط هواپیمایی فرانسوی، انگلیسی و هلندی به ایران ابراز کرد.
روز پنجشنبه ابتدا خط‌ هوایی انگلستان (بریتیش ایرویز) اعلام کرد پرواز‌های خود به تهران را در ماه سپتامبر متوقف خواهد کرد و سپس خط‌ هوایی فرانسه نیز گفت از ۱۸ سپتامبر پرواز‌های خود به ایران را متوقف خواهد کرد. خط‌ هوایی «کی‌ال‌ام» هلند نیز پرواز‌ها به ایران را متوقف کرد. به گزارش روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارونوت»، نخست‌وزیر این رژیم که به لیتوانی سفر کرده، از اعلام توقف پرواز‌های این 3 شرکت انگلیسی، فرانسوی و هلندی به ایران استقبال کرد و از دیگر خطوط هواپیمایی جهان خواست راه این 3 شرکت هواپیمایی را در پیش گیرند. بنیامین نتانیاهو در یک کنفرانس خبری با نخست‌وزیر لیتوانی در ادعایی بی‌اساس و ضدایرانی گفت: «تعداد بیشتری [از خطوط هواپیمایی] باید همین کار را بکنند، برای اینکه نباید به ایران در ازای تجاوزگری و حمایتش از تروریسم پاداش داده شود».