حنیف مشتاق: نظام آمریکا غیر از سابقه طولانی در نقض حقوق‌بشر علیه دیگر ملت‌ها، در حق مردم خود نیز رکورددار نقض حقوق‌بشر است. یکی از مسائل جدی و سابقه‌دار در آمریکا مسأله سلاح و مهمات در دست مردم این کشور است که از سال‌های پیش تاکنون نرخ جنایت در این کشور را به میزان بی‌نظیری افزایش داده است. منافع تولید‌کنندگان سلاح گرم و مهمات که همواره حامی مالی احزاب و گروه‌های سیاسی برای پیروزی در انتخابات هستند، موجب شده هیچ‌کدام از روسای جمهور ایالات متحده آمریکا نتوانند برای پایان قانون مالکیت سلاح شخصی در آمریکا اقدامی انجام دهند. به این ترتیب نرخ جنایت در این کشور همچنان بالا بوده و جامعه آمریکا را به یکی از ناامن‌ترین نقاط دنیا مبدل کرده است. البته باید توجه داشت که مالکیـت سـلاح در آمریـکا یک سـنت قدیمی اسـت، سـنتی کـه بـه انـدازه تاریخ ایـن کشـور قدمـت دارد. بحث دربـاره محدود کـردن این سـنت هـم همـواره از  جنجالی‌تریـن موضوعات اختلاف برانگیز بوده اسـت. بعـد از جنـگ اسـتقلال در برابـر بریتانیـا حق حمل اسـلحه به شـهروندان آمریـکا داده شـد. البته ایالت‌هـای مختلـف قوانیـن متفاوتی نسـبت به ایـن موضوع دارنـد و دولـت فـدرال قوانین خاصـی را برای مالکیت اسـلحه وضع کرده اسـت. آمریکایی‌هـا مسـلح‌ترین مـردم در جهان محسـوب می‌شـوند. در این کشـور بـه ازای هـر 100 شـهروند 89 اسـلحه در دسـت مـردم وجـود دارد. تقریبـاً در نیمـی از 50 ایالـت آمریـکا قوانینـی به اجرا گذاشـته شـده اسـت کـه طبق آن دارنـدگان اسـلحه می‌تواننـد در بیشـتر اماکـن عمومی آزادانه سـلاح حمـل کنند. در بسـیاری از ایالت‌ها نیـز قانـون «دفـاع از خـود» حاکـم اسـت کـه بـه مـردم اجـازه می‌دهـد در صورتـی که مـورد تهدید قـرار گرفتنـد، حتی اگر امـکان فرار از تهدیـد بـدون خشـونت وجود داشـته باشـد، مرتکب قتل  و خشـونت شـوند. از همین رو جرائمـی کـه در آنهـا از اسـلحه گـرم اسـتفاده می‌شـود، یکـی از  جدی‌تریـن تهدیدهـا بـرای جـان و امنیت فردی شـهروندان آمریکایی محسـوب می‌شـود کـه مغایـر بـا بنـد 3 اعلامیـه حقوق‌بشر اسـت کـه تصریـح می‌کنـد: «هـر کسـی حـق زندگـی، آزادی و امنیـت دارد». بـه ایـن ترتیب آمریـکا همواره شـاهد مـوارد زیـادی جرائـم خشـونت‌آمیز بوده اسـت کـه بسـیاری از آن حملات با اسـلحه‌‌ گـرم بوده است. بـه گونـه‌ای کـه در سـال 1395 بـا افزایش کشـتارهای جمعـی مواجـه بوده اسـت.
 قوانین ‌نگهداری ‌و ‌حمل سلاح ‌در‌آمریکا‌
آزادی نگهـداری و حمـل سـلاح از قوانیـن جنجال‌برانگیـزی اسـت کـه در منشـور حقـوق آمریـکا (متمـم دوم قانـون اساسـی) بـه آن اشـاره شـده اسـت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. تصویـب ایـن موضـوع به عنوان یکـی از متمم‌هـای الحاقی به قانون اساسـی، در ابتـدا از سـوی دادگاه عالی آمریکا رد شـد و آنها تصمیم‌گیری در این‌باره را تنهـا مربـوط بـه کنگره دانسـتند ولی با گذشـت زمـان دادگاه عالی ایـن اقدام را مسـاوی بـا قدرتمندتـر شـدن ارتش آمریـکا دانسـت و موافقت خـود را با آن اعـلام کـرد. قانـون آزادی اسـلحه از زمـان تصویـب تاکنـون موافقـان و مخالفان فراوانـی داشـته اسـت. موافقان بر ایـن نظرند که مسـلح بودن افـراد کمک مهمی بـه ارتقـای امنیـت در جامعـه خواهد کـرد و هر شـهروند این حـق را دارد که از خـود در برابـر ناامنـی دفـاع کنـد. مخالفان امـا معتقدند چنیـن قانونـی، ناامنی را در جامعـه افزایـش خواهـد داد و اثـرات منفی بر سـلامت روانـی جامعه خواهد داشـت. بسـیاری از کارشناسـان معتقدنـد آزادی اسـلحه عـلاوه بر کاهـش امنیت جامعـه‌ آمریـکا، امنیـت قضایـی را نیـز بـه خطـر می‌انـدازد بـه طـوری کـه با وجـود آزادی نگهداری و حمل سـلاح بـه عنوان قانونی کـه دادگاه توانایی نقض آن را دارا نیسـت، دادگاه‌هـای آمریـکا در مـواردی نظیـر تهدیـد به قتـل و... تنها قـادر هسـتند محدودیت‌هایـی نظیر دور نگاه داشـتن افراد تهدید‌کننده را اعمال کننـد و هیـچ حقـی بـرای درخواسـت از ایـن افـراد مبنی بـر تحویل سـلاح‌‌های خـود ندارنـد؛ کاسـتی بزرگـی کـه در بسـیاری از مـوارد منجـر بـه قربانی شـدن افـراد و ناکامـی نهادهـای قضایـی در حمایـت از آنها می‌شـود. ایـن اقدامـات موجـب شـده اسـت آمریـکا از نظر تعـداد حمل‌کنندگان سـلاح و قتل با سـلاح در رتبـه نخسـت جهانـی قـرار بگیـرد بـه طـوری کـه گزارش «سیاسـت سـلاح» تعـداد اسـلحه موجـود در آمریکا میان شـهروندان را حـدود 310 میلیون اعـلام می‌کنـد.  سـالانه هـزاران نفـر در آمریـکا به علـت رواج اسـلحه و تیرانـدازی کشـته می‌شـوند. فقـط در سـال 2015 میـلادی روزانـه 102 نفـر کشـته شـدند و تیراندازی‌هـای هولنـاک بـه «هویـت آمریکایـی» تبدیل شـده اسـت. شـبکه تلویزیونـی CNN  بـا انتشار این خبر اعلام کرد: «در سـال‌های اخیر در آمریـکا تیراندازی‌هـای متعددی رخ داده اسـت کـه در یک تیرانـدازی، چندین نفر کشـته شـدند».  ماجـرای نیوتـاون با 26 کشـته که 20 نفـر از  آنها کـودک بودند یا تیراندازی در چارلسـتون با 9 کشـته و تیراندازی در شـهر سـن‌برناردینو در جنوب کالیفرنیـا و تیرانـدازی در شـهر اورلندو در فلوریدا مصادیقـی از این تیراندازی‌های هولنـاک است کـه به نوعـی به هویت آمریکایی تبدیل شـده اسـت. در سـال 2015، در هـر روز 102 نفـر در آمریـکا به ضرب گلوله کشـته شـدند. در مجموع، در این سـال بیش از 11 هزار نفر به ضرب گلوله کشـته شـدند. در همین سـال، بیش از 21 هزار نفر نیز با اسـلحه خودکشـی کردند. در سـال 2014، حدود 81 هـزار نفـر نیـز بـه علـت اصابت گلولـه زخمی شـدند. همچنیـن C.N.N اعلام کرده اسـت: «اگر خشـونت‌ها و کشـتارهای ناشـی از سـلاح را در آمریکا با دیگر کشـورهای ثروتمنـد جهـان مقایسـه کنیـم، بایـد بگوییم آمریکا وضعـی کاملا متفـاوت دارد. بررسـی‌ها نشـان می‌دهـد در سـال 2012،  تعـداد  قتل‌هـای با سـلاح در آمریـکا در هـر هـزار نفـر، 7 برابـر کانادا، 50 برابر آلمان و 60 برابـر انگلیـس بـوده است». 
کودکان، از قربانیان بی‌دفاع سلاح‌های آمریکایی تا کشتن برای زنده ماندن!
در بخش اول این گزارش ضمن معرفی قانون مالکیت و حمل سلاح و حتی استفاده از سلاح در برخی ایالت‌‌های آمریکا، آمارهای منتشر شده از سوی رسانه‌های آمریکایی درباره تبعات این قانون را بیان کردیم. در ادامه نگاهی می‌اندازیم به دیگر تبعات قانون مالکیت سلاح در آمریکا که نشان می‌دهد هزینه‌های قانون مذکور برای مردم آمریکا خیلی بیش از آن چیزی است که در ظاهر امر بدان توجه نشان داده می‌شود. همان‌طور که آمارهای جهانی نشان می‌دهد، آمریکا از نظـر تعداد سـلاح‌های در اختیار شـهروندان و قتل بـا سـلاح در رتبـه نخسـت جهانـی قـرار دارد. این رتبه اول جهانی فقط به معنای این نیست که بزرگسالان با مالکیت و البته استفاده نامناسب از سلاح هرساله موجب مرگ تعدادی زیادی از شهروندان آمریکایی می‌شوند، بلکه این قانون قربانیان دیگری هم دارد که کودکان هستند. آمارها نشان می‌دهد هر هفتـه یک کودک آمریکایـی از سـلاح گرم اسـتفاده می‌کنـد که این امر تلفـات جانی به دنبـال دارد. کودکان با سلاح‌هایی که متعلق به والدین است، بازی کرده یا حتی در شرایط عصبانیت از سلاح برای تهدید دیگران استفاده می‌کنند که در نهایت همین امر سبب کشته شدن افراد زیادی در سال در آمریکا می‌شود. رواج سـلاح در آمریـکا سـبب بـروز رویدادهایی وحشـتناک مربوط به کودکان می‌شـود کـه غیرقابـل تصـور اسـت و همـواره بـه خبـر نخسـت رسـانه‌ها تبدیل می‌شـود. همچنیـن هـر سـال در آمریکا، حـدود 37 هزار نفر خودکشـی می‌کنند کـه بیش از نیمـی از  آنهـا با سـلاح گرم بوده اسـت. رواج سـلاح در آمریکا به مشـکل جدی تبدیـل شـده اسـت. هـر روز در آمریـکا به صورت متوسـط یکصد نفر خودکشـی می‌کننـد. بیـش از نیمـی از ایـن افـراد بـا اسـتفاده از سـلاح گـرم به زندگـی خود خاتمـه می‌دهنـد. قانـون حمـل اسـلحه در ایـالات متحـده آمریکا توسـط تعدادی از ایالت‌هـا و فدرال‌هـا تعریف شـده اسـت. ایـن قوانیـن؛ تولید، تبـادل، مالکیت، انتقـال، ضبـط سـابقه، حمل‌ونقل و تخریب سـلاح گـرم، مهمات و لـوازم آن را تنظیـم  می‌کنـد. متمـم دوم قانون اساسـی ایـالات متحـده آمریکا از حـق نگهداری و حمـل سـلاح محافظـت می‌کنـد.  آمریکایی‌ها سلاح را هویت خود می‌دانند اما این وسیله در عمل هویت آنها را هدف قرار داده و این کشور را به یکی از ناامن‌ترین نقاط دنیا تبدیل کرده است. سـالانه بیـش از 100 هـزار نفـر در این کشـور هدف گلولـه قـرار می‌گیرند.  کلینتـون، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در زمان ریاست خود از کشـته شـدن روزانـه 90 نفـر در آمریـکا بـه وسـیله سـلاح گـرم خبـر داده و‌‌‌‌ می‌گویـد: «سـالانه 33 هـزار نفـر در این کشـور بـا اسـلحه بـه قتـل می‌رسـند و ایـن بـه معنـای کشـته شـدن 90 نفـر در روز بـا شـلیک اسـلحه اسـت». 30 هـزار نفـری که سـالانه بـه وسـیله اسـلحه در آمریکا کشـته می‌شـوند، غیـر از مـردم عـادی هسـتند که بـه وسـیله پلیس آمریکا کشـته می‌شـوند. حـوادث تلخ سـال‌های اخیر در آمریـکا که قربانیان بسـیاری از  آنهـا کودکان بیگنـاه بوده‌‌‌‌اند، هشـدارها درباره لـزوم کنتـرل نگهداری و حمل سـلاح را افزایـش داده اسـت. در 2 نمونه‌ مشهور انجام تیرانـدازی در سـینمایی در ایالـت کلورادو و تیرانـدازی در مدرسـه‌ای در ایالت کنتیکت انجام شد که از حملات وحشـت‌آور مسـلحانه در آمریکا محسـوب می‌شـود. در یکی از این حوادث «جیمـز‌ای هولمـز» 24 سـاله در بیسـتم مـاه ژوئیـه سـال 2012، در حالـی کـه یک تفنـگ «ای‌آر15»، یک تفنگ شـکاری و دسـت‌کم یک اسـلحه جیبـی حمـل می‌کـرد،  وارد سـالن سـینمایی در منطقـه آئـورورا در کلورادو شـد. وی بـه همـه افرادی که در سـینما در حال تماشـای فیلـم بودند، تیرانـدازی کرد. ایـن حملـه به کشـته شـدن دست‌کم 12 نفر و زخمی شـدن 59 تـن دیگر منجر شـد.در مورد دوم «آدام لانـزا» 20 سـاله در چهاردهـم دسـامبر سـال 2012، در مدرسـه ابتدایی سـندی هـوک در منطقـه نیوتـاون در کنتیکـت بـه 20 کـودک و 6 نفـر از کارکنـان مدرسـه تیرانـدازی کـرد و  آنهـا را کشـت. وی پس از ایـن حمله اقدام بـه خودکشـی کـرد امـا پیـش از اینکه بـه مدرسـه حمله کنـد، به مادر خـود نیز تیرانـدازی کـرده و وی را کشـته بـود. ایـن حملـه، پـس از کشـتار سـال 2007 در ایالـت ویرجینیـا کـه 32 کشـته برجـا گذاشـت، دومیـن تیرانـدازی مهلک در مدرسـه در تاریـخ آمریـکا محسـوب می‌شـود. مراکـز عمومـی در ایـن کشـور، مـدارس و مراکـز آموزشـی آمریـکا نیـز در سـال‌‌های گذشـته، بارهـا شـاهد چنیـن خشـونت‌‌‌هایی بوده اسـت. آمار نشـان می‌دهـد هـر سـاله، تعـداد بسـیاری از دانش‌آموزان آمریکایـی در حـوادث تیرانـدازی در مـدارس کشـته می‌شـوند. حادثـه دانشـگاه ویرجینیـا با 32 کشـته و دبسـتان سـندی‌هـوک با 27 کشـته از مرگبارتریـن تیراندازی‌ها در 18 ماه اخیر آمریـکا بـوده کـه در مراکز عمومـی رخ داده اسـت. دولتمردان آمریکایی در حالی برای حل و رفع این معضل هیچ اقدامی نمی‌کنند که در واقع این قانون را می‌توان مصداق صریح نقض حقوق مردم آمریکا دانست. مساله‌ای که در سایه عدم پیگیری‌های مجامع حقوق‌بشری، همچنان در ایالات متحده آمریکا رواج داشته و قربانیان آن نیز به شکلی فزاینده افزایش می‌یابد.