گروه سیاسی: چهارشنبه هفته گذشته بر اثر حمله نیروهای امنیتی امارات به یک لنج ماهیگیران ایرانی، یکی از ماهیگیران کشته شد. در این حادثه لنج ماهیگیری که از اسکله جلالی بوشهر برای ماهیگیری راهی دریا شده بود، مورد تعرض گارد امارات قرار میگیرد و در نتیجه آن یکی از خدمه کشته شده، 2 نفر مجروح و مابقی هم دستگیر میشوند. قربانی حمله اماراتیها یاسین لطفیپور نام دارد.
بهگزارش «وطنامروز»، تعرض گارد ساحلی کشورهای حوزه خلیجفارس به شناورهای ایرانی متاسفانه مسبوق به سابقه است و در سالهای گذشته نیز مواردی از این دست را شاهد بودهایم. تکرار این روند غیرقانونی بیش از هر چیز نشاندهنده کمکاری وزارت امور خارجه در حفظ و حراست از حیثیت و عزت ملوانان ایرانی در مقابل کشورهای عربی است، چه اینکه در صورت عکسالعمل مناسب ایران، نباید شاهد تکرار این گونه حوادث باشیم.
نکته قابل توجه در حادثه اخیر برای ملوانان بوشهری، ورود دیرهنگام وزارت امور خارجه به ماجراست. روز شنبه و 3 روز پس از حمله گارد ساحلی به لنج ایرانی، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره خبری مبنی بر حمله پلیس دریایی امارات به یک لنج ماهیگیری ایرانی در آبهای خلیجفارس توضیحاتی ارائه کرد. قاسمی گفت: از روز گذشته که این خبر منتشر شد دستگاههای ذیربط بویژه بخشهای سیاسی و کنسولی وزارت امور خارجه، سفارت ما در ابوظبی و سرکنسولگری کشورمان در دوبی پیگیر موضوع شدند که تاکنون خبر رسمی و تایید شدهای به دست ما نرسیده که به محض دریافت اخبار دقیق و موثق، اقدامات و واکنشهای مقتضی را به عمل میآوریم.
ضعف وزارت خارجه برای انجام یک اقدام اساسی در جهت پایان بخشیدن به تعرضات چندین باره کشورهای همسایه به ملوانان ایرانی و تدوین یک پروتکل متقن و الزامآور در این باره، نکتهای است که معاون سیاسی- امنیتی استانداری بوشهر نیز آن را تایید کرده است. خورشیدی، معاون استاندار بوشهر در این باره به خبرنگاران گفت: در چند سال گذشته از این نوع اتفاقات دریایی توسط گاردهای ساحلی کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس وجود داشته که باید برای جلوگیری از این حوادث اقدامات اساسی انجام شود. به گفته این مقام دولتی، الزام میشود که طرفهای مسؤول در ایران با گارد ساحلی کشورهای حاشیه خلیجفارس به یک پروتکل عملی دست یابند که در این حوادث کسی صدمه نبیند.
جزئیات حادثه برای لنج ایرانی
لنجی با ۹ سرنشین شنبه ۱۰ شهریور از اسکله جلالی بوشهر به دریا رفته و قرار بود 4 روز بعد با گَرگورهایی (قفس) پر از ماهی به اسکله بازگردد اما ماجرا جور دیگری رقم خورد.
عمار ماهینی، مالک لنج در این باره میگوید: عصر چهارشنبه گذشته پس از آنکه صید تمام شد، لنج به سمت بوشهر راه افتاد، در غرب نایبند در حوالی عسلویه وقتی صیادان در حال خوردن ناهار بودند، قایق ناشناسی به آنها نزدیک میشود و تیراندازی میکند. وی افزود: 3 نفر تیر میخورند که یکی از آنها به علت شدت جراحت جان خود را از دست میدهد. تنها تماسی که با من برقرار شد، ساعت 8 صبح پنجشنبه گذشته از سوی یکی از خدمه لنج بود که خبر داد یاسین لطفیپور، از سرنشینان شناور بر اثر تیراندازی کشته شده، 2 خدمه دیگر با نامهای حیدر ماهینی و حسن آلبوسین هم مجروح شده و با قایق تندرو، آنها و سایر خدمه را با خود بردهاند و حدود 2 ساعت دیگر با بندر دوبی فاصله دارند. به گفته وی، ابتدا تصور میشد لنج ما توسط گارد کشور قطر توقیف شده، چون «مطاف» نزدیک به این کشور است اما تعجب میکنم که گارد امارات به شناور حملهور شده که در موقعیت آبهای مطاف نیست. از طرفی با توجه به فاصله تیراندازی در 4 عصر چهارشنبه تا زمان تماس یکی از خدمه که صبح پنجشنبه بوده و گفته 2 ساعت دیگر تا دوبی فاصله دارند، زمان 25 ساعته طی شده که این احتمال را تقویت میکند گارد امارات در آبهای ایران به لنج ما حملهور شده است. همچنین طبق تماس حاصله، متاسفانه جسد و 2 زخمی را با شرایط بدی با شناور تندرو به سمت دوبی بردهاند به طوری که با وجود تیراندازی به پاهای 2 خدمه و زخمی شدن آنها، با پابند آنها را روانه کشتی تندرو کرده و پس از تماس ساعت 8 صبح پنجشنبه، دیگر اطلاعی از سرنوشت یک کشته و 8 خدمه دیگر لنج نداریم.
برادر عمار هم در این باره به باشگاه خبرنگاران میگوید: صیادان وقتی به آنها اعتراض میکنند که چرا تیراندازی میکنند، پاسخشان را نمیدهند و فقط از برچسب روی لباسشان مشخص میشود پلیس مرزی امارات هستند. محمدعلی ماهینی اشاره میکند که صیادان در آبهای ایران بودند و از طرف دیگر جایی که به لنج تیراندازی شده به مرز قطر نزدیک است نه امارات. به گفته وی، آخرین تماسی که خدمههای شناور توانستهاند بگیرند ساعت ۸ صبح پنجشنبه بوده که یکی از خدمهها میگوید 2 ساعت تا جزایر امارات فاصله داریم و بعد از این تماس، خبری از آنها نداریم.
تیراندازی به سمت لنجها غیرقانونی است
جدا از این مساله که این دستگیری در آبهای ایران رخ داده یا آبهای کشورهای دیگر، نکته مهم، اصل غیرقانونی بودن تیراندازی ماموران گارد ساحلی به لنجها است، چنانکه در سالهای گذشته بارها شناورهای دیگر کشورها وارد آبهای ما شدهاند اما کسی به آنها تیراندازی نکرده و صرفا توقیف شدهاند. عباسعلی زندهبودی، مدیرکل شیلات استان بوشهر با اشاره به پیگیریهای انجام شده، تصریح میکند: تیراندازی به سمت لنجها حتی اگر وارد آبهای ساحلی کشور دیگری شوند، غیرقانونی است و بارها پیش آمده که شناورهای خارجی وارد آبهای ایران شدهاند اما فقط شناورشان توقیف شده است. وی علاوه بر پیگیری مسؤولان برای چارهاندیشی این مشکل، از صیادان خواست با توجه به سامانه ردیاب نصب شده روی شناور، مراقب باشند به اشتباه وارد مرز دیگر کشورها نشوند. مدیرکل شیلات استان بوشهر تاکید کرد: محل دقیق این حادثه هنوز مشخص نیست.
مواردی از تیراندازی به صیادان ایرانی
نخستین بار نیست که لنجهای بوشهری با تیراندازی گارد ساحلی کشورهای حوزه خلیجفارس روبهرو میشوند؛ کاری که خلاف مقررات بینالمللی و حسن همجواری است. بارها پیش آمده لنجهای بوشهری به علت نقص فنی و گرفتار شدن در امواج ناخواسته وارد آبهای کشورهای حوزه خلیجفارس شدهاند و گارد ساحلی این کشورها به همین بهانه به لنجها تیراندازی کردهاند. این رفتار در حالی رخ میدهد که در نوبتهای متعدد شناورهای این کشورها وارد آبهای جمهوری اسلامی ایران شدهاند اما هیچگاه نیروهای کشورمان به سمت آنها تیراندازی نکردهاند.
خردادماه سال گذشته مرزبانی عربستان به سمت قایقهای صیادی ایرانی که سهوا یا به لحاظ عوامل خارج از اراده به آبهای کشور همسایه وارد شده بودند، تیراندازی کرد که منجر به فوت یکی از صیادان شد. طبق این گزارش، 2 صیاد ایرانی که پدر و پسر بودند ساعت 15:30 تاریخ 26 خرداد سال 96 از حوالی اسکله جفره بوشهر به قصد انجام صید خارج میشوند و در حوالی چاههای فروزان (متعلق به ایران) موتور قایق آنان با مشکل مواجه میشود. به همین خاطر و پس از خاموش شدن قایق، جریان آب صیادان را به سمت آبهای عربستان کشانده که پس از برطرف کردن مشکل و روشن شدن مجدد قایق هنگام مراجعت به سمت سکوی فروزان حدود ساعت 24 شب، متاسفانه با تیراندازی سرنشینان قایق متعلق به مرزبانی عربستان که در تعقیب 2 قایق دیگر بوده مواجه میشوند که منجر به فوت یکی از صیادان شده است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران نیز بارها با ورود غیرمجاز لنجهای عربستانی مواجه بوده اما تنها به عنوان اتهامی ورود غیرمجاز با صیادان برخورد قانونی کرده است.
مهرماه 96 نیز یک فروند لنج کلاس صیادی با 18 سرنشین و با مجوز اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان در آبهای مشترک فراساحلی در فاصله هزار و 200 مایلی از ساحل ایران توسط نیروهای گارد ساحلی کشور سومالی مورد اصابت گلوله قرار گرفت که بر اثر این تیراندازی ناخدای لنج کشته و یک نفر از ملوانان زخمی شد. به گفته مسؤولان استانداری سیستان و بلوچستان و بر اساس بررسیهای انجام شده اقدام کشور سومالی غیرقانونی، خارج از عرف و قاعده بینالمللی و خارج از حوزه وظایفش بوده، زیرا این لنج در منطقه فراساحلی صید در حال فعالیت صیادی بوده که از لحاظ حقوقی قابل پیگیری است.
علاوه بر اینها، فروردین ماه امسال هم خبری مبنی بر تیراندازی مرزبانان دریایی ترکمنستان به سمت ماهیگیران ایرانی و جان باختن 2 تن و دستگیری 2 تن دیگر در رسانهها منتشر شد. در واکنش به این حادثه، سخنگوی وزارت امور خارجه شدیدا به اقدام نسنجیده نیروهای مرزبانی ترکمنستان در تیراندازی به یک قایق ماهیگیری و غیرنظامی اعتراض کرد و گفت: حتی اگر ماهیگیران ایرانی به آبهای ترکمنستان نزدیک شده باشند بر اساس رویه و عرف معمول بینالمللی نیروهای مرزی میتوانند آنها را از محدوده آبهای آن کشور دور کنند.
جدا از موارد روزافزون تیراندازی به لنجهای ایرانی، در سالهای گذشته به دفعات شاهد دستگیری ملوانان و صیادان ایرانی از سوی گارد ساحلی کشورهایی چون عربستان، قطر و امارات عربی متحده و صدور احکام زندان طویلالمدت برای آنان بودهایم. علاوه بر این، صیادانی که پس از پایان دوره محکومیت خود در عربستان به ایران بازگشتهاند، شرایط زندانهای عربستان را بسیار نامطلوب توصیف کردهاند که شباهتی به زندان نداشته و بیشتر به یک شکنجهگاه میماند.