گروه بینالملل: عربستان سعودی در شرایط حساسی از تاریخ خود قرار دارد. این کشور که در دوران مدرن هم کماکان توسط قبیلهای خاص و البته بخش کوچکی از این قبیله اداره میشود، طی 4 سال گذشته طرحهای بلندپروازانهای از توسعه را رونمایی کرده است که به چشمانداز 2030 شهرت دارد. سعودیها طرح فوق را به طور گستردهای در رسانههای غربی تبلیغ کردند تا شاید بتوانند بخشی از چهره خود را در جهان ترمیم کنند. مردم جهان سعودیها را بهواسطه افراطیگری، کودککشی و مردانی که با شمشیر میرقصند و اجازه نمیدهند زنانشان رانندگی کنند، میشناسند. نظام پوسیده سعودی اما مشکلات فرهنگی، اقتصادی و امنیتی عمیقتری دارد که سینما، گواهینامه زنان و حتی حضور در المپیکهای ورزشی هم راهگشای آن نیست اما این تبلیغات در پی این بود که در کوتاهمدت تصویری دیگر از جامعه سعودی در افکار عمومی بینالمللی ایجاد کند و حالا زمزمههایی از عدم پخش تبلیغات چشمانداز 2030 سعودی در رسانههای انگلیسی و ممنوعیت این تیزرها به گوش میرسد. برخی بر این باورند که بنسلمان شاهزاده جوان و ساختارشکن سعودی که از خلأ قدرت و پوسیدگی نظام سیاسی در این کشور استفاده کرده تا به قدرت برسد، از مشاورهای رسانهای غربی برای بزرگنمایی برنامه خود بهرهبرداری کرده اما این برنامه چندان دوام نیاورده است. نباید از نظر دور داشت که جامعه عربستان طی دوران صدارت بنسلمان نتوانسته است دستاوردی داشته باشد. این جامعه درگیر 2 جنگ در سوریه و یمن است و در داخل با شرایط پلیسی و امنیتی مواجه است تا جایی که تیراندازی در کاخ سلطنتی و مسائلی از این دست در کنار شکست طرح عرضه سهام آرامکو همگی نشان میدهد نمایش بنسلمان در حال از دست دادن مخاطبانش است. اما در اینباره روزنامه تایمز انگلیس به نقل از نیک برنر مینویسد در آغاز کار، هیاهوی تبلیغاتی گستردهای همزمان با پرداخت میلیونها دلار پول به شرکتهای فعال در زمینه روابط عمومی و لابیها به راه افتاد تا سفر دورهای بینالمللی محمد بنسلمان ولیعهد سعودی در ماه مارس گذشته در کانون توجهها قرار گیرد و به محمد بنسلمان به عنوان قویترین مرد سعودی با وجود 32 سال عمرش نگاه شود. اما بعد از گذشت 6 ماه شکاف بین هیاهو و جار و جنجال تبلیغاتی درباره ولیعهد و حقیقت شخصیت و توان او کاملا آشکار شده است.
روزنامه انگلیسی تایمز با طرح این سوال که آیا طرح شهر بسیار پیشرفته نیوم را که ولیعهد سعودی برای احداث آن تلاش میکرد، به یاد میآورید؟ افزود: این طرح که بودجهای بالغ بر 80 میلیارد دلار برای آن تخصیص یافته است و تلاشها برای اصلاح اقتصاد عربستان براساس طرح چشمانداز بنسلمان موسوم به «چشمانداز 2030»، متکی به عرضه 5 درصد سهام شرکت نفت و گاز بزرگ آرامکوی عربستان است. این نویسنده تصریح کرد: به نظر میرسد سلمان بنعبدالعزیز عرضه سهام آرامکو را لغو کرده، زیرا این احتمال مطرح شده است که عرضه سهام شرکت در نیویورک به مصادره اموال عربستان به علت شکایت قضایی در آمریکا علیه عربستان به اتهام ارائه ندادن اطلاعاتی درباره حملات یازدهم سپتامبر سال 2001 میلادی منجر شود. برلی نوشت: طرحهای محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی به سیاست خارجی عربستان ضربه زده است، زیرا جنگ در کشور مجاور یمن که وارد سومین سال خود شده است؛ باتلاقی ساخته و پرداخته ولیعهد است. این نویسنده تصریح کرد: براساس اعلام موسسه تحقیقاتی بروکینز آمریکا، جنگ در یمن هر ماه 5 تا 6 میلیارد دلار هزینه به همراه داشته است و در آن 10 هزار نفر کشته شدهاند و 8 و نیم میلیون نفر نیز با قحطی و گرسنگی مواجه هستند. وی افزود: تلاشهای ولیعهد سعودی برای منزوی کردن قطر به اتهام حمایت از تروریسم نیز شکست خورده است اما این امر باعث ویران شدن شورای همکاری خلیجفارس به سود عربستان و امارات منجر شده است.
برلی گفت: تنها اندکی از ادعاهای مدرنیته ولیعهد سعودی باقی مانده است، زیرا سرکوب شیعیان عربستان در منطقه شرق این کشور ادامه دارد. وی افزود: تبلیغات گستردهای درباره اجازه به زنان برای رانندگی انجام شد اما در مقابل، 13 فعال زن عربستانی که بهدنبال جنبههای دیگری از آزادی هستند، بازداشت شدند. اما فارغ از آنچه تایمز مینویسد، لایههای مختلف جامعه سعودی و صاحبان قدرت در این کشور از تحولات ناشی از نقطه نظرات عجولانه او آسیب دیدهاند و کانونهای قدرت تحمل نوسانات شدید فضایی که بهتر است آن را پوسیده بخوانیم، ندارند. بنسلمان همانطور که اشاره شد با هدف پادشاهی با همکیشانشن مدارا یا آنها را حذف کرده است و جامعه سنتی سعودی پژواک این تغییرات را هنوز دریافت نکرده است.