گروه بین‌الملل: جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار 59 ساله عربستانی که برای روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست هم می‌نویسد و یکی از منتقدان سیاست‌های محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان به‌شمار می‌رود، سه‌شنبه گذشته به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده و دیگر بازنگشته است. دلیل جمال خاشقجی برای رفتن به کنسولگری عربستان دریافت مدارک رسمی‌ای بوده که او برای ازدواج با نامزد ترکیه‌ای خود احتیاج داشته است.
خدیجه چنگیز، نامزد ترکیه‌ای خاشقجی که از همان لحظات اول اختفای نامزدش در مقابل کنسولگری عربستان تحصن کرده در توئیتی نوشت: بعد از 3 روز از اختفای او فارغ از هر نظر احساساتی آیا نباید از دولت ترکیه پرسید آقای جمال خاشقجی کجاست؟ آیا این حق را نداریم که از مسؤولان عربستان بپرسیم شهروند تبعه شما چه سرنوشتی پیدا کرده است؟ گزارش‌های رسانه‌ای حاکی است از زمان ناپدید شدن این منتقد رژیم سعودی در دوم اکتبر، عده‌ای از خبرنگاران و حامیان او جلوی کنسولگری عربستان تجمع کرده و جویای حال خاشقجی شده‌اند. این در حالی است که مقام‌های عربستان سعودی اعلام کرده‌اند مسؤولان کنسولگری این کشور در استانبول با نهادهای ترکیه همکاری می‌کنند تا مشخص شود خاشقجی چرا «پس از خروج از کنسولگری» ناپدید شده است. اما ابراهیم کالین، سخنگوی ریاست‌جمهوری ترکیه در این رابطه گفته است: «بر مبنای اطلاعاتی که در دست داریم، این شهروند عربستان سعودی هنوز در کنسولگری عربستان در استانبول به سر می‌برد». وزارت خارجه ترکیه همچنین روز پنجشنبه سفیر عربستان را برای مشورت درباره سرنوشت جمال خاشقجی احضار کرده است. هر چند ناپدید شدن جمال خاشقجی می‌تواند مناسبات آنکارا و ریاض را که در حال حاضر سرد است، پیچیده‌تر کند ولی تاکنون دولت ترکیه از انتقاد علنی از حکومت ریاض اجتناب کرده است. مجتهد، افشاگر اطلاعات محرمانه دربار سعودی اما در این‌باره از دسیسه‌ای سخن می‌گوید که در آن ترکیه ضمن همکاری با مقام‌های عربستان سعودی می‌کوشد این ماجرا را به گونه‌ای مسالمت‌آمیز سامان بخشد.
مجتهد در جدیدترین توئیت خود نوشته است: «خاشقجی در همان لحظات اولیه ورود به کنسولگری سعودی در استانبول ربوده و به داخل عربستان انتقال داده شد و ترکیه که به این موضوع پی برده است با اصرار بر اعلام حضور او در کنسولگری تلاش دارد با خرید وقت به نفع سعودی‌ها او را بار دیگر به استانبول برگرداند». خاشقجی که در گذشته مشاور شاهزاده ترکی الفیصل، رئیس سابق دستگاه اطلاعات عربستان سعودی در سفارتخانه‌های این کشور در لندن و واشنگتن فعالیت می‌‌کرد، سال گذشته از ترس دستگیری از کشورش خارج شد و به آمریکا رفت. او تاکنون بارها به سیاست محمد بن‌سلمان، ولیعهد قدرت‌طلب سعودی و همچنین تجاوز نظامی ارتش کشورش به یمن انتقاد کرده است؛ ولیعهدی که اصلاحاتش با ستایش غرب مواجه بوده اما همزمان ظاهرا به سرکوب منتقدان پرداخته که در این میان فعالان حقوق بشر و حقوق زنان و روشنفکران و روحانیون بازداشت شده‌اند. جمال خاشقجی سپتامبر امسال در روزنامه واشنگتن پست نوشت: «من خانه‌ام، خانواده‌ام و شغلم را ترک کرده‌ام و صدایم را بلند می‌کنم و کاری غیر از این، خیانت به افرادی خواهد بود که در حال پژمردن در زندان هستند. من موقعی که خیلیها نمی‌توانند حرف بزنند، حرف می‌زنم».
در این حال کارشناسان بر این باورند جمال خاشقجی، منتقد سعودی سرنوشتی بهتر از دیگر فعالان و منتقدان بن‌سلمان پیدا نکرده و احتمالا به یکی از زندان‌های مخفی عربستان منتقل شده یا خواهد شد. این گمانه‌زنی زمانی قوت بیشتری می‌گیرد که خبرگزاری عربستان همزمان با اختفای خاشقجی در خبری کوتاهی اعلام کرد مسؤولان امنیتی متهم یکی از پرونده‌های کلاهبرداری و صدور چک بی‌محل را از خارج تحویل گرفته اما اطلاعات بیشتری درباره هویت این فرد ارائه نکرد.
پیام بازداشت خاشقجی
در حالی‌که به باور خیلیها این روزنامه‌نگار منتقد عربستانی توسط رژیم حاکم بازداشت و به کشور بازگردانده شده است، ناظران می‌گویند احتمالا شاهزاده بن‌سلمان می‌خواهد همزمان با یک تیر 2 نشان بزند؛ نخست اینکه این شاهزاده به ترکیه و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری این کشور که با خاشقجی و اخوان‌المسلمین ارتباط ویژه‌ای دارد، اهانت کرده است و دوم اینکه به همه مخالفان سعودی این پیام را بدهد که دیگر در امنیت قرار ندارند و چه‌بسا احتمالا ربوده شدن یا ترورشان وجود دارد. در هر صورت، بازداشت خاشقجی یا ربودنش و انتقالش به ریاض اقدامی محکوم‌شده است و نقض حقوق بشر به شمار می‌رود و به عربستان سعودی و اعتبارش در جهان آسیب زیادی می‌زند، آن هم در حالی‌که بشدت در معرض انتقادهای عربی و بین‌المللی گسترده‌ای به دلیل جنگش علیه یمن و قتل هزاران یمنی و گرسنه کردن میلیون نفر دیگر و بازداشت شماری از فعالان و روحانیون دینی عربستانی و انداختن آنها به زندان بدون انجام محاکمه عادلانه قرار دارد. روز گذشته، دیده‌بان حقوق بشر تاکید کرد اگر حکومت سعودی، جمال خاشقجی را مخفیانه بازداشت کرده، اقدام سرسختانه دیگری در چارچوب حکومت سرکوبگرانه بن‌سلمان است. دیده‌بان حقوق بشر خاطرنشان کرد ریاض مسؤولیت اثبات خروج خاشقجی از کنسولگری‌اش در استانبول ترکیه را برعهده دارد.
«صدای مفقود»
روزنامه واشنگتن‌پست، روز جمعه یک ستون خالی را در همبستگی با نویسنده ناپدید شده سعودی منتشر کرد و عنوان آن ستون را «صدای مفقود» انتخاب کرد. شورای سردبیری واشنگتن‌پست همچنین از محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی خواست در زمینه آزادی و ادامه کار این نویسنده سعودی اطمینان‌بخشی کند. خاشقجی یادداشت‌هایی را در این روزنامه آمریکایی در انتقاد از سیاست‌های پادشاهی و خاندان سعودی منتشر کرده بود. واشنگتن‌پست نوشت: انتقاد خاشقجی طی سال گذشته متوجه محمد بن‌سلمان بوده است که سال گذشته کمپینی را برای ساکت کردن مخالفان انجام داد. در میان اسامی کسانی که به دلایل اظهارات سیاسی در زندان بن‌سلمان هستند، روحانیون، وبلاگ‌نویس‌ها، خبرنگاران و فعالان زن دیده می‌شود.