گروه بینالملل: عصر جمعه در رویدادی که جنجال بسیاری به همراه داشت رسانههای عمان و عبریزبان خبر و تصاویر دیدار بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی با قابوس بنسعید، پادشاه عمان در مسقط را پخش کردند. البته خبر این سفر محرمانه و بیسابقه زمانی علنی شد که نتانیاهو پس از دیدار با سلطان عمان به تلآویو بازگشته بود. این دیدار در حالی انجام شد که عمان و رژیم صهیونیستی هیچگونه ارتباط رسمی و دیپلماتیک ندارند. از آخرین بار که یکی از مسؤولان ارشد این رژیم اشغالگر به شیخنشین عمان سفر کرده بیش از ۲۲ سال میگذرد. در سال ۱۹۹۶ شیمون پرز، نخستوزیر وقت اسرائیل برای گشایش نمایندگی بازرگانی این رژیم به عمان و قطر سفر کرده بود. نخستین سفر یک نخستوزیر اسرائیل به عمان به واپسین سالهای زمامداری اسحاق رابین در سال ۱۹۹۴ بازمیگردد. طبق این گزارش، نخستوزیر اسرائیل در راس هیاتی از جمله رئیس سازمان جاسوسی این رژیم (موساد) به مسقط سفر کرد. با توجه به تحولات جهان عرب بویژه وضعیت بحرانی در مرزهای نوار غزه، سفر نتانیاهو به مسقط در چارچوب سیاستهای اسرائیل برای خارج کردن فلسطین از اولویت کشورهای عربی انجام شده است. این دیدار در روزی انجام شد که همزمان ارتش رژیم صهیونیستی 6 فلسطینی را در تظاهرات مسالمتآمیز نوار غزه موسوم به «بازگشت» به شهادت رساند.
بنعلوی: برای عمان ممنوع نیست!
وزیر مشاور در امور خارجی عمان در واکنش به انتقادها به سفر نخستوزیر رژیم صهیونیستی به مسقط، گفت که این سفر بنا به درخواست او و برای گفتوگو پیرامون روند صلح خاورمیانه انجام شد. یوسف بنعلوی در گفتوگو با شبکه الجزیره اظهار داشت: نتانیاهو تمایل داشت به پادشاهی عمان سفر کند و سلطان قابوس را در جریان دیدگاهش در رابطه با آنچه به اصلاح وضعیت خاورمیانه بویژه اختلافات بین فلسطینیها و اسرائیلیها منجر میشود، بگذارد. او در پاسخ به سؤال مجری الجزیره که پرسید؛ چرا نتانیاهو به عمان سفر کرد؟ گفت: آیا این مسأله برای عمان ممنوع است؛ اسرائیل یکی از دولتهای خاورمیانه است. نتانیاهو خواست نظرات خود در ارتباط با این اختلافات را مطرح کند و جناب سلطان قابوس از آن استقبال کرد.
وزیر خارجه عمان همچنین یک روز پس از میزبانی از نخستوزیر رژیم صهیونیستی که به گفته آمریکا میتواند در تلاشهای صلح منطقهای کمککننده باشد، اسرائیل را به عنوان یک «کشور پذیرفته شده در خاورمیانه» توصیف کرد.
حساب کاربری سلطان قابوس، پادشاه عمان در توئیتر عصر جمعه از ملاقات با بنیامین نتانیاهو در مسقط خبر داد و نوشت: در این دیدار که در کاخ البرکه برگزار شد 2 طرف درباره آخرین تحولات مربوط به روند صلح خاورمیانه، روابط مورد اهتمام دوجانبه و صلح و ثبات در منطقه بحث و تبادل نظر کردند. بهرغم چنین اظهارنظرها از مقامهای عمان، کارشناسان امور منطقه میگویند هر چند سفر نتانیاهو به عمان، بیمقدمه و غافلگیرکننده نبود اما کشوری که مقصد این سفر بود، یعنی عمان، قابل پیشبینی نبود، چرا که عمان در برخی اختلافات منطقهای نقش میانجی را داشته است. فرضیه دیگری نیز درباره اهداف این دیدار وجود دارد؛ از آنجا که سفر نخستوزیر رژیم صهیونیستی به عمان چند روز پس از سفر رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به این کشور بود، سوالاتی را درباره مأموریت جدید مسقط برای سازش بین 2 طرف فلسطینی و صهیونیستی مطرح میکند. عباس اخیرا درباره مذاکره دوجانبه با اسرائیل اعلام آمادگی کرده اما میانجیگری آمریکا را قبول ندارد و در عین حال شرط اصلی مناسب برای این مذاکره را مطرح کرده است. ناظران تماسهای محرمانه اسرائیل و فلسطین را با هدف تعدیل توافقنامههای امضا شده بین 2 طرف از جمله توافق اقتصادی که ۲۳ سال از آن میگذرد، پیشبینی میکنند.
ذوقزدگی صهیونیستها
در ارتباط با این سفر جنجالی، دفتر نخستوزیر اسرائیل نیز در بیانیهای اعلام کرد، دیدار نتانیاهو از مسقط «گامی ملموس در راستای اجرای سیاست نخستوزیر برای توسعه روابط اسرائیل با کشورهای منطقه از طریق ارائه توانمندیهای اسرائیل در زمینههای امنیت، فناوری و اقتصاد است». نفتالی بینت، وزیر آموزش اسرائیل در توئیتر خود نوشت: سفر نخستوزیر به پادشاهی عمان آغاز سیاسی مهمی است که بخشی از استراتژی منطقهای اسرائیل است. روعی قیس، تحلیلگر مسائل کشورهای عربی در یکی از تلویزیونهای رژیم صهیونیستی در توئیتی نوشت: در اتفاقی دیوانهکننده، عمانیها در تلویزیونشان از این دیدار پرده برداشتند قبل از اینکه بیانیه دفتر نتانیاهو منتشر شود؛ اتفاقی دوستداشتنی. تلویزیون اسرائیل نیز با پوشش دادن تصاویر مربوط به این دیدار، اعلام کرد روابط بین اسرائیل و عمان بعد از اینکه محرمانه بود علنی شده است. یک مقام برجسته اسرائیلی نیز گفته است روابط با عمان بعد از سفر نتانیاهو به مسقط علنی شد، بویژه که عمان نقشی استراتژیک به عنوان میانجی ایفا میکند. طبق اعلام تلویزیون عبریزبان، نشستها بین قابوس و نتانیاهو تا پاسی از شب ادامه داشت و در این جریان نشستهای بیشتری بین مقامات برجسته 2 طرف از جمله یوسی کوهن، رئیس موساد برگزار شد. از سوی دیگر، این سفر با واکنش آمریکا نیز همراه شد. جیسون گرینبلات، فرستاده ویژه دولت آمریکا در طرح صلح خاورمیانه گفت: ما از گرم شدن روابط میان دوستانمان در منطقه و گسترش همکاریهای آنها استقبال میکنیم.
آسمان عربستان در خدمت نتانیاهو
آنگونه که گزارش شده است هواپیمای حامل نخستوزیر رژیم صهیونیستی برای رفتن به عمان از حریم هوایی عربستان سعودی و بحرین استفاده کرده است. با این اوصاف، بعید است بتوان محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا را غیرمرتبط با سفر ناگهانی بنیامین نتانیاهو به عمان تصور کرد.
واکنش گروههای مقاومت به سفر نتانیاهو
جنبشهای حماس و جهاد اسلامی نیز با صدور بیانیهای سفر نتانیاهو به عمان را محکوم و تأکید کردند که عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی مانند پوششی برای ارتکاب جنایتهای بیشتر این رژیم علیه ملت فلسطین و خنجر از پشت زدن به این ملت است. حماس همچنین تأکید کرد که این سفر پیامدهای خطرناکی برای ملت فلسطین و آرمان عادلانه آن خواهد داشت. محمد علی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن نیز سفر بنیامین نتانیاهو به سلطاننشین عمان را محکوم کرد و هدف از این سفر را دور نگه داشتن مسقط از ایفای هرگونه نقش مثبت با همپیمانان و دوستانش در آینده دانست.
شتاب برای عادیسازی روابط
سفر بیسابقه نخستوزیر رژیم صهیونیستی به مسقط و دیدارش با سلطان قابوس، و همزمان سفر یک وزیر رژیم صهیونیستی به ابوظبی، نشان از اشتیاق و شتاب کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس برای عادیسازی روابط با رژیم اشغالگر دارد. گزارشها حاکی است که چند ساعت قبل از دیدار سلطان قابوس و نتانیاهو، رویدادی مرتبط در امارات رخ داد و پایتخت این شیخنشین در همان روز میزبان مری ریگوف، وزیر فرهنگ و ورزش رژیم صهیونیستی بود که به بهانه برگزاری مسابقات جودو و در صدر هیاتی به این کشور رفت. امارات و رژیم صهیونیستی هم روابط رسمی دیپلماتیک با یکدیگر ندارند. هرچند پیش از این نیز وزرای دیگر این رژیم همچون مئیر شطریت، عوزی لنداو و یووال اشتاینتز به امارات سفر کرده بودند. در واقع تلاش برای عادیسازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی محدود به 2 دیدار اخیر نبوده است. طی ماههای اخیر بویژه از زمان قدرت گرفتن دونالد ترامپ در آمریکا و همزمان به قدرت رسیدن محمد بنسلمان در عربستان سعودی، گزارشهای متعددی در این ارتباط منتشر میشود که البته فشارهای واشنگتن برای گام برداشتن در این مسیر بینتیجه نبوده است. حال این سوال مطرح میشود که آیا حکام عرب که بهرغم مخالفت مردم کشورشان، گام در مسیر همزیستی با صهیونیستها برمیدارند، امتیازی درخور توجه اخذ میکنند؟ به موجب طرح به اصطلاح صلح عربی که 16 سال پیش از سوی عبدالله بنعبدالعزیز، ولیعهد وقت عربستان پیشنهاد شد، در صورت تشکیل کشور فلسطین در مرزهای موسوم به سال 1967 و بازگشت آوارگان و خروج رژیم صهیونیستی از بلندیهای جولان سوریه، کشورهای عربی حاضر خواهند بود اسرائیل را به رسمیت بشناسند. هر چند در همان زمان بسیاری از گروههای فلسطینی که رژیم صهیونیستی را از اساس فاقد اعتبار میدانند، این طرح را نوعی عقبنشینی از آرمان فلسطین بزرگ میخواندند ولی نکته قابل توجه این است که رژیم صهیونیستی با عملکرد خود حتی حاضر به اجرا کردن این خواسته نیمبند اعراب نیز نمیشود. تشکیل کشور فلسطین در چارچوب مرزهای سال 1967 منطبق با قطعنامههای بینالمللی است. حال آنکه رژیم صهیونیستی سالهاست بدون کوچکترین اعتنایی به قطعنامهها و خواستههای جهانی نهتنها حاضر به ترک کرانه باختری نشد، بلکه اقدام به شهرکسازی در این منطقه کرده است. از سوی دیگر، در حالیکه به موجب طرح مذکور، قرار است شرق قدس بهعنوان پایتخت فلسطینیان معرفی شود ولی صهیونیستها با بیتوجهی به درخواست حکام عرب، مناطق وسیعی از شرق این شهر را هم به اشغال خود درآوردهاند. اخیرا نیز دولت ترامپ در اقدامی خودسرانه، سفارت آمریکا را از تلآویو به قدس منتقل کرد و این شهر اشغالی را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی معرفی کرد. بازگشت آوارگان هم که در ابتکار صلح عربی به عنوان یک خواسته مورد تاکید قرار گرفته، از جمله مواردی است که صهیونیستها آشکارا با آن مخالفت کردهاند و دولت ترامپ هم در طرح صلح موسوم به «معامله قرن» در حال حذف این بند مهم در پرونده تسویه قضیه فلسطین است. با این تفاسیر میتوان گفت با توجه به مخالفت ملتهای عربی و اسلامی برای عادیسازی رابطه صهیونیستها و از سوی دیگر در سایه امتناع این رژیم برای دادن امتیاز به طرف مقابل، حکام عرب در این مسیر دست به قمار سیاسی میزنند.