گروه بینالملل: آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که از سال 2005 میلادی بر این مسند تکیه زده، بعد از پیوستن 2 آلمان و فرو ریختن دیوار برلین رکورددار این منصب در آلمان متحد بوده است. حضور او اما در راس حزب دموکرات - مسیحی آلمان رکورد بیشتری را ثبت کرده است؛ مرکل از سال 2000 سکان حزب دموکرات مسیحی را در اختیار گرفت و توانست مراحل رشد این حزب را در مناطق مختلف آلمان مهیا کند تا این حزب بتواند تمام رقبای سیاسی خود را عملا در آلمان شکست دهد. اما مرکل گفته است ماه آینده از ریاست حزب کنارهگیری خواهد کرد و از سال 2021 دیگر صدراعظم آلمان نخواهد بود و برای تصدی این پست کاندیدا نمیشود. چرا مرکل این تصمیم را گرفته است و آیا اروپای بدون مرکل میتواند شاکله خود را حفظ کند؟ مرکل یکی از عوامل حفظ اتحادیه اروپایی به شمار میرود، زیرا سیاستهای کلی حزب او موافقت با پذیرش مهاجران و حفاظت از اتحادیه اروپایی بود. اما چرا مرکل تصمیم گرفته است مسیر سیاسی خود را تغییر دهد؟ برای پاسخ به این سوال باید به نتایج انتخابات منطقهای در آلمان اشاره کرد؛ گزارشها حاکی از آن است که در پی نتیجه نه چندان مطلوب انتخابات ایالتی هسن، از مرکل خواسته شده از ریاست حزب کنارهگیری کند. با این حال رسانههای آلمان اعلام کردند مرکل اگرچه قصد ندارد در انتخابات حزبی که ماه دسامبر برگزار میشود، شرکت کند اما همچنان صدراعظم باقی خواهد ماند؛ این نخستین بار است که موضوع صدراعظمی آلمان از ریاست حزب از هم جدا میشوند. در جریان انتخابات ایالتی در ایالت هسن، حزب دموکرات - مسیحی به رهبری مرکل اگر چه توانست بیشترین میزان رای را کسب کند اما آرای به دست آمده در مقایسه با دور قبل، کاهش قابل ملاحظهای داشت. متحدان مرکل در حزب سوسیال دموکرات (SPD) هم در جایگاه دوم قرار گرفتند. چندی پیش هم در جریان انتخابات ایالت بایرن، حامیان مرکل نتوانستند نتیجه مطلوبی کسب کنند.
انتظار میرود فشارها بر حزب دموکرات مسیحی از جانب سوسیال دموکراتها که هماکنون در دولت ائتلافی حضور دارند، افزایش یابد. «آندرا نالز» رئیس سوسیال دموکراتها تهدید کرده است در صورتی که در سیاست موجود پیشرفتی وجود نداشته باشد، از دولت ائتلافی خارج خواهد شد. در همین حال نباید از نظر دور داشت که ایالت هسن، از جمله مناطقی بود که حزب سوسیال- دموکرات دههها بر آن تسلط داشت؛ موضوعی که در سال 1999 به پایان رسید. از آن هنگام تاکنون، سکان هدایت این ایالت بهعهده یک ائتلاف حکومتی بهرهبری حزب دموکرات - مسیحی آلمان، حزب صدراعظم این کشور است.
این روزها دولت ائتلافی مرکل شرایط خوبی ندارد. بعد از مناقشات سخت در دولت ائتلافی آلمان بر سر مساله سرنوشت رئیس سازمان اطلاعات داخلی که بر اساس نظرسنجیها به ضعف کمسابقه دولت ائتلافی آلمان منجر شد، چندی پیش هم «فولکر کایدر» نماینده بانفوذ حزب دموکرات- مسیحی در پارلمان آلمان و مهمترین معتمد مرکل که حدود 13 سال ریاست فراکسیون احزاب متحد مسیحی را بر عهده داشت با وجود حمایت قاطع مرکل برای انتخاب مجدد در انتخابات درونحزبی روز سوم مهرماه در برابر رقیب ناشناخته خود شکست خورده و این مسؤولیت را به وی واگذار کرد که این مساله شکست بزرگی برای صدراعظم آلمان محسوب میشود. نتایج نظرسنجیهای اخیر هم نشان میدهد میزان محبوبیت مرکل و حزبش در بین شهروندان بشدت کاهش پیدا کرده و بسیاری از شهروندان خواهان کنارهگیری وی و برگزاری انتخابات مجدد هستند.
مرکل سکان آلمان را به یک همحزبی خواهد داد؟
در آلمان مرسوم نیست کسی پست یا هدایت مجموعهای را که بر عهده داشته است به فرد دیگری بسپارد، شاید از امپراتوری پروس این سنت باقی مانده باشد اما مرکل قصد دارد یک همحزبی را که دیدگاههایش به وی بسیار نزدیک است برای تصدی ریاست حزب و احتمالا پست صدر اعظمی معرفی کند.
«آنگرت کرامپ کارن باوئر» که وی هم از حزب دموکرات- مسیحی است، یکی از افرادی است که به نظر میرسد مرکل تمایل دارد او جانشینش شود. کرامپ کارن باوئر چندین ماه با صفت «مرکل کوچک» خطاب شده بود. این سیاستمدار آلمانی 8 سال از مرکل جوانتر است و در سال 2011 رئیس ایالت زارلند شد و تا سال جاری هم در این سمت فعالیت داشت. به نظر میرسد ناتوانی مرکل در انتصاب این فرد به عنوان جانشین خود، شکست دیگری برای صدراعظم آلمان تلقی شود.
نباید از نظر دور داشت که راستگرایان افراطی بشدت مرکل و دیگر احزاب آلمان در ائتلاف حاکم را به دلیل سیاست پذیرش پناهجویان هدف انتقاد قرار دادهاند و قدرت گرفتن آنها به منزله خطری برای دولت کنونی خواهد بود. مجموعه وقایع اخیر با توجه به تلاش چند ماهه مرکل به دنبال انتخابات پارلمانی سال گذشته برای تشکیل دولت کنونی، آینده قطعی و روشن ائتلاف حاکم را در سایه تردید قرار داده است.