گروه بینالملل: وزارت خارجه در عربستان سعودی همواره یکی از پستهای کلیدی در این پادشاهی به شمار میرفته است. تغییرات عموما در سعودی بسیار کند و به ندرت بود، زیرا خاندان سعودی با تقسیم قدرت میان عموزادهها اداره میشد و چالشهای درونی بخشهای مختلف این خانواده هیچگاه از دیوارهای آهنی سعودی به بیرون درز نمیکرد، البته توئیتهایی که با نام مستعار «مجتهد» منتشر میشود بعضا تمام معادلات درونی این خاندان را برای عموم افشا میکند. همانطور که اشاره شد وزارت خارجه سعودی جایگاه ویژهای در دیپلماسی بینالمللی این رژیم دارد و پیکان برخوردهای بینالمللی سعودی است. سفرا عموما از میان افراد نزدیک انتخاب میشوند و شاهد آن هستیم که برادر ولیعهد به عنوان سفیر در آمریکا مشغول به کار است. در انگلیس، روسیه، فرانسه، آلمان و کانادا نیز وضع به همین منوال است و حتی چین و ژاپن هم از این شرایط مستثنا نیستند. نباید فراموش کرد که وزارت خارجه عربستان عمری تقریبا 38 ساله دارد. این وزارتخانه سال 1980 فعالیت عصر نوین خود را آغاز کرده است و در تاریخ رژیم سعودی از زمان تاسیس آن در سال 1930 تاکنون شاهد 5 دوره وزارتی بودهایم که طولانیترین دوران متعلق به سعود الفیصل بود. فیصل را میتوان معمار وزارت خارجه جدید عربستان دانست و مبدل شدن سعودی به یک محور عربی مدیون ایدههای فیصل بود که در پیرنستون درس خوانده بود و قتل پدرش در نهایت شانس او را برای سیاستمدار شدن هموار کرد. فیصل در تیرماه 1394 یعنی تابستان 2015 در 75 سالگی جان باخت تا زمام عمور به عادل الجبیر داده شود. الجبیر به ماشین شایعه پراکنی علیه جمهوری اسلامی ایران، دولت سوریه و همکاری با رژیم اسرائیل شهرت دارد اما در ماجرای قتل خاشقجی او همانطور که از حجم جنایت مشخص است قادر نیست فضای عمومی بینالمللی را که علیه عربستان است مدیریت کند یا از حجمه این حملات بکاهد به همین منظور گمانهزنیها مبنی بر درخواست او برای ماندن در قدرت و خواست بن سلمان برای تعویض وی هر روز قوت بیشتری میگیرد. برخی سایتهای خبری و رسانههای اجتماعی اعلام کردند «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی برکنار شده است. طبق اعلام این منابع، «خالد بنسلمان» پسر پادشاه عربستان جایگزین الجبیر در وزارت خارجه این کشور شده و قرار است الجبیر عهدهدار یک پست عالی در این وزارتخانه شود. تاکنون منابع رسمی در عربستان سعودی این خبر را تایید نکردهاند. عادل الجبیر در آوریل ۲۰۱۵ بهعنوان وزیر خارجه برگزیده شد و پس از «ابراهیم بنعبدالله السویل» دومین وزیر خارجه در عربستان سعودی است که از خاندان آلسعود نیست. خالد بنسلمان، برادر تنی «محمد بنسلمان» ولیعهد است که در آوریل گذشته بهعنوان سفیر این کشور پادشاهی در ایالات متحده معرفی شد. همانطور که اشاره شد فشارها بر بنسلمان رو به افزایش است و به نظر میرسد همانطور که مجتهد بتازگی عنوان کرده، انتظار میرود بزودی شاهزادگان، تجار و بزرگان و شاید برخی شیوخ و اندیشمندان برجسته آزاد شوند که این اقدام اولین شکست بنسلمان در مقابل فشارهای خاندان سعودی و گامی برای کاهش تنش به شمار میرود. این فعال توئیتری سعودی که بیش از 2 میلیون دنبالکننده در فضای مجازی دارد و اطلاعاتی که ارائه میکند، بسیار مورد اعتماد است، پیشتر از خبرهایی مبنی بر وجود اختلافات و بحث و جدل شدید میان بنسلمان و نمایندگان خاندان حاکم در سرزمین حرمین شریفین خبر داده بود به طوری که خاندان حاکم، بن سلمان را میان 2 گزینه «ترک ولیعهدی و تضمین عدم پیگرد و ادامه بقا در مناصب» یا «خلع و برکناری اجباری» مخیر گذاشته بودند. روزنامه القدسالعربی از آزادی شاهزاده خالد بنطلال، برادر ولید بنطلال در روز جمعه خبر داده بود. وی از ابتدای سال جاری میلادی در زندان بود، همچنین به شاهزادگان اجازه دیدار و نشست با یکدیگر که در گذشته ممنوع بود، داده شده است. این روزنامه آورده بود که گشایش جدید در این چارچوب که بنسلمان کنترل و سیطره خود بر اوضاع را از دست داده و نیز در راستای تمایل پدرش ملک سلمان برای ایجاد گشایش و نیز اجرای خواستههای آمریکا برای در امان ماندن از تحریمهای این کشور به سبب ترور جمال خاشقجی، قرار دارد. خاطرنشان میشود یک رسانه غربی گزارش داده بود دولت آمریکا فهرستی از خواستههای خود را از ولیعهد سعودی آماده کرده است که این فهرست از طریق وزیر خارجه و جرد کوشنر، مشاور و داماد ترامپ به مقامات سعودی ابلاغ شده است. براساس این فهرست، عربستان باید هرگونه فعالیت دیپلماتهای سعودی در آمریکا را پیش از انجام آن به اطلاع دستگاههای امنیتی آمریکا برساند و آنها را لحظه به لحظه از تحولات مربوط به این فعالیتها آگاه کند. به نوشته تکنیکال ریپورت، این فهرست همچنین از عربستان میخواهد که فرمان عفو عمومی همه مخالفان عربستانی مقیم خارج را صادر و همه مسؤولانی را که در فعالیتهای امنیتی علیه مخالفان حکومت عربستان در خارج از مرزهای این کشور دست داشتهاند، برکنار کند.
جسد خاشقجی در 5 چمدان به منزل سرکنسول منتقل شده است
بیش از یک ماه از قتل دلخراش «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد عربستانی در کنسولگری کشورش در استانبول میگذرد و روزنامههای ترکیه هر روز جزئیات جدیدی درباره این جنایت فاش میکنند. روزنامه «صباح» ترکیه، در گزارشی نوشت: جسد خاشقجی که دوم اکتبر کشته شد، توسط 3 نفر از «تیم مرگ» که به استانبول برای ارتکاب این جنایت اعزام شده بودند، قطعهقطعه شد. این روزنامه تصریح کرد: این 3 نفر «ماهر المطرب»، «صلاح الطبیقی» و «ثائر غالب الحربی» هستند. آنها بعد از قطعهقطعه کردن بدن خاشقجی، آن را در 5 چمدان قرار دادند و سپس با خودروی متعلق به کنسولگری عازم منزل «محمد العتیبی» سرکنسول سعودی شدند. به نوشته این روزنامه، این خودرو با پلاک «CC1865 34» رأس ساعت 3 بعد از ظهر روز جنایت، مقابل منزل سرکنسول رصد شد. صباح خاطرنشان کرد: المطرب تا ساعت 4:53 بعدازظهر در منزل سرکنسول حضور داشت سپس به هتل رفت و از آنجا راهی فرودگاه «آتاتورک» شد و هواپیمای حامل وی به ریاض در ساعت 6:20 بهپرواز درآمد. اما الطبیقی و الحربی تا ساعت 7:30 در منزل سرکنسول ماندند و از آنجا به هتل رفتند و سپس در ساعت 22:46 از فرودگاه آتاتورک عازم ریاض شدند. همچنین روزنامه «والاستریتژورنال» گزارش داد که سعود القحطانی، مشاور رسانهای دربار پادشاهی و از افراد نزدیک به «محمد بنسلمان» ولیعهد سعودی، رئیس تیم ترور بوده است. این روزنامه فاش کرد که یکی از کارمندان کنسولگری که موعد مراجعه خاشقجی در دوم اکتبر را تعیین کرده بود، در تماس دائم با القحطانی بود. همچنین «احمد عسیری» معاون رئیس استخبارات سعودی که از افراد نزدیک به ولیعهد است، بهدرخواست القحطانی، تیم ترور را گرد آورده بود. این در حالی است که مشاور «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهوری ترکیه، روز جمعه اعلام کرده بود جسد خاشقجی بعد از بهقتل رسیدنش «در اسید ذوب شد».