printlogo


کد خبر: 201838تاریخ: 1397/8/27 00:00
بررسی جایگاه نبرد الحدیده در آخرین وضعیت میدانی و سیاسی یمن
از بایکوت شکست آل سعود تا حربه آمریکایی

پویان شریعت: صحنه یمن برای ائتلاف متجاوز سعودی هر روز بیشتر از گذشته تبدیل به باتلاقی می‌شود که بیرون آمدن سعودی‌ها و اصلی‌ترین متحد ریاض یعنی امارات را از آن سخت‌تر می‌کند. یمنی‌ها دیگر صرفاً در مقابل ائتلاف غیرقانونی و متجاوز به رهبری عربستان، راهبرد پدافندی نداشته و اکنون مدتی است متناسب با تجاوزگری نیروهای ائتلاف به مواضع حریف حمله می‌کنند. اقدام‌های اخیر یمن در حوزه‌های مختلف جنگ، تجاوز و بحران تحمیلی به این کشور را وارد مرحله جدیدی کرده و بیش از گذشته بی‌نتیجه بودن میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری عربستان را اثبات می‌کند. «شرف لقمان» سخنگوی ارتش یمن در همین رابطه ضمن اشاره به آمادگی نیروهای یمنی برای پاسخ به هرگونه عملیات و اقدام تجاوزکارانه سعودی‌ها اظهار داشت: عملیات‌های مختلف هواپیماهای شناسایی، آفندهای دریایی و دیگر امکانات یمن برای پاسخگویی به تجاوزگری طرف مقابل متناسب با حجم تجاوزگری‌ها به یمن خواهد بود. چندی قبل یگان موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن، 4 موشک به جنوب عربستان شلیک کرد. این موشک‌ها از نوع بالستیک «بدر یک» بوده و به گفته یگان موشکی ارتش یمن به پالایشگاه نفتی آرامکو و پالایشگاه پتروشیمی شهرک صنعتی جیزان واقع در جنوب عربستان اصابت کرده است. موشک‌های «بدر یک» جزو موشک‌های کوتاه‌بردی است که ارتش یمن در چهارمین سال حمله ائتلاف سعودی به این کشور از آنها رونمایی کرده است و همان‌طور که پیش از این تهدید کرده بود، از این موشک‌ها برای هدف قرار دادن اهداف حیاتی امارات و عربستان استفاده می‌کند. به عبارت دیگر ریاض و ابوظبی پس از این در ازای تجاوز خود به خاک یمن، باید منتظر شلیک موشک‌های بالستیک یمنی به نقاط اقتصادی و حیاتی خود اعم از پالایشگاه‌های نفتی، فرودگاه‌ها، شهرک‌های صنعتی و... باشند. اتفاقی که امنیت عربستان را با تهدید روبه‌رو کرده و ضربات قابل توجهی به اقتصاد این کشور وارد می‌آورد. در حمله موشکی یمن به پالایشگاه آرامکو و پالایشگاه پتروشیمی شهرک صنعتی جیزان، پدافند موشکی سعودی مدعی شد 2 موشک از 4 موشک شلیک شده را رهگیری و منهدم کرده است. این درحالی است که سعودی‌ها برای نمایش قدرت و اقتدار خود در برابر کمیته‌های مردمی و ارتش یمن، آمار و ارقام رهگیری و انهدام پدافندی موشک‌های یمنی را به شکلی غیرواقعی اعلام کرده و به‌رغم اصابت موشک‌های یمن به زیرساخت‌های حیاتی عربستان، همواره به تکذیب اخبار آن می‌پردازند.
قبل از شروع دور جدید حملات ائتلاف سعودی به بندر الحدیده که با هدف تصرف آن و قطع ارتباط با صنعا برای جلوگیری از اعزام نیروهای انصارالله و همچنین انقطاع تنها معبر ارتباطی کمیته‌های مردمی با کمک‌های خارجی ارسالی به یمن به این بندر آغاز شده بود، به یکباره خبر تعطیلی شبکه «المسیره» از سوی رسانه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای منتشر شد. نکته اینجاست که پس از انتشار این خبر مشخص شده دفتر این شبکه مورد اصابت موشک‌های هوا به زمین فرانسوی قرار گرفته است. نکته قابل توجه این است که موشک‌های مذکور 2 سال قبل زمانی که «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور پیشین فرانسه به ریاض و پس از آن دوحه سفر کرده بود طی قرارداد تسلیحاتی به سعودی‌ها تحویل داده شد. این بدان معناست که صحنه میدانی یمن نه‌تنها از سوی عربستان و امارات، بلکه با ارائه داده‌های اطلاعاتی و کمک‌های لجستیکی آمریکا به‌علاوه پوشش هوایی و حمایت تسلیحات سنگین اروپا دست و پنجه نرم می‌کند. از این منظر هدف قرار دادن «المسیره» را باید بایکوت حقیقت در عرصه میدانی و رسانه‌ای قلمداد کنیم؛ موضوعی که بیانگر نبردی غیرمتعارف و تجاوزی سراسری به ملت مظلوم یمن با مشارکت غیرمستقیم و در مواردی حضور مستقیم نیروهای بین‌المللی (آمریکایی و اروپایی) است.
اقدام متقابل یمنی‌ها و نیروهای کمیته مردمی در این کشور را می‌توان در پدافند و عملیات‌های تهاجمی برای کنترل تجاوز نیروهای بین‌المللی توصیف کرد. به عنوان نمونه حملات پهپادی یمن به فرودگاه‌های عربستان از این دست اقدامات به شمار می‌رود که آل‌سعود را درمانده کرده است. اقداماتی که معمولاً از سوی ریاض و جبهه رسانه‌ای متحد سعودی مورد تکذیب قرار می‌گیرد.  نمونه دیگر، عملیات تهاجمی با استفاده از پهپاد
«قاصف-1» است که از سوی ارتش یمن به کار‌گیری شد و در نتیجه این حمله به فرودگاه «ابها» که در جنوب غربی عربستان واقع شده است، پروازهای این فرودگاه متوقف شد. این فرودگاه پیش از این 2 بار دیگر نیز توسط پهپادهای یمنی مورد حمله واقع شده بود و تجهیزات راداری و ضدهوایی عربستان نیز تاکنون نتوانسته‌اند از حملات ارتش یمن به این فرودگاه جلوگیری کنند. شلیک هدفمند موشک‌ها و حملات پهپادی دقیق ارتش یمن به مواضع سعودی‌ها در خاک عربستان نشان می‌دهد رصد‌های اطلاعاتی و شناسایی یمنی‌ها نیز از دقت و قدرت قابل قبولی برخوردار بوده و این مساله به نیروهای کمیته مردمی و انصارالله کمک کرده در حملات خود موفقیت‌های قابل توجهی کسب کنند. به اعتقاد برخی کارشناسان مسائل نظامی، این قبیل اقدامات که از سوی نیروهای مقاومت در یمن در دستور کار قرار گرفته است، نه‌تنها اهرمی بازدارنده در برابر تجاوز نیروهای سعودی به شمار می‌رود، بلکه توازن قدرت در میدان نبرد را نیز می‌تواند تغییر دهد.  اقدامات آفندی نیروهای یمنی در حالی بر توازن نیروهای نظامی و وضعیت میدانی اثر گذاشته است که شبکه المسیره قبل از مورد هدف قرار گرفتن از سوی سعودی‌ها اعلام کرد ارتش یمن در حمله‌ای موشکی و موفق محل تجمع مزدوران سعودی در منطقه «مشعل» واقع در استان جیزان را هدف قرار داد. در این حمله نه‌تنها تعداد زیادی از مزدوران به خدمت گرفته شده توسط عربستان برای مشارکت در جنگ علیه یمن کشته شدند، بلکه تجهیزات بسیاری از ارتش مزدوران عربستان نیز منهدم شد. بنا به اعلام یگان موشکی ارتش یمن، موشک به کار گرفته شده در این حمله از نوع «زلزال- 1» بوده است. این حمله در شرایطی انجام شد که چند ساعت قبل‌تر از آن یک موشک زلزال دیگر از خاک یمن به منطقه مرزی «علب» شلیک شد و این موشک نیز به محل تجمع مزدوران به خدمت گرفته شده توسط ارتش عربستان اصابت کرد و تلفات قابل توجهی را به سعودی‌ها تحمیل کرد. رصد، شناسایی و اقدامات اطلاعاتی یمنی‌ها در تشخیص نقاط استراتژیک و محل‌های تجمع نیرو و تجهیزات عربستان و مزدوران اجاره‌ای آنها از نقاط قوت ارتش یمن و کمیته‌های مردمی در تقابل با تجاوزگری سعودی‌ها بوده است. اما آنچه که در فاز سیاسی باید مورد توجه قرار گیرد و تا حدود زیادی خروجی تحولات میدانی چند روز اخیر در بندر الحدیده و سایر نقاط یمن است، اصرار ایالات متحده به طرفیت از ریاض و ابوظبی برای شروع مذاکرات در اواخر ماه دسامبر است. به عبارت دقیق‌تر ایالات متحده به این نتیجه رسیده است که اگر جنگ یمن، تجاوز و نسل‌کشی ادامه پیدا کند و سعودی‌ها  همانند گذشته عملیات‌های هوایی و زمینی خود را متوقف نکنند، وجهه بین‌المللی و ادعای ریاض درباره حقوق بشر زیر سوال خواهد رفت. موضوعی که تنها به ریاض ختم نمی‌شود و می‌تواند واشنگتن و اتحادیه اروپا را نیز در معرض اتهام قرار دهد.  از سوی دیگر به دلیل اینکه دست برتر انصارالله و قدرت تهاجمی نیروهای یمن در معادلات میدانی برای طرف‌های درگیر عیان شده است، می‌تواند کلاف سردرگم معادلات نظامی را به ضرر طرف سعودی و متحدانش که به استخدام مزدوران سودانی به عنوان نیروی مکمل و پیاده نظام بسنده کرده بودند، پیچیده‌تر کند.
طبیعی است بنا بر عرف نانوشته در منازعات سخت بین‌المللی مبنی بر اینکه هر طرف دست برتر میدانی را داشته باشد در زمان مناسبات دیپلماتیک و پشت میز مذاکره قدرت چانه‌زنی بیشتری خواهد داشت، اوضاع میدانی جنگ در یمن دستخوش تغییراتی شده است. به همین علت است که پس از اظهارات «مایک پمپئو» وزیر خارجه ایالات متحده و درست در روزهایی که برخی مقامات واشنگتن ساز آتش‌بس و پایان درگیری در یمن را کوک می‌کنند، عملیاتی همه‌جانبه با گستره‌ای مشخص برای تصرف الحدیده از سوی سعودی‌ها و متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ریاض آغاز شده است.
واشنگتن بر اساس اطلاعاتی از آواکس‌های خود و همچنین منابع میدانی منتصب به القاعده یمن که در اختیار آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده قرار دارند، هشدارهای مکرری را به ریاض داده است؛ پیامی که محتوای آن حکایت از این دارد که دیگر نمی‌توان با اهرم نظامی معادلات در یمن را به نفع سعودی‌ها رقم زد.
در اینجا 2 سناریو در معادلات سیاسی و میدانی یمن قابل ذکر است که برای درک بهتر مخاطب از وضعیت جنگ در این کشور به آن اشاره می‌کنیم؛ نخست اینکه ایالات متحده  با فعال کردن نماینده سازمان ملل در پرونده یمن به دنبال آن است تا بتواند مدلی از مذاکرات نمایشی تجربی خود را با پوشش گسترده رسانه‌ای به افکار عمومی دنیا تحمیل کند. در واقع آمریکا به دنبال این است که با چنین پروپاگاندایی خود را پیمانکار صلح در یمن معرفی کرده و چهره دیگری را از خود به دنیا نمایش دهد؛ سناریویی که پیام دیگری را نیز در دل خود جای داده و این هشدار را به ریاض می‌دهد که حمایت از سران سعودی حد و اندازه‌ای دارد.
هدف دوم سناریوی پیش رو ایجاد وقفه در نبردهای میدانی و خرید زمان برای تزریق قوای تازه‌نفس به جبهه سعودی است. در واقع باید متذکر شویم این اقدام واشنگتن بیانگر این است که مزدوران سودانی و نیروهای تحت فرماندهی ابوظبی امکان اجرای دستورات و نبرد متقابل در برابر انصارالله و مقاومت یمن را ندارند. به عبارت دقیق‌تر نگاهی کوتاه به عملیات اشغال الحدیده و چگونگی رزم نیروهای تاکتیکال و پیاده ائتلاف سعودی، خود گویای میزان تلفات و شکست قوای تحت هدایت ریاض است.  این مساله به این معنی است که نبرد الحدیده به یک جنگ فرسایشی خونین تبدیل شده است؛ نبردی که سعودی‌ها با عدم انتشار محتوای رسانه‌ای درباره آن و هدف قرار دادن المسیره به نوعی به شکست در این عملیات اعتراف کرده‌اند. در این بین انصارالله این موضوع را بخوبی رصد کرده و مقاومت یمن در اقدام چند روز اخیر خود، «ضیف‌الله الشامی» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله را به عنوان وزیر اطلاع‌رسانی این جنبش تعیین کرد؛ اقدامی که با هدف جلوگیری از بایکوت حقیقت درباره نبرد الحدیده و انتشار اخبار مربوط به شکست تمام عیار ائتلاف سعودی در عملیات اشغال الحدیده اجرایی شد.


Page Generated in 0/0079 sec