احمد کاظمزاده: محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی برای خروج از انزوای ناشی از قتل جمال خاشقجی سفر به آرژانتین برای شرکت در نشست سران گروه 20 و قبل از آن سفر به برخی کشورهای عربی را در دستور کار خود قرار داده است. سفر وی از امارات آغاز شد؛ جایی که محمد بنزاید قدرت را در قبضه خود دارد و به الگویی برای محمد بنسلمان در اصلاحات داخلی و توسعهطلبی ارضی تبدیل شده است. بحرین دومین مقصد محمد بنسلمان بود که برای چندمین سال متوالی به سرکوبهای داخلی ادامه میدهد و بتازگی همزمان با ورود محمد بنسلمان، انتخابات فرمایشی را برگزار کرد که با موجی از انتقادهای داخلی و خارجی مواجه شد.
مصر سومین مقصد محمد بنسلمان بود که هرچند از شرکت در ائتلاف ضد یمن خودداری کرد اما بعد از آغاز ریاستجمهوری عبدالفتاح السیسی حاضر شد 2 جزیره استراتژیک صنافیر و تیران واقع در دریای سرخ را در چارچوب طرح موسوم به معامله قرن در ازای دریافت پول در اختیار عربستان قرار دهد و در عین حال به طور بیسابقه به سرکوب اخوانالمسلمین اقدام کند که از حمایت شخص محمد بنسلمان برخوردار است و گفته میشود یکی از دلایل قتل فجیع جمال خاشقجی تمایلات اخوانی وی بوده است. با این حال بهرغم همراهی دولت مصر، انتقادهای داخلی با سفر محمد بنسلمان در این کشور نیز قابل توجه بوده است و این نشان میدهد که دولت قاهره میخواهد نوعی توازن را بین مخالفان و موافقان محمد بنسلمان برقرار کند. اما نقطه اوج مخالفتها با سفر محمد بنسلمان در تونس رخ داد و اگرچه دولت این کشور با حذف برخی تشریفات و پروتکلهای سفر از آن استقبال کرد ولی این سفر با طیف گستردهای از مخالفت افکار عمومی در بخشهای مختلف مواجه شد و گستره این مخالفتها به حدی بود که محمد بنسلمان مجبور شد ادامه سفر خود را به سایر کشورهای عربی در آفریقا متوقف کند و برای شرکت در نشست گروه جی 20 راهی آرژانتین شود.
به نظر میرسد گستره چالشهای محمد بنسلمان در سفر به آرژانتین به مراتب بیشتر از سفر به کشورهای عربی خواهد بود. حتی دونالد ترامپ که تاکنون از هیچ اقدامی برای سرپوش گذاشتن بر جنایات محمد بنسلمان چه در ماجرای قتل خاشقجی و چه در جنگ یمن دریغ نکرده است، با توجه به هزینههای سیاسی، احتمالا حاضر به دیدار با محمد بنسلمان نشود و امکان دارد دیگر اعضای گروه 20 نیز همین رویه را اتخاذ کنند که در این صورت محمد بنسلمان هم منزوی و هم رسوا خواهد شد و به اصطلاح هم چوب را خواهد خورد و هم پیاز را. علاوه بر این دیدهبان حقوق بشر وابسته به سازمان ملل متحد، از محمد بنسلمان به سبب مشارکت در قتل جمال خاشقجی و همچنین ارتکاب جنایات جنگی در یمن به دادگاه آرژانتین شکایت کرده است. این نهاد بینالمللی از مقامات قضایی آرژانتین خواسته است بنسلمان را در زمان حضورش در خاک آرژانتین تحت پیگرد قرار دهد. دیدهبان حقوق بشر همچنین از دادگستری آرژانتین خواسته است درباره «احتمال همدستی» محمد بنسلمان در قتل خاشقجی تحقیق کند.
بر اساس قانون آرژانتین، اکنون بر عهده دادستان کل این کشور است که درباره تفهیم اتهام در این پرونده تصمیم بگیرد. دیدهبان حقوق بشر در بیانیه خود همچنین یادآوری کرده است که قانون اساسی آرژانتین «صلاحیت بینالمللی درباره جنایت علیه بشریت» را به رسمیت میشناسد. بر این اساس میتوان گفت یکی از نتایج سفر محمد بنسلمان به آرژانتین داغ شدن بحثهای مربوط به پیگیرد قضایی وی خواهد بود که تاکنون تلاش کرده بود از آن طفره رود. محمد بنسلمان در راس فهرست یکصدنفره گزارش حقوق بشر سازمان ملل درباره مرتکبان جنایات جنگی در یمن قرار دارد که ماجرای قتل خاشقجی میتواند به باز شدن این پرونده نیز کمک کند. در مجموع هرچند محمد بنسلمان از سفر دورهای به برخی کشورهای عربی یا با حضور در نشست سران گروه 20 در آرژانتین میخواست به ترمیم وجهه منطقهای و بینالمللی خود بعد از افشای ماجرای قتل خاشقجی بپردازد اما برعکس، این سفر باعث تازهتر شدن بحثهای موجود در این زمینه شده و به شکلگیری اعتراضهای گسترده علیه عربستان و شخص محمد بنسلمان انجامیده که در طول حیات سیاسی این کشور بیسابقه بوده است.