گروه اقتصادی: جزئیات بودجه سال آینده در حالی مطرح شده است که مرور اجمالی ارقام آن حاکی است این برنامه مالی برای شرایط تحریم نفتی تنظیم شده است. در نظر گرفتن کاهش درآمد نفتی با وجود افزایش تسعیر نرخ ارز، در کنار فاصله گرفتن بیش از 100 درصدی نرخ دلار بازار آزاد و لایحه پیشنهادی عدم افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی و کاهش درآمد گمرکی و کنترل رشد هزینههای جاری از ویژگیهای لایحه بودجه 98 است. به گزارش «وطنامروز»، 48ساعت از تصویب لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده توسط هیات دولت میگذرد و تمام فعالان اقتصادی در بخش خصوصی و عمومی چشم به اعداد این سند راهبردی سالانه دوخته و منتظر 25 آذرماه، روز تقدیم لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی هستند؛ اعدادی که در روزهای اخیر و 2 هفته قبل از تقدیم بودجه به مجلس، جسته و گریخته توسط مسؤولان دولتی مطرح شدهاند.
منابع حاصل از نفت و فرآوردههای نفتی
جالبترین بخش بودجه هر سال، بخشی تحت عنوان «منابع حاصل از نفت و فرآوردههای نفتی» است. این رقم ریالی حاصل از ضرب نرخ تسعیر و رقم دلاری درآمد ارزی فروش نفت و فرآوردههای نفتی است. آنطور که عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی و یکی از معاونان سازمان برنامه و بودجه مطرح کردهاند عدد نرخ تسعیر 5700 تا 5800 تومان مطرح شده است. این یعنی رشد بیش از 50 درصدی نرخ تسعیر نسبت به سال قبل، زیرا قیمت دلار در سال جاری 3850 تومان تعیین شده بود. تا پیش از شروع تحریمهای آبانماه یعنی در 8ماهه امسال میانگین قیمت هر بشکه نفت خام 70 دلار بوده است و تا پایان شهریور حدود 2 میلیون و 400 هزار بشکه در روز نفت و میعانات فروخته شد. بنا بر آمارهای رسمی، 35 میلیارد دلار در 8 ماهه امسال درآمد نفتی وارد کشور شد. گزارش رسمی گمرک نیز نشان میدهد در این مدت بیش از ۳۱ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ثبت شده است. قیمت نفت در بودجه سال جاری 55 دلار در نظر گرفته شده بود و طبق گفته بهروز نعمتی، سخنگوی هیأترئیسه مجلس شورای اسلامی، برای سال 98 قیمت نفت حدود 54 دلار خواهد بود که کمتر از امسال برآورد شده است. بنابراین با یک ضرب و تقسیم ساده از میزان صادرات (با 2 سناریوی صادرات یک میلیون بشکه و 5/1 میلیون بشکه در روز) با نرخ محاسباتی و قیمت هر بشکه نفت پیشبینی میشود در بودجه سال آینده رقمی بین 27 تا 31میلیارد دلار منابع ارزی حاصل شود که عدد آن کمتر از منابع ارزی حاصل شده در 8ماهه امسال است.
ارز کالاهای اساسی؛ ۴۲۰۰ تومان
با فرض روال عادی اگر درآمد ارزی ۳۱ میلیارد دلار را برای سال آینده در نظر بگیریم، با سهم ۵۰درصدی رقمی حدود ۱۶ میلیارد دلار آن عاید دولت خواهد شد که پیشبینی میشود از این رقم نیز حدود
۱۴ میلیارد دلار بابت کالاهای اساسی هزینه شود که رقم محاسباتی آن طبق اظهارات رئیسجمهور در سفر به آذربایجانغربی ۴۲۰۰ تومان تعیین شد.
یارانه به کالاهای اساسی
حسن روحانی در یکی از سفرهای استانی اخیر خود اعلام کرد نرخ ارز برای 24 کالای اساسی برای سال آینده هم 4200 تومان مقرر شده است، رقمی که 1500 تومان با نرخ ارز تسعیر فاصله دارد، در کنار این یکدوم نرخ ارز نیما است. مسؤولان دولتی معتقدند در رابطه با تأمین کالاهای اساسی نگرانی وجود ندارد و افزایش قیمتی را شاهد نخواهیم بود. هزینه این اختلاف ارزی بین 12 تا 15 میلیارد دلار برای سال آینده برآورد شده است که باید از محل درآمدهای نفتی تامین شود.
مالیات ۱۲۶ هزار میلیاردی برای سال آینده
یکی دیگر از منابع بودجه مربوط به مالیاتها است. 126 هزار میلیارد تومان از محل مالیات و 26 هزار میلیارد تومان نیز از محل حقوق و عوارض گمرکی درآمد برای سال آینده وصول میشود. بنا بر این گزارش، رقم درآمد مالیاتی در سال جاری 114 هزار میلیارد تومان مصوب شد که البته حدود 10هزار میلیارد تومان طبق آمارهای رسمی در 6 ماه امسال با عدم تحقق روبهرو است.
وضعیت مصارف بودجه
در سال جاری طبق قانون بودجه سال 97 بالغ بر 62 هزار میلیارد تومان اعتبار عمرانی مصوب شده که تاکنون نیز بیش از 32 هزار میلیارد تومان پرداخت شده است که این رقم بالاتر از رقم مصوب 6 ماه بودجه 97 است. مسؤولان پیشبینی میکنند تا پایان سال بتوانند بیش از 40 هزار میلیارد تومان به طرحهای عمرانی منابع تزریق کنند. همچنین طبق برآوردها، سال آینده 3 هزار میلیارد تومان بیش از رقم مصوب قانون بودجه 97 اعتبار برای این بخش مدنظر قرار داده شده و عدد نهایی به 65هزار میلیارد تومان رسید. دولت طبق قانون اختیار دارد در صورت نیاز ۱۵ درصد از منابع نفت بیشتر استفاده کند.
افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارمندان
در بخش جاری عمده هزینهها مربوط به حقوق و دستمزد و پس از آن سایر هزینهها است. طبق صحبتهای محمدباقر نوبخت که هفته گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران مطرح شد سال آینده 20 درصد افزایش حقوق و دستمزد پیشبینی شد. از طرفی طبق رویکرد مسؤولان برای کنترل رشد هزینههای جاری و کمبود منابع بودجه، خبر میرسد رشد اعتبار سایر هزینهها صفر در نظر گرفته شده است. هزینههای جاری از 2 بخش حقوق و دستمزد و سایر هزینهها تشکیل میشود که سایر هزینهها شامل امور جاری و مصرفی دستگاهها تلقی میشود که برای سال آینده هزینهمصرفی دستگاهها بدون رشد و در حد ارقام امسال باقی خواهد ماند. بررسی ارقام بودجه در لایحه بودجه 97 نشان میدهد دولت پیشنهادات پرمعنایی به مجلس داده است. اگر نرخ پیشنهادی نفت کمتر از پارسال پیشنهاد شده به علت افزایش بیش از 50 درصدی نرخ ارز است و این یعنی اینکه درآمد ریالی دولت از نفت 50درصد افزایش پیدا میکند. دولت افزایش درآمد کمسابقهای از بالا رفتن نرخ ارز خواهد داشت؛ نرخی که شاید باعث شود دولت برای نخستینبار کسری بودجه نداشته باشد؛ براحتی میتوان گفت 3 عامل تأثیرگذار لایحه بودجه 98 از نگاه دولت ارز، ارز و ارز است!