گروه اقتصادی: بانک مرکزی با اجرای محدودیت‌های جدید تراکنشی، گام بلندی برای اجرای برنامه‌های ضددلالی برداشت.
به گزارش «وطن‌امروز»، مدیریت جدید بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز برنامه‌های زیادی را اجرا کرد که ساماندهی عرضه ارز صادراتی، صدور مجوز فعالیت صرافی‌ها، غیرقانونی ‌کردن خرید و فروش‌های خیابانی و ایجاد محدودیت‌های تراکنشی از آن جمله بود.  در اقدامی جدید، بانک مرکزی برای هر کدملی فقط 100 میلیون تومان تراکنش کارتی را در نظر گرفته است. بدین ترتیب هر کارت بانکی با استفاده از کارتخوان اجازه تراکنش 50 میلیون تومانی خواهد داشت و هر فرد در روز فقط می‌تواند 100 میلیون تومان تراکنش کارتی انجام دهد. با توجه به تراکنش‌های معمول در کشور، سقف 50 میلیون تومانی و 100 میلیون تومانی خللی به معاملات روزانه اقتصادی وارد نمی‌کند و افراد می‌توانند با سامانه ساتنا و چک هر مبلغی که می‌خواهند جابه‌جا کنند. قطعا محدودیت جدید بانکی سنگ بزرگی برای دلالان ارزی و متخلفان بزرگ مالی است؛ کسانی که با استفاده از باگ بزرگ بانکی هر مبلغی را که دوست داشتند در ایران و خارج از کشور با استفاده از دستگاه‌های کارتخوان جابه‌جا می‌کردند. حالا دلالان و سفته‌بازان باید برای تراکنش‌های بزرگ به شعبه مراجعه کنند یا چک بکشند و این محدودیت برای آنها سنگ بزرگی است. ناصر حکیمی، معاون فناوری‌‌های نوین بانک مرکزی  درباره اعمال محدودیت تراکنش‌های کارتی، اظهار داشت: نکته اصلی این است که با تغییرات سقف تراکنش‌های بانکی هیچ محدودیتی برای زندگی مردم ایجاد نشده و تنها بانک مرکزی با این مهم، یک انتظام‌بخشی در ابزارهای پرداخت بر اساس کاربرد آن اعمال کرده است تا مردم به نسبت کاربرد هر یک از ابزارهای بانکی و پرداخت از خدمات آن برخوردار شوند. وی تصریح کرد: با اقدامات فوق، در عمل هیچ محدودیتی در انتقال وجه با مبالغ بالا به‌وجود نیامده است و مردم برای انتقال وجه یا خرید با مبالغ بالا می‌توانند از سامانه ساتنا این عملیات را بدون محدودیت انجام دهند. حکیمی افزود: مردم همچنین می‌توانند در معاملات بزرگ با مبالغ بالا از انواع و اقسام چک‌ها از جمله چک عادی، رمزدار و تضمین‌شده بهره گیرند.
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تأکید کرد: آنچه در اعمال محدودیت سقف تراکنش‌های کارتی برای بانک مرکزی مهم بوده، مشخص بودن مبدأ و مقصد پول است و اینکه با این نظم و انتظام از هر ابزاری با توجه به کاربردی که دارد در جای خودش استفاده شود. وی خاطرنشان کرد: مردم و مشتریان بانک‌ها از این ‌پس در انتقال وجه و خرید در مبالغ بالا باید از سامانه ساتنا و چک استفاده کنند، همچنین سرویس پایا  نیز برای انتقال وجه در حساب‌ها قابل دسترس است. حکیمی با اشاره به کنترل‌هایی که برای کدملی در سیستم‌های کارت بانکی استفاده می‌شود، اظهار داشت: در این فرآیند مدیریت ریسک اعمال می‌شود و از جابه‌جایی وجوه میلیاردی با ابزار کارت و خالی شدن حساب‌ها در مبالغ کلان از این مسیر جلوگیری می‌شود. از این ‌رو با این اهداف فرآیند تراکنش‌های کارتی با محدودیت هر کدملی در طول روز نهایت تا ۱۰۰ میلیون تومان امکان‌پذیر بوده که از روز گذشته اجرایی شده است. وی یادآور شد: کارتی که ابزاری غیرحضوری است، ریسک‌های بیشتری به نسبت ابزار حضوری دارد. از این رو با اعمال محدودیت‌های فوق از ایجاد سوءاستفاده‌ها در قالب کلاه‌برداری، فیشینگ و پولشویی جلوگیری می‌شود تا حجم خسارتی که از این مسیر ایجاد می‌شود کاهش یابد، همچنین حجم تراکنش‌های مشکوک نیز قابل‌کنترل می‌شود. حکیمی در پایان گفت: این اقدام همچنین با هدف جلوگیری از سفته‌بازی و انجام معاملات مشکوک با ابزار کارت که یک ابزار غیرحضوری با کارسازی قدیمی است، اعمال‌شده تا هر یک از ابزارها مطابق استانداردهای دنیا سرجای خود قرار گیرد و این محدودیت‌ها از دیروز اجرایی شده است. گفتنی است، برنامه جدید بانک مرکزی  مبنی بر اعمال محدودیت برای تراکنش‌‌های بانکی به ازای هر شماره ملی که چندی پیش از سوی عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام شده بود از دیروز اجرایی شد.
محدودیت‌های تراکنشی
یکی از اقدامات مهم و تأثیرگذار بانک مرکزی که اتفاقاً موجب کاهش قیمت ارز و تلاطم‌های ارزی شد، بخشنامه اصلاح مبلغ تراکنش‌های بانکی بود که در هفته‌های گذشته ابلاغ و اجرا شد. در این بخشنامه عبدالناصر همتی تأکید کرد: اخیراً تخطی از مفاد بخشنامه‌های بانک مرکزی به ‌بهانه درخواست مشتریان در برخی بانک‌ها مشاهده شده که ضمن ایجاد مزیت رقابتی ناسالم ناشی از عدم رعایت مقررات، باعث آشفتگی و اختلال در بازارها شده و بستری برای تسهیل عملیات سوداگرانه و سفته‌بازی ایجاد کرده است، بر این ‌اساس ضمن تأکید بر اجرای دقیق مفاد بخشنامه‌های بانک مرکزی، لازم است تغییرات لازم با اولویت آنی اجرایی شده و بر رعایت دقیق آن نظارت به‌عمل آید. در این بخشنامه تأکید شد که «1- سقف عمومی تراکنش انتقال وجه شتابی و غیرشتابی کارتی برای هر یک از پایانه‌های مجاز، جز کارتخوان شعبه‌ای، برای هر فقره کارت در هر شبانه‌روز مبلغ 30 میلیون ریال است.
2- سقف عمومی تراکنش انتقال وجه شتابی و غیرشتابی کارتی برای پایانه کارتخوان شعبه‌ای برای هر فقره کارت در هر شبانه‌روز با شرط احراز هویت عینی و حضوری، مبلغ 150 میلیون ریال است.
3- سقف عمومی تراکنش خرید کارت برای هر فقره کارت در هر شبانه‌روز مبلغ 500 میلیون ریال است.
تبصره: این سقف مشمول تراکنش‌های پذیرندگان حساب‌های دولتی و پذیرندگان با کدهای صنفی خاص نمی‌شود.
4- ارسال کدملی دارنده کارت در تمام تراکنش‌های کارتی به‌هنگام پاسخ تراکش اجباری است.
5- درج «بابت» در تمام دستور پرداخت‌های ارسالی در سامانه‌های ساتنا و پایا اجباری است».
مهم‌ترین بند این بخشنامه آن بود که هر کارت بانکی فقط می‌تواند روزانه 50 میلیون خرید از دستگاه‌های کارتخوان داشته باشد؛ اعمال این محدودیت موجب شد تا سفته‌بازان و دلال‌های خارج‌نشین که در کشورهای همسایه با کارتخوان بانک‌های داخلی اقدام به خرید و فروش ارز در مبالغ بالا می‌کردند، به مشکل بخورند. بعد از اعمال این محدودیت‌ها، دلال‌ها دست به کار شدند تا با افتتاح حساب در بانک‌های متعدد از طریق کارت بانک‌های مختلف خریدهای ارزی خود را انجام دهند. گزارش‌های موثق حاکی از آن است که دلال‌هایی که قبلاً در یکی دو بانک حساب فعال داشتند الان در بیش از 10 بانک حساب باز کرده‌اند تا با کارت‌های مختلف خریدهای 50 میلیونی انجام دهند. اما با بخشنامه جدید بانک مرکزی که از دیروز عملیاتی شده است، رسماً دست این گروه از دلال‌ها در پوست گردو مانده و دیگر نمی‌توانند از ترفند افتتاح حساب در بانک‌های مختلف استفاده کنند.