گروه بینالملل: پارلمان عربی در شرایطی که کشورهای عرب این روزها با بحرانهای شتابندهای مواجه هستند، خواستار بازگشت سوریه به اقدام مشترک عربی و لغو تعلیق عضویت سوریه در نهادهای اتحادیه عرب شد. پارلمان عربی شنبه در بیانیهای تأکید کرد اتحادیه عرب میتواند دست به اقدامی برای بازگرداندن سوریه به موسسات این اتحادیه بزند، در حالی که 7 سال از تعلیق عضویت آن در اتحادیه عرب میگذرد. در این بیانیه همچنین آمده ادامه حیات اتحادیه عرب منوط به این مساله (بازگشت سوریه) است، در غیر این صورت میتواند این اتحادیه را ابزاری در خدمت طرحهای تجزیهطلبانه و استعماری غربی قرار دهد. اتحادیه عرب از سال ۲۰۱۱ در پی آغاز بحران در سوریه عضویت این کشور در این اتحادیه را تعلیق کرد و اکنون منابع دیپلماتیک بر این باورند که لغو تعلیق عضویت سوریه در نهادهای تابع اتحادیه عرب نیازمند موافقت شورای این اتحادیه است اما برخی اعضای شورا نیز میتوانند ملاحظات خود را در اینباره اعلام کنند. درباره این موضوع که چرا پارلمان عربی بعد از 7 سال چنین تصمیمی میگیرد، عبدالباری عطوان، تحلیلگر برجسته جهان عرب معتقد است اعضای این پارلمان که برخی از آنها در جلسات اتحادیه عرب در تلاش برای تعلیق عضویت دمشق در این اتحادیه از یکدیگر پیشی میگرفتند و پیش از آن نیز درباره لیبی و عراق این اعتقاد را داشتند، دریافتهاند طرح آنها برای تغییر دولت در سوریه و سرنگونی آن در چارچوب برنامههای آمریکا با شکست مواجه شده و سوریه جدید با صلابت از زیر ویرانه توطئههای آنها در حال برخاستن است و بزودی نقش خود را در منطقه بازخواهد یافت، در حالی که افکار عمومی عربی نیز به نفع دمشق تغییر کرده است. بهرغم این درخواست اما مشخص نیست آیا دولت و ملت سوریه بازگشت به اتحادیه عرب را در حالی که کشورشان با جنگی سخت در برابر هزاران فرد مسلح با تامین بودجه صدها میلیاردی آن از سوی طرفهای خارجی با نظارت آمریکا روبهرو بود، خواهند پذیرفت و آیا کشورهای اصلی که در این توطئه علیه سوریه شرکت داشتند و امپراتوری رسانهای و منابع مالی میلیارد دلاری را به آن اختصاص دادند، اشتباهات خود را قبول و عذرخواهی میکنند و به رغم میل و رضایت خود غرامت پرداخت میکنند؟ غرامتی به اندازه تخریب و نابودی سوریه و چهبسا بیشتر. سوال دیگر اینکه آیا اتحادیه عرب در حالیکه هماکنون به حاشیه رانده شده و تاثیرگذاری خود را از دست داده، با بازگشت سوریه جایگاه خود را دوباره مییابد؟ به باور تحلیلگران، دعوت برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تنها برای نجات سازوکار عربی مشترک در حال فروپاشی و سرپا نگاه داشتن مسأله ملیگرایی عربی است که با شکست روبهرو شده و در سایه طرحهای جایگزین مورد حمایت آمریکا و اسرائیل در حال اضمحلال بوده و همچنین میخواهند که عملکرد خود را برای عادیسازی روابط با اسرائیل بپوشانند. این موضوع را نباید فراموش کرد که اذعان اعراب به اقتدار سوریه همزمان با تمایل کشورهای غربی برای بازگشایی سفارتهایشان در دمشق شده است.
کردها دست به دامان اسد
در راستای تجاوز همهجانبه به سوریه، وضعیت شمال شرق این کشور ناآرامتر میشود، زیرا رئیسجمهوری ترکیه چند روز پیش از عملیات نظامی قریبالوقوع ارتش این کشور علیه شبهنظامیان کرد (یگانهای مدافع خلق) در شرق رود فرات در سوریه خبر داد؛ اقدامی که نیروهای سوریه دموکراتیک(قسد) آن را اعلان جنگ و هدف قرار دادن تمامیت ارضی سوریه عنوان کردهاند. بهانه اردوغان برای آغاز این عملیات تجاوزکارانه بیرون کردن این گروه از بخش شرقی رود فرات است ولی باید گفت بحران دامنگیر آمریکا و ترکیه، اختلافات ترکیه و روسیه و مشکلات داخلی ترکیه تنها دلیل برای این عملیات است و همین امور باعث میشود طرفهای ترکیهای و آمریکایی گهگاه دست به تجاوز و جنایتی در مناطق مختلف سوریه بزنند. گزارشها درباره تحولات بخشهای شمالی و شمال شرقی سوریه نشان میدهد نیروهای ارتش ترکیه استحکامات و خاکریزهای خود را در غرب و شرق شهر رأسالعین در حومه استان حسکه برچیدهاند و چندی پیش نیز بخشهایی از دیوار مرزی بین این دو کشور را در نزدیکی همین شهر مرزی برداشته بودند. همزمان با این اقدامات، ارتش ترکیه، نیروها و تجهیزات نظامی فراوانی را به شهر «جیلان پینار» که هممرز با شهر رأسالعین است، اعزام کرد که این امر بیانگر آمادگی ارتش ترکیه برای اجرای عملیات نظامی خود است. به نظر میرسد ترکیه در اینباره از هر جهت احساس آرامش میکند. گویا ترکیه از ناحیه آمریکا چراغ سبزی قوی برای حمله به شمال شرق سوریه دریافت کرده است. همچنین به نظر میرسد وجود مسائلی حل نشده مانند توافق ادلب و مساله قانون اساسی سوریه و بالاخره نهایی نشدن سرنوشت گروههای تروریستی در ادلب، این امکان را به ترکیه میدهد با خیالی راحت نسبت به واکنشهای روسیه، به سمت شمال شرق سوریه لشکرکشی کند. از سوی دیگر، در حالی که «قسد» به شکلی کامل از حمایتهای وعده داده شده از سوی آمریکا ناامید شده است، اینک تنها راه نجات را در بازگشت رسمی و سریع به دامان نظام سوریه میداند. در همین راستا، نهاد «خودمختاری» کرد در شمال و شمال شرق سوریه با صدور بیانیهای، از دولت سوریه خواست در برابر این تهدید موضعگیری رسمی داشته باشد؛ «زیرا رجب طیباردوغان قصد دارد بخشی از سوریه را اشغال کند و این یعنی تجاوز به حاکمیت سوریه». سیبان حمو، سخنگوی «قسد» نیز از دولت سوریه در برابر حمله قریبالوقوع ترکیه به شمال شرق سوریه طلب کمک کرد. یگانهای مدافع خلق و «پکک» در سوریه مساحتی بالغ بر 45 هزار کیلومتر مربع را از ساحل رودخانه فرات تا مرزهای عراق در شمالشرق سوریه در کنترل خود دارند و مناطق آنها نزدیک به 480 کیلومتر از مرزهای مشترک سوریه با ترکیه را شامل میشود. این شبهنظامیان کرد در منطقه حدود 15 هزار نیرو دارند و از سال 2014 با حمایت نظامی آمریکا محدوده تحت کنترل خود را گسترش دادند. اعراب نیز 70 درصد ساکنان منطقه را تشکیل میدهند. این دو گروه شورشی کنترل بزرگترین میادین و تاسیسات نفت و گاز سوریه و نیز 60 درصد کشتزارها و بزرگترین منابع آب و سدهای تولید برق را در دست دارند. وزارت دفاع آمریکا پیشتر صراحتا اعلام کرده بود قصد دارد گروهی با حدود 35 تا 40 هزار نیرو را در شرق رودخانه فرات جهت تضمین کنترل دائم بر منطقه تشکیل دهد.