استان کرمان در سال جاری هم با کمبود بارندگی مواجه شده و با توجه به تغییرات اقلیمی و دمایی در این استان، اصلاح الگوی کشت برای حفظ ظرفیت‌های کشاورزی استان ضروری است. از سوی دیگر تغییرات شدید اقلیمی در استان و سرمای هوا به‌خصوص در شهرستان‌های گرمسیر جنوب کرمان محصولات کشاورزی را در معرض خطر سرمازدگی نیز قرار داده است. کارشناسان هواشناسی استان کرمان اعتقاد دارند طی سال‌های اخیر در کنار افزایش روزهای گرم و افزایش حداقل دمای گرم در طول سال، شاهد برودت ناگهانی و نابهنگام دما نیز در برخی ایام هستیم که به دلیل تلاقی با فصل کشت محصولات کشاورزی، خسارت‌های هنگفتی را در کرمان به جا می‌گذارد که می‌توان به خسارت 5/2 میلیاردی به محصول پسته در سال جاری اشاره کرد. به همین دلیل اصلاح الگوی کشت در دستور کار مسؤولان قرار گرفته و کشت محصولاتی از جمله زعفران، زرشک و کلزا و در سال جاری هم گیاهی به نام «کینوا» در استان کرمان آغاز شده است. این محصولات کشاورزی که دارای صرفه اقتصادی بالایی هستند از سویی در مقابل سرمازدگی، خشکسالی و کمبود آب نیز مقاوم بوده و می‌توانند مرهمی بر کشاورزی استانی باشند که در سال‌های اخیر خسارت‌های بی‌شماری را تحمل کرده است. کینوا که به آن «خاویار گیاهی» نیز گفته می‌شود یکی از محصولات استراتژیک است که در صورت سرمایه‌گذاری مناسب می‌تواند ورق را به نفع کشاورزان استان کرمان برگرداند و آنها را از ورشکستگی نجات دهد. هم‌اکنون این محصول توسط کارشناسان کشاورزی در جنوب کرمان ترویج می‌شود و برخی کشاورزان نیز که به تولید این محصول روی آورده‌اند عملا از سود و کشت محصول در مواجهه با تغییرات دمایی و کمبود آب راضی هستند، ضمن اینکه آفت‌های موجود در استان نیز به این گیاهان سرایت نکرده و کیفیت محصول نیز مطلوب بوده است.
محمد عباسی یکی از کشاورزان استان کرمان به مهر می‌گوید: سال جاری در سطح محدودی اقدام به کشت این محصول کرده‌ام و به جای کشت گندم و ذرت به تولید کینوا روی آورده‌ام، این محصول هر چند ناشناخته است اما دارای آینده بسیار خوب و مشتری در بازارهای بین‌المللی به‌خصوص حاشیه خلیج فارس و کشورهای اروپایی است. وی بیان کرد: این گیاه از جمله غلات محسوب می‌شود و از آن به دلیل خاصیت بسیار بالایی که دارد به عنوان خاویار گیاهی یاد می‌شود. طبق تجربه‌ای که سال جاری کسب کردم یک‌سوم آبی را که برای کشت گندم استفاده می‌کردم صرف تولید کینوا کردم و با وجود سرمای ناگهانی هوا که موجب تخریب محصول در سال‌های گذشته می‌شد، کینوا بخوبی در مقابل سرما مقاومت کرد و خسارتی را از این بابت شاهد نیستم.
محمد کرمی، گیاه‌شناس هم می‌گوید: این گیاه دانه‌هایی تولید می‌کند که جزو غلات محسوب می‌شود و در آمریکای جنوبی برای تغذیه از این گیاه استفاده می‌کنند و اقبال خوبی به عنوان یک غذای لوکس و مقوی از آن می‌شود، به طوری که به آن منشأ سایر غلات می‌گویند. وی افزود: از این گیاه در رستوران‌های لوکس دنیا به عنوان یکی از مواد غذایی مطلوب در کنار خاویار استفاده می‌شود به همین دلیل به آن خاویار گیاهی می‌گویند و بسادگی هم قابلیت صادرات دارد. این گیاه‌شناس افزود: پروتئین، فیبر، منگنز، روی، فسفر، آهن، مس و ویتامین B در این گیاه به وفور وجود دارد و از سوی دیگر اقلیم استان کرمان برای تولید این گیاه بسیار مناسب است و می‌تواند جایگزین خوبی برای کشت‌های بی‌ارزش و آب‌بر در استان باشد. وی در ادامه بیان کرد: در سبد کالاهای جایگزینی که برای استان کرمان معرفی شده است به دلیل اینکه بازار کینوا در کشور هنوز اشباع نشده، این محصول دارای ارزش اقتصادی و پتانسیل مناسبی برای سرمایه‌گذاری است. وی با اشاره به وجود مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان در این گیاه افزود: نکته جالب اینجاست که با وجود اینکه این ماده غذایی نیازهای ضروری بدن را تامین می‌کند موجب چاقی مفرط نمی‌شود و جایگزین خوبی برای مواد غذایی چاق‌کننده محسوب می‌شود. وی بیان کرد: این گیاه که بومی بولیوی است مقاومت خوبی در مقابل شوری خاک و کم‌آبی دارد و در سخت‌ترین شرایط اقلیمی نیز بخوبی رشد می‌کند. کرمی ادامه داد: کرمان فرصت طلایی جذب سرمایه برای تولید این محصول را دارد و بازگشت سود سرمایه در این محصول نیز فوری است، چرا که محصولی صادرات‌محور و دارای کشش بالا در بازار کالاهای لوکس است.
از کشاورزان برای کاشت خاویار گیاهی حمایت می‌کنیم
عباس سعیدی، رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: با توجه به شرایط موجود در استان کرمان و کمبود شدید منابع آبی، سیاست ما کاهش جدی تولید محصولات آب‌بر است، به طوری که حتی تولید محصولات استراتژیک آب‌بر را نیز کاهش خواهیم داد. وی افزود: در چنین شرایطی، تولید محصولات اقتصادی که آب کمی نیاز دارند و می‌توانند منجر به ایجاد ثروت برای کشاورز شوند در دستور کار قرار دارد و در همین راستا هم تحقیقات و مطالعات گسترده آغاز شده است. وی به مطالعه ۵ ساله روی محصول کینوا اشاره کرد و گفت: کشت این محصول به صورت آزمایشی در جنوب و شمال استان کرمان آغاز شده که البته با نتایج مطلوبی هم همراه بوده است. سعیدی گفت: تسهیلات لازم در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد و زمینه برای صادرات و بازاریابی محصول نیز فراهم شده است. وی ادامه داد: این گیاه می‌تواند اقتصاد کشاورزی استان کرمان را در کنار زعفران و کلزا تغییر دهد، زیرا کمتر تحت تاثیر بی‌آبی و تنش‌های دمایی قرار می‌گیرد و سود مطلوبی را هم عاید کشاورزان و روستاییان می‌کند. وی ادامه داد: پیش‌بینی ما این است که طی سال آینده بخش قابل توجهی از مزارع استان کرمان به کشت کینوا اختصاص خواهد یافت. هر چند کرمان دیگر مکان مناسبی برای کشت محصولات آب‌بر نیست اما می‌توان با تغییر در نگرش‌ها و تولید محصولات صادرات‌محوری که آب کمتری نیاز دارند مشکلات کشاورزی را در کرمان پایان داد.