به دنبال کنارهگیری ژنرال «جمیز متیس» از ریاست پنتاگون بهخاطر اختلافات متعدد با دونالد ترامپ، ابراز نگرانی سیاسیون آمریکایی از ادامه افول هژمونی نظامی واشنگتن در جهان ادامه دارد. از آن جمله هیلاری کلینتون، وزیر خارجه اسبق و رقیب شکستخورده ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری گذشته با مانور دادن روی مفاد استعفانامه متیس، فرمان ترامپ برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه را زیر سوال برد. هیلاری در توئیتی انتقادی نوشت: «هر اقدامی عواقبی به دنبال دارد؛ خواه ما در سوریه بمانیم یا نمانیم، کسانی که به دنبال آسیب رساندن به ما هستند، آنجا بوده و در جنگند. انزواطلبی نشانه ضعف است. قدرتبخشیدن به داعش خطرناک است. خود را به دست روسیه و ایران سپردن احمقانه است. این رئیسجمهور امنیت ملی ما را به خطر میاندازد».
این در حالی است که دومین مقام ارشد نظامی آمریکا هم در اعتراض به این تصمیم ترامپ استعفا کرده است. «برت مکگورک» نماینده ویژه رئیسجمهور ایالاتمتحده در ائتلاف بهاصطلاح ضدداعش، دیروز به فاصله 2 روز پس از مافوقش «جیمز متیس» از سمت خود کنارهگیری کرد و به نظر میرسد سونامی کنارهگیریها و برکناریها در پنتاگون ادامه داشته باشد.
در همین حال نشریه «پولیتیکو» به گمانهزنی درباره گزینههای جایگزینی متیس در وزارت دفاع ایالاتمتحده پرداخته و نفراتی را معرفی کرده که قطعا هیچکدام نخواهند توانست خلأ کاریزماتیک، تجربی و سازمانی ژنرال 4 ستاره بازنشسته را در رأس دستگاه جنگ آمریکا پر کنند به طوری که حتی از 2 سناتور تندرو جمهوریخواه بدون رده تشکیلاتی نظامی به عنوان روسای آتی پنتاگون نام برده شده است که اتفاقی بیسابقه در آمریکاست. در ابتدای این گزارش آمده: «متیس یکی از معدود مقامهای دولت ترامپ بود که همچنان مورد حمایت هر دو حزب قرار داشت اما معلوم نیست جایگزین او از چنین حمایتی برخوردار باشد». پولیتیکو فردای اعلام بازنشستگی متیس هم در مقالهای به قلم سردبیرش، تلویحا برنامههای عمدتا تبلیغاتی «ضدایرانی» در کاخ سفید و کنگره را عامل ایجاد اغتشاش در برنامههای عملگرایانه دستگاه جنگ پنتاگون دانسته و نوشته بود وزیر دفاع مستعفی و فرماندهان ارشد نیز از فریادهای بیوقفه علیه ایران به ستوه آمدهاند. البته در فهرست 6 نفرهای که این نشریه معرفی کرده است جز نام 2 سناتور جنگطلب جمهوریخواه یعنی «تام کاتن» از ایالت آرکانزاس و «لیندسی گراهام» که عملا راه مک کین درگذشته را در رسته بازهای شکاری نومحافظهکار ادامه میدهند، گزینههای نظامی هم دیده میشود. «جک کین» 75 ساله، ژنرال 4 ستاره بازنشسته و قائممقام پیشین ستاد کل ارتش ایالاتمتحده، تندروترین گزینه است اما شرایط سنیاش او را از هر گونه سمت حقیقی نظامی دور میکند. «جیم تلنت» سناتور سابق جمهوریخواه نیز که قبل از متیس، پست وزارت دفاع به او پیشنهاد شده بود بیشتر یک تاجر علاقهمند به حوزه آسیاست تا یک نظامی جدی در مسائل خاورمیانه و شرق اروپا که باتلاقی است که پنتاگون در آن گیر کرده است. بعد از او «دن کوتس» قرار دارد که از سال قبل در سمت مدیر اداره «اطلاعات ملی» آمریکا مشغول به کار است و گزینه محبوب پمپئو، وزیر خارجه هم برشمرده میشود اما بالا گرفتن دوباره غائله پرونده دخالت روسها، بخت این سناتور سابق 75 ساله را که در این زمینه منتقد ترامپ است، کاهش میدهد. در نهایت به نظر میرسد عملیترین انتخاب ترامپ کسی نیست جز نفر دوم پنتاگون. «پاتریک شاناهان» قائممقام وزارت دفاع در دوران متیس مرتب به کاخ سفید میرفته و با توجه به سابقهاش به عنوان مدیر شرکت بوئینگ میتواند مواضع و چشمانداز متفاوتی نسبت به یک ژنرال بازنشسته به رئیسجمهور ارائه دهد بویژه که یکی از حامیان علنی ایجاد نیروی فضایی مدنظر ترامپ در درون پنتاگون بوده است. اما مسأله اینجاست که او یک فرمانده عملیاتی به سبک کلاسیک یانکیها نیست و فعلا ملموسترین معضلات هژمونیک آمریکا همین جا روی زمین و در خاورمیانه است که آمریکا بتدریج آن را از دست میدهد.