گروه بینالملل: بعد از تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، رجب طیباردوغان اعلام کرد ترکیه به طور کامل جنگ با داعش در سوریه را به عهده میگیرد و موقتا حمله به شمالشرقی سوریه محل استقرار شبهنظامیان کرد موسوم به «یگانهای مدافع خلق» را به تعویق میاندازد. متعاقب این تصمیم، انتشار گزارشها در ارتباط با قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی در کنسولگری کشورش در استانبول در رسانههای ترکیه پایان یافت تا به گفته برخی کارشناسان، محمد بنسلمان، ولیعهد متهم به نقشآفرینی در این جنایت، بتواند اعتبار ازدسترفته خود را بازگرداند. یک اتفاق مهم دیگر در آستانه اعلام خبر خروج آمریکا از سوریه، برداشته شدن موانع فروش سیستم دفاعی پاتریوت و جنگندههای اف 35 به ترکیه بود. در شرایطیکه کاخ سفید از همه سو بهخاطر موضع غیرانتقادیاش نسبت به نقش بنسلمان در قتل خاشقجی زیر فشار است و بر تداوم مناسبات حسنه میان آمریکا و عربستان تأکید دارد، طبعا ترامپ این انتظار را هم از آنکارا دارد که در قبال امتیازات یادشده فتیله ماجرای خاشقجی را تا حد ممکن پایین بکشد و به پیگیری آن بهگونهای که تداوم فشار بر بنسلمان را رقم بزند، ادامه ندهد. مقامهای آمریکایی که منتقد خروج از سوریه هستند، اینگونه استدلال میکنند که خروج آمریکا از حدود یکسوم خاک سوریه، امکان واشنگتن را هم برای تأثیرگذاری در معادلات مربوط به آینده سوریه و ساختار سیاسی آتی آن محدود میکند و چنین کاری، زمینه را برای نفوذ روسیه و ایران در سوریه مهیا خواهد کرد. این سخن دولت آمریکا که قرار شده در زمینه مسائل مربوط به سوریه میان واشنگتن و آنکارا هماهنگی و انسجام بیشتری باشد احتمالا ناظر بر این است که از این پس ترکیه بیش از پیش در تعاملات با دیگر طرفهای ذینفوذ از جمله، روسیه و ایران، چه در چارچوب مذاکرات آستانه و چه در خارج از آن، نظرات و منافع آمریکا را ملحوظ خواهد کرد. رئیسجمهوری آمریکا، عصر شنبه نیز درباره توضیحش درباره خروج نیروهای آمریکایی از سوریه در توئیتی نوشت: «ما ابتدا قرار بود برای 3 ماه در آنجا (سوریه) حضور داشته باشیم و این مربوط به 7 سال پیش بود. ما هرگز آنجا را ترک نکردیم. زمانی که من رئیسجمهور شدم داعش قدرت گرفته بود. اکنون داعش عمدتا شکست خورده و کشورهای دیگر آن منطقه از جمله ترکیه، باید قادر باشند بسادگی کنترل هر آنچه باقیمانده را در دست بگیرند. ما به خانه بازمیگردیم». همزمان، منابعی در کاخ سفید اعلام کردند اردوغان طی گفتوگویی تلفنی با ترامپ، به او وعده داده است بعد از خروج آمریکا از سوریه، داعش را شکست خواهد داد. یک مقام دیگر آمریکا نیز این اظهارات را تایید کرد. برخی رسانهها و محافل سیاسی ترکیه و آمریکا اعلام کردهاند پس از مذاکرات تلفنی ترامپ و اردوغان، رئیسجمهور آمریکا تصمیم خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را اعلام کرد. در همین راستا منابع میدانی گزارش دادند چند روز پس از اعلام ترامپ به خروج آمریکا از سوریه، ارتش ترکیه کاروانی جدید از تجهیزات و نیروهای نظامی خود را به مرزهای مشترک با سوریه گسیل کرده است. این کاروان نظامی شامل نفربرهای زرهی است که ارتش ترکیه به همراه نیروهای پلیس و ژاندارمری از پادگانهای مختلف خود در سراسر کشور به شهرستان البیلی در استان کیلیس اعزام کرده است. این در حالی است پیشتر روز شنبه نیز نیروهای نظامی ترکیه به همراه خودروهای زرهی به استان کیلیس وارد شده بودند. گروه موسوم به «دیدهبان حقوقبشر سوریه» اعلام کرد ترکیه تجهیزات نظامی خود را به شمال سوریه و نزدیکی منطقه تحت کنتر کردهایی فرستاده، که آنکارا آنها را به حمله نظامی تهدید کرده است. کردهای سوریه نیز طی 2 روز گذشته هشدار دادهاند در صورت هرگونه حمله نظامی ترکیه، نیروهای خود را از جبهههای جنگ با داعش در استان دیرالزور خارج خواهند کرد. در همین راستا، اندیشکده شورای روابط خارجی در آمریکا، طی گزارش درباره احتمال شعلهور شدن جنگهای چریکی و خونین در شمال سوریه هشدار داده و نوشته است ترکیه در صورتیکه دست به حملات نظامی در مناطق تحت کنترل کردها در شمال سوریه بزند، وضعیت در این منطقه را بحرانیتر و خودش را درگیر جنگ چریکی بلندمدت و خونین میکند. طبق گزارشها، کردها حدود یکسوم مناطق سوریه را تحت کنترل خود دارند و حدود 30 تا 60 هزار شبهنظامی «یگانهای مدافع خلق»- که وابسته به «نیروهای دموکراتیک سوریه» است- در این مناطق مستقرند. به عقیده این اندیشکده، بعد از عقبنشینی آمریکا از سوریه، کردها در شمال سوریه برای نزدیک شدن به روسیه و نظام دمشق تلاش خواهند کرد و خواهند کوشید با نظام دمشق وارد معاملهای شوند که بر اساس آن، کردها ضمن موافقت با سیطره ارتش ملی بر سراسر سوریه، به حکومت خودمختاری خود دست پیدا کنند. در ادامه این گزارش آمده است: چنین گامی احتمال شعلهور شدن درگیری میان سوریه و ترکیه را که میخواهد نفوذش در شمال سوریه را به منظور ممانعت از ایجاد هرگونه حکومت خودمختار کردها گسترش دهد، افزایش خواهد داد. در پایان این گزارش آمده است: تمام شواهد در حال حاضر حکایت از آن دارد که معاملهای بین اسد و کردها انجام خواهد شد که بر اساس آن، کنترل ارتش ملی سوریه بر تمام مناطق این کشور فراهم خواهد شد تا چتر حمایتی برای کردها در رویارویی با ترکیه شود. در همین حال، گردانهای حزبالله عراق در بیانیهای تأکید کردند آماده کمک به کردهای سوریه علیه داعش هستند.
سرنوشت التنف
نیروهای ارتش سوریه تصمیم دارند بلافاصله پس از خروج نیروهای آمریکایی وارد منطقه التنف شوند، با خروج نیروهای آمریکایی از التنف، گروههای شبهنظامی موجود در منطقه «۵۵ کیلومتر» در حکم گروههای تسلیم شده هستند و اکثر آنها سلاحهای خود را به ارتش سوریه تحویل خواهند داد. به گفته این منبع، در حال حاضر آرامش بر منطقه التنف حاکم است و نیروهای ارتش سوریه هیچگونه عقبنشینی چه از سوی نیروهای آمریکایی و چه از سوی نیروهای انگلیسی مستقر در آنجا را رصد نکردهاند اما ارتش سوریه تصمیم خود برای ورود به منطقه به محض خروج نیروهای خارجی از آنجا را گرفته است و هر کدام از اعضای گروههای تروریستی که بخواهند میتوانند خود را تسلیم کنند و اگر کسی از آنها بخواهد از این منطقه خارج شده و به شمال سوریه بروند، آن زمان این مساله بررسی خواهد شد. پایگاه التنف در منطقهای استراتژیک در نزدیکی گذرگاه التنف در مرز سوریه با عراق و در تقاطع با جاده مواصلاتی بغداد- دمشق واقع شده که مسیر زمینی اصلی بین ایران، سوریه و لبنان است. روسیه و دولت سوریه بارها از آمریکا خواستهاند نیروهای خود را از این پایگاه خارج کند. التنف پایگاه نیروهای آمریکایی در شمال سوریه و خارج از منطقه تحت کنترل کردهاست.