قطع گسترده درختان در منطقه ارسباران (قرهداغ) یا همان بهشت گمشده آذربایجان به سوژهای داغ تبدیل شده و در حالی که تیغ تیز سوداگران بر تن درختان منطقه جا خوش کرده، هنوز خبری از درایت و تصمیم مسؤولان در میان نیست. به گزارش تسنیم، ماجرا از آنجا شروع شد که با حساسیت مردم در فضای مجازی، خبری از قطع گسترده درختان در منطقه ارسباران معروف به بهشت گمشده آذربایجان منتشر شد و «قطع درختان منطقه ارسباران» به سوژه داغ فضای مجازی تبدیل شد. البته قطع درختان تنها به منطقه ارسباران محدود نمیشود و اگر اخبار سال جاری را بررسی کنیم، شهر تبریز نیز از قطع درختان بینصیب نمانده است. با وجود فشار افکار عمومی و رسانهها در خصوص قطع درختان منطقه قرهداغ، هنوز بازار خرید و فروش چوب داغ داغ است و میتوان گفت ارسباران از قطب تولید میوه به انبار یا بازار خرید و فروش چوب تبدیل شده است. فشار افکار عمومی در ارتباط با قطع درختان منطقه ارسباران به قدری بود که مسؤولان واکنش نشان داده و یکی دو دستگاه از خودروهای حامل درختان قطعشده را برای چند ساعتی توقیف کردند اما نتیجه این شد که بعد از چند ساعتی خودروها به راه خود ادامه دادند، انگار نه جرمی اتفاق افتاده و نه مجرمی وجود دارد. مسؤولان آذربایجان شرقی بر این باورند که درختان قطعشده با مجوز جهاد کشاورزی و در باغات انجام شده است و ابزار قانونی برای جلوگیری از قطع درختان در ملک شخصی وجود ندارد ولی برخی تصاویر نشان میدهد این درختان در ملک شخصی نیستند. نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با تسنیم در واکنش به قطع درختان در منطقه ارسباران اظهار داشت: گاهی در فضای مجازی اغراق میکنند. وی با ابراز اینکه «بنده بشدت درباره تخریب جنگلهای ارسباران حساسیت دارم»، افزود: با همراهی دستگاههایی همچون محیطزیست که بخش اعظمی از جنگلها بهلحاظ حفاظتشده بودن تحت مدیریت آنهاست، منابع طبیعی، دستگاه قضایی و فرمانداران، اجازه نمیدهیم به جنگلهای ارسباران تعرضی شود. قلیالله قلی زاده ادامه داد: تصاویر و فیلمهای منتشرشده در فضای مجازی نشان میدهد قطع گسترده درختان و حمل آن از باغات بوده که بعضاً سن این درختان به 200 تا 300 سال هم میرسد و شاید اگر به ریشه قضیه رجوع کنیم، میبینیم مسائل معیشتی و مادی باعث ترغیب به قطع درختان میشود. قلیزاده گفت: با این روند فعلی که قطع درختان پیش میرود جنگلهای ارسباران معروف به بهشت گمشده آذربایجان طولی نمیکشد به کویر تبدیل میشود. تا جایی که من اطلاع دارم درختان مثمر باغات را قطع میکنند و از نظر قانونی نیز چیزی که بتواند مانع از قطع درختان باغی در منطقه ارسباران شود وجود ندارد. وی با بیان اینکه توصیهها و نصیحتها تا به حال نتوانسته مانع از قطع گسترده درختان در منطقه ارسباران شود، افزود: شاید نتوانیم بهکلی روند قطع درختان منطقه را متوقف کنیم اما حداقل با راهکار میتوانیم روند فعلی را که تهدیدی بزرگ برای منطقه ارسباران محسوب میشود کندتر کنیم. نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه بر اساس نظر کارشناسان برخی تصاویر منتشر شده نشان میدهد درختان جنگلی ارسباران هم در این میان قطع میشود، نظر شما دراینباره چیست؟ گفت: همانطور که عرض کردم در بین درختان قطعشده درختان مثمر و غیرمثمر وجود دارد و چون منطقه ما جنگلی است، میتواند در باغات درختان جنگلی نیز وجود داشته باشد ولی این دلیل نمیشود که سکوت کنیم. وی یادآور شد: قبول داریم که تحمل مشکلات معیشتی و اقتصادی سخت است اما حداقل منافع بینظیر و بکر منطقه ارسباران را به منافع شخصی نفروشیم، بنده نمیتوانم جملهای قابل وصف برای این اقدام بگویم ولی از رسانهها انتظار میرود با فرهنگسازی و همراهی با مسؤولان مانع تخریب جنگلها و سرسبزی ارسباران شوند. رسول خدابخش، فرماندار شهرستان کلیبر نیز به برخی اخبار در خصوص قطع درختان جنگل ارسباران در محدوده این شهرستان اشاره کرد و گفت: بنا بر اعلام منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کلیبر، با توجه به نظارت شدیدی که در این باره انجام میگیرد، درختان این منطقه در حفاظت کامل قرار دارند و تا به امروز درختی قطع نشده است. وی افزود: همه الواری که از این منطقه حمل میشود عمدتاً مربوط به درختان درجه 3 باغات است که به دلیل بیثمر بودن و عدم باردهی قطع میشوند که آن هم با نظر منابع طبیعی و جهاد کشاورزی در صورت جایگزینی با نهال جدید انجام میشود.
هیچگونه مجوزی برای قطع درختان جنگلی در منطقه قرهداغ صادر نشده است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی در خصوص قطع درختان منطقه ارسباران میگوید: از زمانی که تصاویر قطع گسترده درختان در فضای مجازی منتشر شده پیگیر بودیم و در این زمینه هر مستنداتی را جمعآوری کردهایم. داور نامدار افزود: درختان قطعشده عمدتاً از درختانی غیرمثمر یا پوسیده هستند که نمیتوان آنها را درختانی جنگلی خواند، این در حالی است که منطقه ارسباران برای منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی حساسیت ویژهای دارد و طبق همین حساسیتها نظارت بر جنگلهای ارسباران جهت جلوگیری از هرگونه تخریب تشدید شده است. نامدار ادامه داد: هیچگونه مجوزی برای قطع درختان جنگلی در منطقه قرهداغ صادر نشده و تنها مجوزی که جهاد کشاورزی صادر کرده برای باغات درجه 3 و پایینتر بوده که آنهم به دلیل پوسیدگی و عدم بهرهوری و باردهی است. به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی امسال اجازه برداشت و قطع درختان در جنگلهای شمال کشور داده نشده و کارگاههای چوببری برای تأمین چوب مورد نیاز به دیگر مناطق کشور میروند که منطقه ارسباران از این امر مستثنا نیست.
طلای سبز
وسعت جنگلهای ارسباران 164 هزار هکتار بوده که از این وسعت 148 هزار هکتار به عنوان جنگل حمایتی و حفاظتی گزارش شده است. گونههای گیاهی ارسباران شامل؛ بلوط اوری، بلوط سفید، ممرز، کرب، کرکو، کیکم، سرخدار، بارانک، گیلاس وحشی، آردوج، بنه، تیس، ملچ، اوجا، زغال اخته، قره غات، ال، پر و... است. ارسباران به دلیل شرایط اقلیمی خاص آب و هوایی، دارای 1072 گونه گیاهی و 97 گونه چوبی است. این منطقه حفاظتشده با 78560 هکتار که حدود 56 درصد این ناحیه را شامل میشود جزو یکی از 9 ذخیرهگاه بیوسفر ایران است. ارسباران از نظر تنوع زیستی بسیار متنوع بوده و یگانه زیستگاه یکی از نادرترین پرندگان دنیا به نام سیاه خروس است. از دیگر گونههای جانوری این منطقه میتوان به خرس قهوهای، پلنگ، سیاه گوش، گراز، شوکا، کل و بز، کبک دری، کبک چیل، قرقاول و... اشاره کرد.