علی موسویخلخالی: سفر دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالاتمتحده آمریکا به عراق قابل پیشبینی بود. بعد از سال 2003 روسای جمهور آمریکا از آنجا که اقدام به اشغال کرده بودند و این کشور به واسطه حضور نیروهای آمریکایی، به یکی از مهمترین کشورها برای آمریکاییها تبدیل شده بود، سفرهای منظمی به عراق داشتند. البته با خروج نیروهای آمریکایی از عراق در سال 2010 در زمان باراک اوباما، رئیسجمهوری سابق، توجه آمریکاییها به عراق کم شده بود، تا آنجا که از سال 2008، یعنی زمان آغاز به کار دولت اوباما تا پایان دوران ریاستجمهوری او، وی تنها یک بار در سال 2009 به عراق سفر کرده بود. این سفر هم بیش از آنکه برای توجه به خود عراق باشد، زمینهسازی برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق بود که چند ماه بعد از سفر او عملا انجام شد.
در دوره دونالد ترامپ، از آنجا که او یک جمهوریخواه است و جنگ عراق در زمان جمهوریخواهان (جرج بوش پسر) انجام شد، پیشبینی میشد توجه آمریکا به عراق افزایش یابد بویژه که آمریکا در عراق پایگاه نظامی دایر کرده است. در عین حال خصومتورزی آمریکا با ایران سبب شده بسیاری انتظار داشته باشند توجه آمریکاییها به عراق که این روزها به یکی از متحدان بلامنازع تهران تبدیل شده است، بیش از گذشته شود. در عین حال، آمریکا و عراق به عنوان 2 کشور مستقل که دارای رابطه مستقیم با هم هستند، طبیعی است مقامات ارشدشان به پایتختهای هم سفر کنند. در این چارچوب هم انتظار میرفت عراق به عنوان یکی از کشورهای مهم خاورمیانه که به دلایل مختلف از اهمیت بالایی برای آمریکاییها برخوردار است، شاهد سفر رئیسجمهوری آمریکا باشد.
آنچه انتقادبرانگیز است نفس سفر رئیسجمهوری آمریکا نیست، بلکه شیوه توهینآمیز و خارج از عرف دیپلماتیک سفر او است. او چهارشنبهشب، بدون اطلاع قبلی، وارد پایگاه آمریکاییها در عینالاسد استان الانبار شد، در آنجا به همراه همسرش و جان بولتون، مشاور امنیت ملیاش در میان سربازان آمریکایی حاضر شد، عکس یادگاری گرفت و 3 ساعت بعد آنجا را ترک کرد. دولت عراق در بیانیه خود که متعاقب سفر ترامپ منتشر کرد، یادآور شد در جریان سفر رئیسجمهوری آمریکا بوده اما 2 طرف نتوانستهاند درباره چگونگی ملاقات با یکدیگر به توافق برسند برای همین ترامپ از عادل عبدالمهدی دعوت کرده است در نخستین فرصت میزبان او در کاخ سفید باشد.
به عبارت دیگر، دونالد ترامپ از نخستوزیر، رئیسجمهور و رئیس مجلس عراق دعوت کرده بوده به جای بغداد، پایتخت عراق، در پایگاه آمریکاییها در عینالاسد با او ملاقات کنند اما طرفهای عراقی این تقاضا را رد کردند و از او خواستند همانند همه مقامات عالیرتبه کشورهای جهان برای دیدار به بغداد بیاید که او نپذیرفته و گفته است در فرصت دیگری با آنها ملاقات میکند. سپس بلافاصله خاک عراق را ترک کرده و سرزده وارد آلمان شده است.
شیوه برخورد از بالا به پایین دونالد ترامپ با مقامهای جهان همواره باعث خشم دولتهای مختلف شده است. این بار گویا نوبت به عراق رسیده بود که با مقامات این کشور به شیوه نامتعارف برخورد کند. او با عراق به شیوهای برخورد کرد که گویی آن بخشی که نیروهای آمریکایی در آنجا حضور دارند را تنها به رسمیت میشناسد و توجهی به باقی کشور ندارد. حضور 3 ساعته و ترک فوری عراق بعد از مخالفت مقامات عراقی برای دیدار با او در پایگاه آمریکاییها شاهدی بر این ادعاست. یک منبع نزدیک به دفتر نخستوزیری عراق به رسانه قطری «العربی الجدید» گفت لحن ترامپ با عبدالمهدی برای دیدار با او به گونهای توهینآمیز بود که برای نخستوزیر چارهای نگذاشت که با قاطعیت تقاضای دیدار با او را رد کند. به گفته این منبع، روسای جمهور و مجلس در جریان سفر ترامپ نبودند و فقط نخستوزیر به عنوان فرمانده کل قوا از این سفر خبر داشته است. ظاهرا رفتار ترامپ به قدری توهینآمیز بوده که نخستوزیر ترجیح داده از قبل رئیسجمهور و رئیس مجلس را در جریان سفر ترامپ نگذارد. این شیوه دیدار خشم عراقیها را بحق، برانگیخته است. ائتلاف اصلاح و سازندگی با صدور بیانیهای رسمی، دقایقی بعد از ترک عراق توسط دونالد ترامپ، از نخستوزیر و وزیر امور خارجه عراق خواست در نخستین فرصت به پارلمان بیایند تا درباره شیوه توهینآمیز سفر رئیسجمهوری آمریکا با آنها رایزنی کنند و تدابیری درخور توجه در واکنش به این توهین اتخاذ شود. عصائب اهل حق، فراکسیون سازندگی به رهبری هادی عامری و جریان صدر نیز هر کدام جداگانه بیانیههایی صادر و سفر توهینآمیز ترامپ را تقبیح کردند. حتی اهل تسنن نیز نسبت به این شیوه سفر رئیسجمهوری آمریکا معترض بودند. استاندار الانبار، محل استقرار نیروهای آمریکایی، با صدور بیانیهای شیوه سفر رئیسجمهوری آمریکا به عراق را توهینآمیز خواند و از او انتقاد کرد. حالا عراقیها انتظار دارند دولتشان جواب توهینآمیز ترامپ را با قاطعیت پاسخ دهد تا غرور ملیشان بیش از این خدشهدار نشود. برخی پیشنهاد دادهاند نخستوزیر عراق در اعتراض به سفر توهینآمیز رئیسجمهوری آمریکا سفر خود به واشنگتن در ماه آینده را لغو کند. برخی چهرههای عراقی نزدیک به ایران نیز پیشنهاد دادهاند نخستوزیر عراق در واکنش به این اقدام توهینآمیز به جای سفر به واشنگتن به تهران برود. تحقیر رفتاری است که هیچ ملت برنمیتابد. حتی اروپاییها که متحد بلافصل آمریکاییها محسوب میشوند از توهینها و تحقیرهای مکرر ترامپ به ستوه آمدهاند. ملت عراق در طول سالهایاشغال به شیوههای مختلف پاسخ سوءرفتارهای آمریکاییها را دادهاند، این بار نیز پیشبینی میشود پاسخ قاطعی به این رفتار توهینآمیز عالیترین مقام آمریکا بدهند و در این رابطه دولتمردان خود را تحت فشار بگذارند تا از این مساله بسادگی نگذرند.