نوید مومن:مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در یادداشتی که سه‌شنبه هفته گذشته در وبلاگ رسمی خود منتشر کرد، به نکات قابل تاملی درباره سازوکار مالی ویژه اروپا اشاره کرده است. «فدریکا موگرینی» در این‌باره می‌نویسد: «تلاش‌‌های اتحادیه اروپایی برای حفظ برجام یکی از مهم‌ترین مسائل سال 2018 بود که در سال جدید نیز ادامه خواهد داشت. چند دقیقه پس از خروج دولت ترامپ از برجام، من از طرف دیگر کشورهایی که برای این توافق مذاکره کرده بودند، بر تصمیم جامعه بین‌المللی برای حفظ این توافق و اجرای آن تاکید کردم. با گذشت 2 سال و نیم از امضای توافق هسته‌ای با ایران، این توافق همچنان کار می‌کند و ماهیت صرفا غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کرده است».
مواضع اخیر مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در حالی اتخاذ شده است که او و دیگر سیاستمداران ارشد اروپایی پس از بارها تاخیر در اجرایی کردن سازوکار مالی ویژه اروپا و حتی ارائه آن به ایران، وعده داده بودند تا ابتدای سال 2019 میلادی این مکانیسم را اجرایی کنند. هم‌اکنون، پس از چندین بار بدعهدی، موگرینی از «تلاش»
- و نه «تعهد» و «تضمین»- مقامات اروپایی برای اجرای سازوکار مالی ویژه اروپا خبر می‌دهد! این به معنای عقبگرد رسمی و فاحش اتحادیه اروپایی در مقابل ایالات متحده آمریکا و اعلام رسمی ناتوانی آن در عمل به تعهدات برجامی خود است. نکته جالب توجه اینکه موگرینی در این‌باره منتی را نیز متوجه مسؤولان دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان کرده و از اینکه چند دقیقه پس از خروج ترامپ از برجام بر حفظ توافق هسته‌ای تاکید کرده است، ابراز خرسندی می‌کند(!) مواضع اخیر موگرینی نشان می‌دهد اتخاذ سیاست بازی با کلمات از سوی اروپا در قبال برجام و تاکتیک خرید زمان از سوی تروئیکای اروپا در راستای اعمال فشارهای اقتصادی بیشتر آمریکا بر ملت ایران و متعاقبا کسب امتیازات بیشتر از ایران، همچنان ادامه دارد. موگرینی شهریورماه امسال در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک اظهار کرده بود: «سازوکار پیشنهادی 5 عضو باقیمانده در توافق برجام برای تسهیل تجارت با ایران احتمالا قبل از ماه نوامبر [آبان‌ماه] اجرایی خواهد شد.
آنچه درباره آن مطمئن هستیم، این است که این سازوکار ایالات‌متحده و سایر جهانیان را از میزان استقلال مالی اروپا شگفت‌زده خواهد کرد!».
در این میان بسیاری از دیپلمات‌ها و مسؤولان دستگاه دیپلماسی کشورمان روی صحبت و وعده موگرینی حساب ویژه‌ای باز کردند. آنچه مسلم است اینکه بستر‌‌سازی وزارت امور خارجه در این‌باره غیر قابل توجیه بوده و هست! دستگاه دیپلماسی ما ضمن مصالحه با تروئیکای اروپا و عدم بازخواست از آنها بر سر تاخیرهای مکرر و هدفمند درباره اجرای سازوکار مالی ویژه اروپا، میان «رویکرد سیاسی» و «رویکرد عملی» اتحادیه اروپایی بر سر این موضوع تفکیک قائل شد. این بدترین خطایی بود که وزارت امور خارجه به صورت عامدانه [یا غیرعامدانه] مرتکب آن شد. زمانی که تروئیکای اروپا عدم عزم راسخ دستگاه دیپلماسی کشورمان را در مواجهه با خود درک کرد، بازی برجامی خود در زمین ایالات‌متحده را از سر گرفت! همان‌گونه که موگرینی می‌گوید، این بازی دولت ترامپ را نیز شگفت‌زده کرده است! ترامپ هرگز تصور نمی‌کرد اروپا در زمینه مقابله با ایران، دفرمه کردن برجام و خرید زمان در راستای اثرگذاری تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران تا این اندازه با کاخ سفید همراه باشد!
امروز موگرینی قاطعانه از توافق هسته‌ای با ایران دفاع می‌کند! او معتقد است برجام (آن هم به صورت یکطرفه) به توافقی برای محدود‌‌سازی فعالیت هسته‌ای ایران تبدیل شده است. در مقابل تعهداتی که کشورمان همچنان در قبال حفظ توافق هسته‌ای صورت می‌دهد، مقامات اروپایی «قول» داده‌‌اند «تلاش» خود را در سال جدید میلادی بر سر ایجاد سازوکار مالی بسیار حداقلی اروپا ادامه دهند! آیا می‌توان چنین معامله‌ای را پایاپای و عادلانه دانست؟! بهتر بود خانم موگرینی در یادداشت خود، اشاره‌ای نیز به مذاکرات مخفیانه «ژان ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه با «مایک پمپئو» و مقامات وزارت خارجه آمریکا بر سر برجام می‌کرد. این مذاکرات از اردیبهشت‌ماه امسال میان وزیر خارجه فرانسه (به نمایندگی از اتحادیه اروپایی) و مقامات کاخ سفید دنبال می‌شود و محصول و خروجی آن، تاخیرهای پی در پی اروپاییان در ارائه و اجرای سازوکار ویژه مالی آنها در قبال توافق هسته‌ای با ایران است. این روند سال 2019 میلادی نیز ادامه خواهد داشت.
نکته قبل تامل ماجرا اینجاست که سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در مواضع خود اعلام می‌کند ما روی برجام اروپایی حسابی نکرده‌‌‌‌‌ایم و سرنوشت خود را به آن گره نزده‌ایم! سوال اصلی این است: اگر واقعا اینچنین است، مصالحه با تروئیکای اروپا و سکوت وزارت امور خارجه در برابر عهدشکنی آشکار موگرینی و دیگر مقامات اروپایی در قبال ارائه و اجرایی کردن سازوکار مالی ویژه اروپا چه معنایی دارد؟ در هر حال، اظهارات موگرینی برای کسانی که تا «ابد» به دنبال وعده‌‌های سراب‌گونه اروپای واحد در قبال حفظ برجام می‌دوند، نوعی قوت قلب محسوب می‌شود(!) قوت قلبی که در آینده نیز از سوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و دیگر مقامات این مجموعه به آنها داده خواهد شد!