«قله دماوند یکی از آتشفشانهای نیمهفعال دوران چهارم زمینشناسی (کواترنری) است، یعنی این آتشفشان خاموش و مرده نیست». سیدرمضان موسوی، متخصص زمینشناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه کشاورزی ساری درباره احتمال فوران مجدد آتشفشان دماوند در گفتوگو با فارس در شهرستان ساری، اظهار کرد: قله آتشفشانی دماوند با ارتفاع 5 هزار و 671 متر بهعنوان بزرگترین قله آتشفشانی قاره آسیا و بلندترین قله کوهستانی منطقه جنوب غرب آسیا محسوب میشود. وی افزود: قله آتشفشانی دماوند، یکی از آتشفشانهای نیمهفعال دوران چهارم زمینشناسی (کواترنری) است، یعنی این آتشفشان خاموش و مرده نیست زیرا شواهد مختلف نظیر وجود چشمههای آب گرم با دمای بالا در اطرافش و متصاعد شدن گاز از دهانه آن و نیز وقوع زلزلههای زیر 4-3 ریشتری در اطراف آن نشان میدهد این آتشفشان نیمهفعال است. این زمینشناس با اشاره به اینکه آخرین فوران این آتشفشان حدود 10 هزار سال گذشته بوده است، اضافه کرد: آخرین فعالیت آن در دامنه جنوبی قله موجب شد با خروج گدازهها و جریان گدازهای، دره لارو مسدود و سد بسیار زیبا و منحصر به فرد طبیعی گدازهای با ارتفاع حدود 2 هزار و 650 متر ایجاد شود و در نتیجه یک دریاچه بسیار وسیعی در پشت این سد گدازهای در دره لارو به وجود آید. موسوی اضافه کرد: شواهد نشان میدهد بهدلیل فعالیتهای بعدی تکتونیکی و لرزهای، ممکن است محل سد گدازهای کاملاً بشکند و فرو بریزد و یکی از زیباترین عرصههای ژئوتوریستی را بهصورت یک ژئوسایت برای هر بیننده به نمایش بگذارد و بهعنوان یک میراث عظیم و منحصر زمینشناسی جلوهگری کند، همچنین دریاچه طبیعی و سد طبیعی گدازهای نیز از بین برود. این متخصص زمینشناسی درباره اینکه چه عواملی ممکن است سبب فعالیت مجدد این آتشفشان شود، تصریح کرد: عوامل بسیار مختلفی در این زمینه نقش دارد، این آتشفشان که از بیش از ۴۰ میلیون سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرد در چند مرحله فعالیتهای مجدد خود را با رفتارهای مختلف و خروج مواد متنوع داشته است. وی ادامه داد: این آتشفشان مواد مختلف را از دهانه خود بهصورت خاکستر، ماگما و گدازه به بیرون داده و دهانههای خروجی مختلفی را هم ایجاد کرده که با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و تفسیر دادههای ماهوارهای این مشخصات، دهانهها، مسیر حرکت گدازهها و انواع خاکسترها قابل نقشهبرداری، پایش و نمایش است. عضو هیأت علمی دانشگاه کشاورزی ساری با اعلام اینکه وقوع فعالیت این آتشفشان از لحاظ علمی دور از انتظار نیست، خاطرنشان کرد: برای شروع فعالیت مجدد رفتارهای مختلفی از این منطقه و آتشفشان قابل انتظار است که یکی از آنها زلزلههای متعدد ناشی از گسلهای اطراف آتشفشان است که فعلاً قابل ملاحظه نیست، همچنین تغییر ناگهانی و افزایشی دمای آب چشمهها، تغییر و جابهجایی برخی چشمهها و خروج گازهای فراوان و مختلف که باز فعلاً این علائم مشاهده نشده است. وی در پایان گفت: وقوع زلزلههای کوچک دشت خزر توسط گسل خزری نمیتواند نشانه جدی از فعالیت این آتشفشان بزرگ البرز مرکزی در دل سلسله جبال البرز باشد.
قله دماوند در حال تغییر شکل است!
پس از وقوع سیل در گزنک مازندران در اواخر تابستان سال جاری، شایعاتی مبنی بر گرم شدن قله دماوند که باعث جاری شدن این سیلاب شده به وجود آمد. سخنگوی سابق سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در این باره گفت: احتمال دارد وقوع سیل در گزنک به دلیل گرم شدن بدنه قله دماوند و آب شدن یخبرفها باشد. محمدجواد بلورچی در ادامه افزود: از طرفی تصاویر ماهوارهای و مدلهای نقشهبرداری از آتشفشان دماوند نشان میدهد این قله از سالها قبل در حال تغییر شکلهای دائمی است، بنابراین نباید آتشفشان دماوند را خاموش فرض کنیم. بلورچی تاکید کرد: وقتی یک آتشفشان فعال 10 هزار سال پیش فعالیت داشته است، بر اساس تعاریف جهانی میتواند در هر لحظهای از آینده نیز فعال شود. بنا به این گزارش، برخلاف زمینلرزه که قابل پیشبینی نیست، آتشفشانها در صورت پایش دائم و مستمر قابل پیشبینی و مدیریت خواهند بود.