مرضیه رحیم‌زاده*: کارآفرین فقط به فردی اطلاق نمی‌شود که یک کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کند، بلکه کارآفرینان افرادی هستند که فرصت‌های مختلف را مطالعه کرده و در بین آنها فرصت‌های سودآور را کشف کرده و به نتیجه می‌رسانند. تا چند سال گذشته کارآفرینان بیشتر روی تولید محصولات جدید تمرکز کرده بودند، درصورتی که با معرفی تکنولوژی‌های جدید افراد به سمت خدمات جدید سوق پیدا کردند. علاوه بر آن قوانینی که دولت‌ها در کشورهای مختلف وضع می‌کنند بعضا باعث ایجاد فرصت‌های جدید می‌شود. (برای مثال زمانی که سایت یوتیوب در ایران فیلتر شد، سایت آپارات به وجود آمد و مخاطبان زیادی را به خود جلب کرد یا به علت سرویس‌دهی سخت سایت آمازون به کشور ایران، دیجی‌کالا توانست از محبوبیت زیادی در بین ایرانیان برخوردار شود.) یک کارآفرین می‌تواند فرصت‌های نهفته در برخی محصولات یا خدمات را شناسایی کرده و آنها را تبدیل به محصول یا خدمتی جدید کند یا نقاطی را که از لحاظ اقتصادی بازدهی پایین دارند بررسی کرده و با کشف بعضی فرصت‌ها شاید بتواند اقتصاد یک جامعه را تغییر دهد؛ در واقع کارآفرینی برای این به وجود می‌آید که افراد مختلف یک جامعه نظرات مختلفی نسبت به ارزش یک محصول دارند. از ویژگی‌های فردی که روی شناخت فرصت‌های کارآفرینی تاثیر می‌گذارد، می‌توان اطلاعات عمومی و تخصصی منحصربه‌فرد، شرایط محل زندگی، ‌تجربه کاری، شرایط مالی، روحیات و ویژگی‌های شخصیتی را نام برد که باعث می‌شود فقط بعضی افراد از فرصت‌های پنهان در جامعه آگاه شوند. برای مثال در اوایل سال‌های ورود اینترنت بعضی افراد با استفاده از آن کارآفرینی کرده و نتایج خوبی کسب کردند. مورد دیگر درباره فرصت‌ها، ماهیت و ارزش یک فرصت کارآفرینی است که به آن اعتبار می‌بخشد. برای مثال پیدا کردن روشی برای درمان سرطان ریه ارزش بیشتری نسبت به راه‌حل نیازهای دانش‌آموزان درباره خوراک آنها در مدرسه دارد. کارآفرین باید بر این باور باشد که ارزش کار او به اندازه‌ای بزرگ است که بتواند هزینه‌های دیگر (مثل هدررفت دادن اوقات فراغت، از بین رفتن سرمایه مالی، زمانی و ...) را جبران کند. در فعالیت‌های کارآفرینی معمولا نفر اولی که در یک زمینه فرصتی را کشف می‌کند، ابتدا می‌تواند سود خوبی داشته باشد ولی بعد از مدتی، رقبا به صحنه می‌آیند و وارد همان حوزه کسب‌وکار شده و باعث می‌شوند به مرور بازار اشباع شود، در این زمان سود کلی بین تمام این افراد تقسیم شده و آن محصول یا خدمت، ارزش اولیه خود را از دست می‌دهد. پس نکته قابل توجه این است که هر فرصتی تاریخ انقضایی دارد و هر زمان اگر فرصت سودآوری را کشف کردید و دنبال به نتیجه رساندن آن هستید، این نکته را در نظر داشته باشید که تمام فرصت‌هایی که شما به نتیجه خواهید رساند لزوما نباید تا انتها برای شما باقی بماند و در بیشتر اوقات باید استراتژی خروج داشته باشید؛ به این معنی که کسب‌وکار شکل‌گرفته از آن فرصت را در مقطعی یا به طور کل به فرد یا شرکت دیگری واگذار کرده و سراغ کشف فرصت‌های تازه بروید.
* دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران