همزمان با غروب مناسبات با آمریکا و اروپا، افق تمرکز دولت بر بهبود و توسعه مناسبات با همسایگان نمایان شده است. با وجود تداوم سیاست حسن روحانی بر عدم سفر به عراق اما حضور اخیر محمدجواد ظریف در عراق و حالا سفر اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی به سوریه نشان می‌دهد اکنون سیاست خارجی در دولت حسن روحانی در حال نزدیک شدن به واقع‌گرایی است.  
به گزارش «وطن‌‌امروز»، ظرفیت‌های اقتصادی همسایگان بویژه عراق و سوریه که ایران در سال‌های اخیر نقش تعیین‌کننده‌ای در ایجاد ثبات سیاسی و امنیتی آنها داشته است، حالا حداقل در ظاهر مورد توجه دولت ایران قرار گرفته است.  در همین راستا پس از سفر اخیر محمدجواد ظریف به عراق، اسحاق جهانگیری روز دوشنبه عازم سوریه شد. جهانگیری دیروز سه‌شنبه با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه دیدار کرد. جهانگیری در دیدار با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، به روابط دیرینه 2 کشور که از زمان مرحوم حافظ اسد آغاز و مستحکم شد، اشاره کرد و گفت: خوشبختانه این مناسبات در سال‌های اخیر تقویت شده و به فضل الهی بیش از پیش توسعه خواهد یافت. وی با اشاره به آنچه در سال‌های اخیر بر سوریه گذشت، خاطرنشان کرد: جنگ در سوریه، جنگ علیه دولت و ملت سوریه نبود، بلکه جنگ علیه امنیت منطقه و محور مقاومت بود که البته با تدبیر و حکمت دولت و ملت سوریه و پشتیبانی و حمایت دوستان این کشور با شکست مواجه شد. معاون اول رئیس‌جمهوری تصریح کرد: اگر در گذشته تردیدی نسبت به ریشه‌های این جنگ و حامیان تروریسم وجود داشت، امروز برای همگان آشکار شده است این جنگ با پشتیبانی فکری، مالی و کمک‌های نظامی غربی‌ها بویژه آمریکا و برخی کشورهای منطقه شروع شد و تداوم یافت. امروز خود آنها اعتراف می‌کنند به این جنگ با هدف ضربه زدن به محور مقاومت و برای ناامن کردن منطقه دامن زدند. جهانگیری با تجلیل از پیروزی دولت و ملت سوریه در برابر تروریست‌ها، بر این نکته که امنیت جهان وابسته به امنیت منطقه است تأکید کرد و اظهار داشت: اگر داعش در منطقه دولت تشکیل می‌داد و هسته‌های گروه‌های تروریستی از بین نمی‌رفت، غربی‌ها باید شاهد ترور، خشونت و جنایت‌های غیرانسانی در کشورهای خود می‌شدند، بنابراین آنها باید قدردان سوریه و کشورهایی باشند که در مبارزه با تروریسم پیشتاز بودند. به گزارش ایسنا، وی نشست «آستانه» میان کشورهای مختلف و نیز همکاری تهران، آنکارا و مسکو را برای پایان منازعه در سوریه راهگشا توصیف کرد و با اشاره به حضور هیأت بلندپایه ایرانی در دمشق، گفت: حضور این هیأت در مقطع زمانی کنونی حاوی این پیام است که جنگ سوریه رو به پایان است و زمان بازسازی این کشور فرا رسیده است. معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان اینکه «مذاکرات خوبی در چارچوب چهاردهمین کمیسیون مشترک 2 کشور و نیز میان مقامات 2 کشور در روز گذشته به منظور تسریع در اجرای توافقات گذشته انجام شد»، خاطرنشان کرد: امضای قرارداد همکاری‌های اقتصادی راهبردی 2 کشور جهت‌گیری‌های اصلی برای فعالیت فی‌مابین را مشخص کرده و به اجرای بهتر توافق‌ها کمک خواهد کرد. جهانگیری برگزاری همایش میان تجار 2 کشور با همت اتاق‌های بازرگانی را زمینه‌ساز حضور بیشتر بخش خصوصی ارزیابی کرد و خواستار همکاری بیشتر 3 کشور ایران، عراق و سوریه در عرصه‌های مختلف اقتصادی نظیر همکاری‌های ریلی، انرژی، درمانی و فرهنگی شد.
بر اساس این گزارش، بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه نیز در این دیدار با تبریک فرارسیدن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: مناسبات 2 کشور در 40 سال گذشته هر روز مستحکم‌تر شده است و 2 کشور همواره در روزهای دشوار و سخت حامی یکدیگر بوده‌اند و باید این روند را ادامه دهند. وی با اشاره به مقاومت دولت و ملت سوریه در برابر تروریست‌ها و تداوم این مشی برای ریشه‌کن کردن تروریسم در سوریه، اظهار کرد: پس از آزادسازی کامل سوریه، بازسازی این کشور مهم‌ترین اولویت دولت است و ما خواهان حضور و همکاری بیشتر شرکت‌های دولتی و خصوصی جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های مختلف هستیم. رئیس‌جمهوری سوریه بر پیگیری توافق‌های قبلی فیمابین تأکید و خاطرنشان کرد: باید در این راستا اقدامات موثرتری انجام شود و حضور هیأت بلندپایه ایرانی و برگزاری نشست تجار می‌تواند ثمربخش باشد. اسد با قدردانی از حمایت رهبر معظم انقلاب و دولت و ملت ایران از کشور سوریه در جریان مبارزه با تروریسم و مداخله خارجی، گفت: تشکر عمیق خود را از ملت ایران برای انجام کارهای مهم و حمایت همه‌جانبه از ملت مسلمان سوریه اعلام می‌کنم. وی با تأکید بر اینکه 2 کشور در شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌های آمریکا قرار دارند، تاکید کرد: ما کمک‌های دولت و ملت ایران در دوران سخت جنگ با تروریسم را هرگز فراموش نمی‌کنیم. سوریه خواهان همکاری متقابل با ایران برای توسعه اقتصادی است و از هیچ اقدامی در این زمینه دریغ نخواهد کرد. پس از این دیدار، بشار اسد و معاون اول رئیس‌جمهوری در دیداری خصوصی مهم‌ترین موضوعات مورد علاقه طرفین را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
 

به منظور تعمیق و گسترش روابط میان جمهوری اسلامی ایران و سوریه، ۱۱ سند و یادداشت تفاهم همکاری میان 2 کشور به امضا رسید. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، در جریان سفر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور به سوریه، ۹ سند و یادداشت تفاهم همکاری در حضور معاون اول رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر سوریه امضا شد و یک موافقتنامه و یک یادداشت‌تفاهم نیز توسط جهانگیری و عماد خمیس به امضا رسید. یادداشت تفاهم همکاری‌های ژئوماتیک در زمینه نقشه‌برداری، یادداشت تفاهم همکاری سینمایی، سند برنامه همکاری اجرایی در زمینه آموزش‌وپرورش، یادداشت تفاهم همکاری‌های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، یادداشت تفاهم همکاری‌های مسکن و خدمات عمومی، یادداشت‌تفاهم همکاری‌های ریلی، یادداشت‌تفاهم در زمینه تشویق سرمایه‌گذاری مشترک، یادداشت‌تفاهم همکاری‌های نمایشگاهی و یادداشت تفاهم برنامه اجرایی همکاری‌های فرهنگی اسنادی بود که توسط مقامات دو کشور امضا شد. در این مراسم جهانگیری و عماد خمیس نیز یادداشت تفاهم چهاردهمین اجلاس کمیته عالی همکاری‌های اقتصادی دو کشور و موافقتنامه همکاری‌های اقتصادی راهبردی بلندمدت ایران و سوریه را امضا کردند.
در ادامه این مراسم، مذاکرات مشترک هیات‌های عالی‌رتبه ایران و سوریه میان اسحاق جهانگیری و عماد خمیس برگزار شد. جهانگیری در این نشست با بیان اینکه ایران در حوزه‌های مختلف آمادگی انجام کارهای جدی و مهم در سوریه را دارد، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین موضوعات مساله نظام بانکی و ارتباط مستقیم کارگزاری بانک‌های دو کشور با سیستمی خارج از نظام سوئیفت است. در هیات عالی‌رتبه ما رئیس کل بانک مرکزی نیز حضور دارد تا قبل از هر اقدامی مسائل بانکی را مرتفع و زمینه را برای توسعه فعالیت بخش خصوصی با یکدیگر فراهم کنیم. وی با تاکید بر تدوین همکاری‌ها به شکل بلندمدت و راهبردی گفت: فعالان اقتصادی باید مطمئن باشند 2 دولت برای حل مسائل و انجام توافق‌ها اراده جدی دارند.  معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه ایران در زمینه ساخت نیروگاه‌های برق از توانمند‌ترین کشورها در سطح منطقه و جهان است، گفت: ما می‌توانیم همکار مطمئنی برای سوریه در ساخت نیروگاه باشیم.  وی بر بازسازی زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی در سوریه تاکید کرد و گفت: ایران آماده است در چارچوب توافقی سه‌جانبه میان سوریه، عراق و ایران خط ریل مشترک ایجاد کرده و همچنین با اتصال خلیج‌فارس به دریای مدیترانه جریان تجارت میان 2 کشور را تقویت کند. وی بر گسترش تجارت بخش خصوصی 2 کشور از طریق تجارت آزاد تاکید کرد و آمادگی ایران برای همکاری‌های آموزشی و فنی در حوزه اکتشاف و بهره‌برداری از منابع نفت و گاز سوریه را اعلام کرد.
جهانگیری با تاکید بر علاقه‌مندی ایران برای تامین نیازهای دارویی سوریه، علاقه‌مندی مردم ایران برای بازدید از اماکن زیارتی و تاریخی سوریه را یادآور شد و بر برنامه‌ریزی‌های دو جانبه در این باره تاکید کرد. وی در ادامه افزود: جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند است در دوران بازسازی سوریه به این کشور کمک کند و سطح روابط اقتصادی خود را همچون مناسبات سیاسی ارتقا بخشد. قطعاً حضور هیات عالی‌رتبه ایرانی در دمشق حاوی این پیام است.  معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به دایر شدن نمایشگاه دائمی محصولات ایرانی در سوریه درباره برگزاری چهاردهمین اجلاس کمیته عالی همکاری‌های اقتصادی ایران و سوریه خاطرنشان کرد: در این اجلاس توافقات بسیار خوبی در جهت توسعه همکاری‌های 2 کشور شکل گرفت و این توافقات تأییدی بر این است که جمهوری اسلامی ایران همانطور که در دوره مبارزه با تروریسم در کنار سوریه بود، در دوره بازسازی نیز در کنار دولت و ملت این کشور خواهد بود. جهانگیری افزود: در این اجلاس تأکید شد موافقتنامه سال 2015 میان ایران و سوریه که در تهران به امضا رسید باید به سرعت اجرایی شود و اتصال ریلی خلیج‌فارس  به مدیترانه توسط ایران، عراق و سوریه نیز از مهم‌ترین محورهای مطرح‌شده در اجلاس بود. عماد خمیس هم با بیان اینکه ما برای تامین سالانه 500 تا 800 مگاوات برق نیازمند توسعه نیروگاهی هستیم، گفت: ایران می‌تواند در این زمینه نقش بسزایی ایفا کند. وی با تصریح اینکه در زمینه تامین و بازسازی صدها هزار واحد مسکونی،‌ توسعه بنادر، کشاورزی و تلفن همراه فرصت‌های بسیاری برای همکاری میان 2 کشور وجود دارد،‌ گفت: تلاش خواهیم کرد مشکلات شرکت‌های ایرانی که در سال‌های گذشته در سوریه سرمایه‌گذاری کرده بودند را برطرف و حقوق همه آنها را تامین کنیم. خمیس تصریح کرد: ما از هیات عالی‌رتبه ایرانی در وطن خودشان استقبال کرده‌ایم و می‌توانیم فعالیت‌های‌مان را در حوزه انرژی، بانک و گمرک ارتقا دهیم.