printlogo


کد خبر: 206786تاریخ: 1397/12/4 00:00
مرگ «منطقه امن» در شمال سوریه در سایه توافق آدانا

گروه بین‌الملل: آمریکا و ترکیه از حدود 4‌سال پیش در چارچوب سناریوسازی برای تجزیه سوریه، طرح منطقه امن در نوار شمالی شرق فرات را به بهانه حمایت از آوارگان و غیرنظامیان سوریه مطرح می‌کنند که در صورت عملیاتی‌شدن این طرح، عملا سراسر نوار شمالی سوریه، خارج از کنترل نظام دمشق خواهد بود و از سوی دیگر عرصه برای تداوم حضور آمریکا از طرق مختلف در بحران سوریه نیز باز می‌شود.  این امر با مخالفت شدید دمشق و همپیمانان روسی و ایرانی‌اش همراه شده است، چرا که طرح ایجاد منطقه امن در شمال سوریه مانع جدی بر سر راه اهداف نظام سوریه در اعاده حاکمیت بر کل سرزمین سوریه و همچنین مبارزه با تروریسم است. از سوی دیگر، کردهای سوریه نیز که ایجاد منطقه امن را در راستای اهداف ترکیه و تضعیف بیش ‌از پیش شبه‌نظامیان کرد در شمال سوریه می‌دانند با طرح‌های اینچنینی مخالفت می‌کنند. اما این طرح تجزیه‌طلبانه که روی زمین مانده است، بعد از اعلام خروج نظامیان آمریکا از سوریه، بار دیگر در رسانه‌ها و محافل سیاسی بین‌المللی برجسته شد، چرا که دونالد ترامپ چند روز پس از اعلام تصمیم خود برای خروج نظامیان آمریکا از سوریه، با رجب طیب اردوغان درباره ایجاد چنین منطقه‌ای در شمال سوریه توافق کرد. البته ناگفته نماند دیدگاه آمریکا درباره منطقه امن با دیدگاه ترکیه یکسان نیست. در برهه‌ای از اوج بحران سوریه، مقام‌های ترکیه پیشنهاد داده بودند برای در امان ماندن از موج آوارگان سوری، در نوار مرزی با سوریه منطقه امن برای اسکان آوارگان تشکیل شود ولی با توجه به تغییر و تحولات در ارتباط با بحران سوریه، می‌توان گفت هدف واقعی ترکیه از ایجاد چنین منطقه‌ای در خاک سوریه نگرانی‌های امنیتی و جلوگیری از طرح تجزیه سوریه است، چرا که آنکارا نیز به این حقیقت واقف شده است که طرحی آمریکایی- صهیونیستی برای ایجاد دولتی خودمختار برای شبه‌نظامیان کرد سوری در مرزهای مشترک سوریه و ترکیه وجود دارد. مقام‌های ترکیه بارها اعلام کرده‌اند هیچ‌گاه نمی‌پذیرند عناصر داعش و یگان‌های مدافع خلق کرد در نزدیکی مرزهای این کشور حضور داشته باشند.
رجب طیب اردوغان با در نظر گرفتن این خطر در مرزهای کشورش، بهترین راه برای دور کردن ترکیه از تهدیدات آتی و همچنین جلوگیری از استفاده ابزاری آمریکا از کردهای سوری را کمک کردن به دولت دمشق برای تعمیم حاکمیتش به سراسر خاک سوریه و خلع سلاح همه گروه‌های مسلح و تروریستی در شرق فرات و ادلب دیده است. به نحوی که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه 2 روز پیش به صراحت اعلام کرد مسکو و آنکارا در نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه روز پنجشنبه گذشته، اتفاق نظر داشتند توافق امنیتی آدانا میان دمشق و آنکارا امضا شده در سال 1998 ایده‌آل‌ترین راه برای مقابله با تهدیدهای تروریست‌ها در مرزهای مشترک ترکیه و سوریه است. (در تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۹۸ در نشستی که 2 هیات سوریه و ترکیه در شهر آدانا داشتند، توافقنامه‌ای میان 2 طرف برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم به امضا رسید.)  این موضوع که درست 5 روز پس از نشست سوچی افشا شد به معنای دفن ایده آمریکا درباره برقراری منطقه امن در طول مرزهای شمالی سوریه به عمق 20 کیلومتر تحت کنترل ترکیه است. قدر مسلم آنکه عملیاتی شدن توافق آدانا به معنای از بین رفتن تمام نگرانی‌های ترکیه و سوریه، مقابله مشترک با گروه‌های تروریستی، بستن پرونده 8 سال آشوب‌ها و هرج و مرج‌های خونین در سوریه، قطع دخالت‌های نظامی خارجی بویژه دخالت‌های آمریکا و نیز بازگشت 6 میلیون پناهجوی سوری به کشورشان است که بیش از نیمی از آنها در ترکیه هستند. هر چند ناظران بعید نمی‌دانند که در نشست سوچی، توافقاتی میان طرف‌ها بر سر نهایی کردن عملیات نظامی در ادلب (شمال سوریه) و بیرون راندن تروریست‌های جبهه النصره از این استان که 90 درصد آن را تحت اشغال دارند، انجام شد. اما توافق آدانا معنای پراهمیت دیگری نیز دارد؛ اینکه تعهد دولت آنکارا به اجرای آن، یعنی به رسمیت شناختن دولت سوریه به ریاست بشار اسد و نشستن پشت میز مذاکره. کمتر از یک ماه پیش بود که رجب طیب اردوغان اذعان کرد در سطح دستگاه اطلاعاتی، ترکیه و سوریه با یکدیگر تماس‌هایی دارند و موافقت با اجرای دوباره توافق آدانا احتمالا این ارتباط را از سطح امنیتی و اطلاعاتی به سطح سیاسی می‌رساند.


Page Generated in 0/0101 sec