حرکت قطار سریعالسیر دهلینو به لاهور، پس از وقفهای یک هفتهای از سر گرفته شد. این خط که روزهای یکشنبه و چهارشنبه هر هفته مسافران را میان پایتخت هند و بزرگترین شهر پاکستان جابهجا میکند و از بدو راهاندازی به قطار صلح شبهقاره هند مشهور شده بود، چهارشنبه گذشته به خاطر بالا گرفتن تنشهای مرزی میان 2 کشور متعاقب نبرد هوایی در آسمان منطقه کشمیر، حرکتش متوقف شد.
ارتشهای دو کشور سرنگونی 2 فروند جنگنده هند را که روز چهارشنبه گذشته حریم هوایی پاکستان را نقض کرده بودند، اگرچه با روایتهای متفاوت اما تایید کردند. دلیل تجاوز جنگندههای هندی به خاک همسایه مسلمانش، ظن دهلینو به دست داشتن گروه تروریستی موسوم به «جیش محمد» در حمله انتحاری 2 هفته پیش به کاروان نیروهای هندی در کشمیر بود که به کشته شدن 41 تن انجامید. هندیها قویا معتقدند پاکیها از این گروه حمایت میکنند و مدعیاند پایگاه این تروریستها را در کشمیر تحت حاکمیت اسلامآباد هدف قرار دادهاند اما دیپلماسی اورژانسی اسلامآباد و دهلینو برای تنشزدایی که با آزادی خلبان اسیر جنگنده ساقط شده هندی در روز جمعه آغاز شد، با حرکت قطار دوستی و عبور از مرز پنجاب که همانند کشمیر بین دو کشور تقسیم شده، سرعت بیشتری گرفت.
به نظر میرسد با بازگشت شرایط میان 2 همسایه بزرگ به وضعیت عادی، توطئه آمریکاییها برای تفرقهافکنی و جنگافروزی در شبهقاره هند که حدود یک پنجم جمعیت جهان را در خود جای میدهد، ناکام مانده باشد. برخی رسانهها به صراحت نقش رژیمهای سعودی و اسرائیل به عنوان بازوهای استعمار غرب در آسیا را در این مناقشه فاش کردهاند. ظاهرا دهههاست بساط استعمار روباه پیر انگلیس از این منطقه کلیدی جهان برچیده شده اما در عمل معادلات استعماری هنوز بر روابط میان ملتهای شبهقاره حاکم است.
روزنامه ایندیپندنت دیروز در یادداشتی این حقیقت را خاطر نشان کرده بود که نباید از نقش اساسی رژیم صهیونیستی در درگیری نظامی اخیر هند و پاکستان غافل شد. بر اساس آماری که «رابرت فیسک» تحلیلگر سرشناس مسائل آسیا در این مقاله ارائه داده است، هند در سال 2017 با خرید رقمی معادل 530 میلیون پوند انواع تجهیزات دفاع هوایی، سامانههای راداری و موشکهای هوا به زمین از رژیم صهیونیستی، بزرگترین مشتری سلاحهای ساخت این رژیم در جهان بوده است. جالب اینجاست که موشکهای هوا به زمینی که هند طی این سالها از رژیم صهیونیستی خریده و ظاهراً در حمله اخیر خود به پاکستان از آنها استفاده کرده، از نوع موشکهای مورد استفاده این رژیم در حمله به غزه و سوریه بوده است.
فیسک همچنین به یک نکته کلیدی دیگر هم اشاره کرده است؛ ویدئویی که اخیرا توسط ارتش هندوستان منتشر شده تا ادعای مربوط به کشتن بیش از 200 عضو گروهک جیش محمد در ارتفاعات کشمیر پاکستان را اثبات کند، شباهت بسیاری به صحنههایی دارد که سابقا از تمرینات نظامی مشترک ارتش این کشور با رژیم صهیونیستی منتشر شده بود. او مینویسد: «اسرائیلیها چندی پیش ویدئوهایی را منتشر کردند که تعدادی از تکاوران هندی را در حال انجام تمرینات مشترک با تکاوران اسرائیلی در صحرای «النقب» (جنوب فلسطین اشغالی) نشان میداد. به گفته رابرت فیسک، تکاوران هندی در این تمرینات مهارتهایی را که تکاوران اسرائیلی از نبردهای خود در غزه و سایر مناطق شهری فرا گرفته بودند میآموختند». بر اساس گزارش روزنامه انگلیسی، رژیم صهیونیستی همچنین ماههاست سخت تلاش میکند به «حزب مردم هند» که قدرت را در هند در دست دارد، نزدیک شود و با جلب نظر مقامات این حزب یک ائتلاف ضداسلامی خطرناک را در هند تشکیل دهد. در این میان کارشناسان و رسانههای هندی هشدار دادهاند ملیگرایی افراطی حزب مردم هند که هدایت آن را نخستوزیر «نارندرا مودی» برعهده دارد، نباید باعث نزدیکی هند با صهیونیستها شود.
اما در آن سوی مرز تنش شبهقاره، بازوی دیگر آمریکا در آسیا یعنی رژیم سعودی برای گسترش تروریسم تکفیری از طریق خاک پاکستان تلاش میکند. به عبارت دیگر پاکستان همچون کارگزار و پیمانکار آمریکا بویژه عربستان برای گسترش گروههای رادیکال بنیادگرا و افزایش هرج و مرج در منطقه جنوب آسیا تلاش میکند. اسلامآباد از 3 دهه پیش با حمایتهای گسترده آمریکا و سعودی گروههای افراطی زیادی همانند طالبان (با هدف افغانستان)، جیش محمد (با هدف کشمیر و هند)، لشکر طیبه (برای هدف قرار دادن شیعیان و دیگر اقلیتهای پاکی) و چندین گروهک دیگر نظیر تروریستهای جیشالعدل (با هدف ایران) را برای بیثبات کردن محیط پیرامونی خود و تحت فشار قرار دادن رقبا در خاک خود جای داده است. در این میان یک نکته جالب توجه وجود دارد؛ 17 فوریه ولیعهد عربستان سفر خود را به پاکستان و هندوستان آغاز میکند و بلافاصله پس از این دیدار که قرار بود به بستری برای افزایش سرمایهگذاری عربستان در این منطقه تبدیل شود، شاهد اوجگیری تنشها هستیم. اگر به تاریخچه سیاست خارجی عربستان و راهبرد کنونی این کشور در غرب و جنوب آسیا توجه کنیم، غیرتصادفی بودن این دیدار با تنشهای هند و پاکستان خود را بیشتر نمایان میکند. عربستان پیش از این و در سال 2015 درصدد استفاده از کارت پاکستان و به کارگیری این کشور در جنگ یمن بود تا از این طریق جایگاه خود را در موازنه قوا در خاورمیانه بهبود بخشد. اگرچه این سیاست شکست خورد اما عربستان در تلاشی دوباره، این بار نیز درصدد استفاده از کارت پاکستان برای افزایش نفوذ سیاسی، دیپلماتیک و حتی نظامی خود در جنوب و غرب آسیاست. به عبارت دیگر عربستان این بار تلاش میکند جنوب آسیا را همچون غرب آسیا به محیطی آشوبزده و آنارشیک تبدیل کند تا از این طریق میدان بازی را برای تحقق سناریوهای خود از جمله مهار ایران در شرق، وابستهسازی کامل پاکستان، کنترل جریانهای جهادی و بنیادگرا و افزایش وزن عربستان در معادلات جهانی آماده کند.