محسن شهمیرزادی: اگرچه سالهاست ادبیات داستانی و صنعت نشر ایران با بحران مخاطب و همچنین سوژههای جذاب داستانی مواجه است اما در همین سالها گونهای از ادبیات مستند و داستانی در عرصه مکتوبات رشد پیدا کرده است که توانسته بازار کتاب را با تحول بسیاری همراه کند. گشت و گذاری در بازار کتاب نشان میدهد که پرمخاطبترین آثار مرتبط با شهدا درباره شهدای نسل جدید و مدافعان حرم هستند. جذابیت قصه و بهروز بودن سوژهها توانسته است خیل زیادی از مخاطبان را با خود همراه کند. در این میان، روایت عاشقانه و عمدتا از زبان همسر شهید بیش از سایر زوایای پرداختها، مورد اقبال قرار گرفته و عاشقانههای مدافعان حرم، جذابترین کتابهای حوزه دفاعمقدس را در سال 97 رقم زده است. اگرچه کتابهای پیشنهادی ما صرفا با محوریت شهدا بوده و آزادگان و جانبازان از این حوزه مستثنا بودهاند اما با این وجود به نظر میرسد در میان ناشران فعال در این حوزه همچنان انتشارات روایت فتح و انتشارات شهید کاظمی در زمره موفقترین ناشران فعال با محوریت زندگی شهدا و خاطرات آنها بودهاند. در ادامه نگاهی اجمالی به 6 کتاب برجسته و مهم در حوزه ادبیات دفاعمقدس با محوریت زندگی شهدا خواهیم انداخت.
یادت باشد/ رسول ملاحسنی/ انتشارات شهید کاظمی
سال 97، سال «یادت باشد» بود. کتابی با مضمونی عاشقانه با روایت همسر شهید حمید سیاهکالی مرادی که خیلی زود مورد توجه علاقهمندان کتاب قرار گرفت. استقبال از این کتاب 350 صفحهای در میانه سال به صورت شگفتانگیزی تحول یافت. نقل قول رهبری از این کتاب در سخنرانی خود باعث شد تعداد بسیار بیشتری از مخاطبان به سمت یادت باشد متمایل شوند. رهبر انقلاب در سخنرانی خود به قراری بین این شهید و همسرش اشاره کردند که در آن این زوج چند روز نذر روزه کردند تا در عروسیشان گناهی صورت نگیرد. در بخشی از این کتاب آمده: «گفت: فقط یه چیزی، از سوریه که تماس گرفتم چطوری بگم دوستت دارم؟ اونجا بقیه هم کنارم هستن، اگه صدای منو بشنون از خجالت آب میشم. گفتم: پشت گوشی به جای دوستت دارم بگو یادت باشه! من منظورت رو میفهمم. از پیشنهادم خوشش آمده بود، پلهها را که پایین میرفت برایم دست تکان میداد و با همان صدای دلنشینش چندباری بلند بلند گفت: یادت باشه! یادت باشه! لبخندی زدم و گفتم: یادم هست! یادم هست».
سربلند/ محمدعلی جعفری/ انتشارات شهید کاظمی
این اثر 432 صفحهای تقریبا جامعترین کتاب درباره شهید محسن حججی است. کتابی به قلم محمدعلی جعفری که پیش از این قصه دلبری را به رشته تحریر درآورده بود. سربلند خردهروایتهایی از اطرافیان شهید است که دید نسبتا جامعی را نسبت به او شکل میدهد. در بخشی از سربلند میخوانیم: «برگشتم به حاج سعید گفتم: آخه من چطور این بدن ارباً اربا رو شناسایی کنم؟ خیلی بههم ریختم. رفتم سمت آن داعشی. یک متر رفت عقب و اسلحهاش را کشید طرفم. سرش داد زدم: شما مگه مسلمون نیستید؟ پس سرش کو؟ چرا این بلا را سرش آوردید؟ حاج سعید تند تند حرفهایم را ترجمه میکرد. آن داعشی خودش را تبرئه کرد که این کار ما نبوده. فهمیدم میخواهد خودش را از این مخمصه نجات دهد. دوباره فریاد زدم که کجای اسلام میگوید اسیرتان را اینطور شکنجه کنید؟ نماینده داعش گفت: تقصیر خودش بوده! پرسیدم به چه جرمی؟ بریدهبریده جواب میداد و حاج سعید ترجمه میکرد: از بس حرصمون رو درآورد؛ نه اطلاعاتی به ما داد، نه اظهار پشیمونی کرد، نه التماس کرد! تقصیر خودش بود!»
قصه دلبری/ محمدعلی جعفری/ انتشارات روایت فتح
خاطرات همسر شهید محمدحسین محمدخانی، از شهدای مدافع حرم را میتوان یکی از جریانسازترین کتابها در حوزه تاریخ شفاهی در ادبیات پایداری دانست. طراحی جلد متفاوت و روایت از زاویه زنانه، همگی عاشقانههای یک مدافع حرم را متبلور میکند. همین مساله موجب شد این کتاب متفاوت از سایر کتب مشابه در بازار نشر مورد توجه قرار بگیرد. قلم داستانگو و ریزبین محمدعلی جعفری در این 146 صفحه نیز به جذابیت و اقبال مخاطبان نسبت به آن افزود. در بخشی از این کتاب آمده است: «از تیپش خوشم نمیآمد. دانشگاه را با خط مقدم جبهه اشتباه گرفته بود. شلوار ششجیب پلنگی گشاد میپوشید با پیراهن بلند یقهگرد سهدکمه و آستین بدون مچ که میانداخت روی شلوار. در فصل سرما با اورکت سپاهیاش تابلو بود. یک کیف برزنتی کولهمانند یکوری میانداخت روی شانهاش، شبیه موقع اعزام رزمندههای زمان جنگ...».
اسم تو مصطفاست/ راضیه تجار/ انتشارات روایت فتح
این کتاب 272 صفحهای بر اساس روایت سمیه ابراهیمپور، همسر شهید به تشریح زندگی، خانواده، شخصیت و فعالیتهای شهید صدرزاده پرداخته است. جذابیت شخصیت و اتفاق مهم زندگی شهید صدرزاده علاقه وافر او برای حضور در میان مدافعان حرم است. او با توجه به اینکه سربازی نرفته و اجازه خروج از کشور را نداشت، 2 مرحله با رفتن به عراق سعی میکند از آن مسیر خود را به سوریه برساند اما عدم توفیق او موجب میشود به عنوان یک افغانی و همراه با تیپ فاطمیون عازم سوریه شود. شهید صدرزاده در سوریه به لحاظ نبوغ و شجاعتی که از خودش بروز میدهد، مسؤولیت تعدادی از رزمندگان افغانی را به عهده گرفته و موفق به آزادسازی مناطق مهم و استراتژیکی از خاک سوریه میشود که ضمن مورد تقدیر و تمجید قرار گرفتن از طرف سردار قاسم سلیمانی، تا سطح فرمانده تیپ فاطمیون رشد میکند.
خط مقدم/ فائزه غفارحدادی/ انتشارات شهید کاظمی
این کتاب برشی است مستند از میانه خط زندگی حسن طهرانیمقدم؛ از مرداد سال 63 تا دیماه سال 65 که در آن برهه یگان موشکی جمهوری اسلامی تشکیل میشود. مقطعی که اتفاقا پر است از حادثه و موانع پیچیده. پر از «نمیتوانی»ها و «دیگر نمیشود»ها. پر از جمله «اینجا دیگر آخر خط است». برای نگارش این کتاب با بیش از 50 نفر مصاحبههای عمیق و مفصلی انجام شده است و طبق آنچه در مقدمه کتاب آمده در مواردی برای تکمیل و رفع تناقضات و ابهامات، مصاحبه با برخی افراد بیش از 20 بار تکرار شده است. بخشی از این کتاب 500 صفحهای نامههایی است که بین شهید «طهرانیمقدم» و همسر ایشان در مقطع زمانی مورد بررسی این کتاب ردوبدل شده که عیناً در کتاب گنجانده شده است.
شاهین بر آفتاب/ گلعلی بابایی/ نشر 27
جدیدترین همکاری گلعلی بابایی و حسین بهزاد، حول محور زندگی شهید غلامحسین پیچک است که در 312 صفحه منتشر شده است. شهید غلامحسین پیچک از فرماندهان لشکر 27 محمدرسولالله و از فرماندهان شاخص عملیات بازیدراز است. گلعلی بابایی، نویسنده این کتاب در جلسه رونمایی از شاهین بر آفتاب، با بیان اینکه هرکس او را میدید فکر میکرد او فرماندهی است که ۳۰ سال سابقه فرماندهی دارد اما ۲۱ سال بیشتر سن نداشت، پیرامون شخصیت غلامحسین پیچک اظهار داشت: تعجب میکنم هنوز کسانی هستند که به فردی مثل چهگوارا به عنوان الگو نگاه میکنند، در حالی که این فرد شاید نتواند انگشت کوچک شهیدی همچون پیچک باشد، متاسفانه بعضی اوقات دنبال الگوهایی هستیم که از آن ما نیستند و به ما تعلق ندارند.