محسن شهمیرزادی: تعطیلات نیم ماهه نوروز بهترین بهانه برای خداحافظی با روزمرگی و فراغت از مشاغلی است که ممکن است علاقه چندانی به آن نداشته باشیم. در عین حال این تعطیلات برای علاقه‌مندان فرهنگ و هنر، بهترین ایامی است که می‌توان سراغ کتاب‌های نخوانده، فیلم‌های ندیده و موسیقی‌های ناشنیده رفت اما انبوه کتاب‌های برجسته‌ای که در یک سال اخیر منتشر شده‌اند و فیلم‌هایی که بتازگی روی پرده رفته‌اند در کنار موسیقی‌های تازه عرضه شده، انتخاب یک یا چند گزینه را از میان آنها دشوار می‌کند؛ با این همه در این گزارش پایان سال بنا داریم به معرفی پیشنهادهای فرهنگی «وطن‌امروز» برای اوقات فراغت نوروز 98 بپردازیم. در حوزه کتاب اعم از ادبیات داستانی، شعر، سفرنامه و... گزینه‌های بسیاری برای مطالعه در ایام نوروز پیش رو است. برخی را می‌توان در یک ژانر مشخص مثلا شعر یا رمان قرار داد و برخی دیگر نیز براحتی در یک قالب مشخص نمی‌گنجد. هرچند امسال سال پررونقی برای صنعت نشر نبود اما باز هم کتاب‌های بسیاری در بازار وجود دارد که می‌توان آنها را در لیست «کتاب‌هایی که قبل از مرگ حتما باید خواند» قرار داد.
خون دلی که لعل شد
این کتاب خاطرات رهبر انقلاب از زندان‌ها و تبعید در دوران مبارزات انقلاب اسلامی است که پیش از این تحت عنوان «انّ مع الصّبر نصراً» از انتشارات انقلاب اسلامی به زبان عربی منتشر شده بود. به گفته محمدعلی آذرشب، نویسنده کتاب، این خاطرات حدود 20 سال پیش در جلساتی که درباره ادبیات و جهان عرب برگزار می‌شد، مطرح شده است. «خون دلی که لعل شد» شامل بیان حکمت‌ها، درس‌ها و عبرت‌هایی است که هر کدام از آنها می‌تواند چراغ راهی برای آشنایی مخاطب با فجایع رژیم پهلوی و همچنین سختی‌ها، مرارت‌ها و رنج‌های مبارزان و در مقابل، پایمردی‌ها، مقاومت‌ها، خلوص و ایمان انقلابیون باشد.
پری‌دخت
تازه‌ترین اثر حامد عسگری مجموعه «پری‌دخت» است که با زیرعنوان «مراسلات پاریس طهران» از انتشارات قبسات وارد بازار کتاب شده است. این اثر تحسین‌برانگیز شامل نامه‌هایی است که به زبان و نثر قاجار نوشته شده و داستان‌های عاشقانه‌ای دارد. در این کتاب نامه‌هایی بین شخصی به نام سیدمحمود که در فرانسه درس طبابت می‌خواند و پری‌دخت که در تهران است رد و بدل می‌شود. در میان ۴۰ نامه خرده‌قصه‌هایی روایت می‌شود. طراحی جلد این اثر نیز متفاوت از سایر کتاب‌های حاضر در بازار نشر بوده و جذابیت نثر حامد عسگری پری‌دخت را خواندنی‌تر می‌کند.
حلوای عروسی
کتاب مستند داستانی «حلوای عروسی» به قلم فاطمه دانشور است که درباره زندگی شهید محمدرضا مرادی، از اعضای گروه دستمال سرخ‌ها نوشته شده است. شهید مرادی کمی قبل از جنگ نامزد می‌کند و 4-3 ماه بعد از شروع جنگ هم به شهادت می‌رسد. ایشان در آخرین نامه‌ای که به خانواده نوشته بود، از مادر می‌خواهد مقدمات مراسم عروسی‌اش را مهیا کند. مادر هم وسایل پخت شام عروسی را تهیه می‌کند اما در همین حین خبر شهادت محمدرضا را می‌شنود و ناخواسته همه وسایلی که برای مراسم ازدواج پسرش تهیه کرده بود صرف مراسم شهادت محمدرضا می‌شود.
اکنون
تازه‌ترین کتاب شعر فاضل نظری که یک دوره چاپ آن در پیش‌فروش به اتمام رسید، هم اکنون در چاپ پنجم به سر می‌برد. جدیدترین کتاب فاضل نظری همانطور هم که از طرح جلدش مشخص است، اندکی اندوهناک‌تر سروده شده است. با این وجود بسیاری معتقدند که فاضل نظری اگرچه در مضامین رشد بسیاری نداشته اما در گونه شعری خود پخته‌تر عمل کرده است. در یکی از شعرهای کتاب «اکنون» آمده است: «دلواپس گذشته مباش و غمت مباد / من سال‌هاست هیچ نمی‌آورم به یاد/ بی‌اعتنا شدم به جهان بی‌تو آنچنان/ کز دیدن تو نیز نه غمگین شوم نه شاد»
یادآوری
«یادآوری» آخرین کتاب شعر محمدمهدی سیار است که در نمایشگاه کتاب امسال از سوی شهرستان ادب عرضه شد. این کتاب یکی از آثار پرفروش این ناشر در نمایشگاه کتاب محسوب می‌شد که در فهرست پرفروش‌های ادبیات معاصر سال 97 در نمایشگاه نیز قرار گرفت. این کتاب در قطعی کاملا متفاوت و با شمایلی بدیع به انتشار رسیده است. در یکی از رباعی‌های یادآوری آمده است: «شهر از پی شهر در هوایت راندم/ داغ دل خود را همه جا گرداندم/ خط... فاصله... خط... فاصله...خط...فاصله...خط/ من سطر به سطر،
جاده‌ها را خواندم».
مستوری
کتاب «مستوری» تازه‌ترین اثر صادق کرمیار، خالق «نامیرا» است. رمانی دغدغه‌مند و عدالت‌طلب که پیرامون فساد اقتصادی و مدیریتی نگاشته شده است. به گفته کرمیار این کتاب در واقع اثری مقایسه‌ای است تا: «ببینیم سیستم مدیریت در زمانِ جنگ چگونه بود که نیروهایی مانند «خجسته» را پرورش داده و سیستم مدیریت در زمان حال چگونه است که آدم‌هایی مانند «خسروی» را پرورش داده است. در واقع این سیستم مدیریت است که آدم‌‌ها را تربیت می‌کند و باعث می‌شود وضعیت متفاوت باشد. این یک نوع مقایسه بود برای دوره‌ای که مهدی زین‌الدین مدیریت می‌کرد و زمانی که بسیاری از آقایان دارند مدیریت می‌کنند».
ماهی‌خوران
«ماهی‌خوران» این بار بیشتر از اینکه نام یک برند یا یک نقطه تفریحی در کشور باشد، عنوان سفرنامه‌ای است که محمدرضا وحیدزاده از تجربه‌های سفر به جزایر مکران به رشته تحریر درآورده است. وحیدزاده در سفرنامه‌ای که نوشته سعی کرده چشمانش را باز کند و همه چیز را ببیند. یعنی مقهور اتفاقات و دیدنی‌ها نشده تا نادیده‌ها را نانوشته بگذارد. او خنثی روایت نکرده و خواننده مشغول خواندن روایت یک توریست از سواحل زیبای جنوب ایران نیست، بلکه باید گفت خوانندگان گرامی، یک ایرانی که وطنش را دوست دارد با شما سخن می‌گوید.
به سفارش مادرم
کتاب «به سفارش مادرم» اثری مستندنگاری به قلم احسان حسینی‌نسب از سفر در ایام اربعین به عراق است. در وجه تسمیه این کتاب نیز اینگونه آمده است: «در این سال‌ها، مادرم از بین سفرهایی که نمی‌توانست برود، بیشتر از همه سفر به عراق در ایام اربعین را دوست داشت. من اما دوست نداشتم هیچ وقتی از سال مخصوصا اربعین به عراق سفر کنم. اما مادرم وقتی شنید که رفقای عکاسم من را به این سفر دعوت کرده‌اند تا با آنها به عراق بیایم و روی عکس‌هایی که آنها از این سفر می‌گیرند، چیزی بنویسم، مشتاق‌تر از همیشه، خواست تا من به‌جای او به این سفر بروم».
رقابت آثار سینمایی در اکران نوروز به حدی پرچالش و تنگاتنگ است که انتخاب یک یا چند اثر برای به تماشا نشستن آن کار آسانی نیست. فیلم‌های کمدی «زندانی‌ها» اثر مسعود ده‌نمکی، «چهارانگشت» حامد محمدی، «ژن خوک» سعید سهیلی، «رحمان 1400» منوچهر هادی در کنار فیلم کودک «آهوی پیشونی سفید3» سیدجواد هاشمی، درام اجتماعی «متری شیش و نیم» سعید روستایی و فیلم بیوگرافی «غلامرضا تحتی» فیلم‌هایی هستند که در نوروز امسال روی پرده می‌روند.
تختی
از پدیده‌‌های جشنواره فجر امسال، تازه‌ترین فیلم بهرام توکلی بود که پس از تجربه موفق «تنگه ابوقریب» سراغ ساخت فیلمی با محوریت زندگی جهان پهلوان تختی رفت. این فیلم که می‌توان آن را در ژانر بیوگرافی قرار داد، زندگی مرحوم تختی از کودکی تا هنگام مرگ را به تصویر می‌کشد.
متری شیش و نیم
فیلم جدید سعید روستایی، خالق ابد و یک روز، زندگی پلیسی را به تصویر می‌کشد که در پی یافتن یکی از فروشنده‌های بزرگ مواد مخدر در تهران است. فیلم او که حاشیه‌های زیادی هم به همراه داشت، به عنوان برترین فیلم از دیدگاه تماشاگران در جشنواره فجر معرفی شد.
زندانی‌ها
مسعود ده‌نمکی در ادامه فیلم‌های خود که مضمونی اخلاقی و مذهبی را در پیش می‌گرفتند، این بار سراغ داستان دانشجوی جوانی رفته که برای پایان‌نامه‌اش بنا دارد روی تعدادی از زندانی‌ها تحقیق کند. هومن برق‌نورد، بهنام تشکر، هدایت هاشمی، بهاره افشاری و... از بازیگران این فیلم هستند.
پیشونی سفید3
تنها گزینه کودکان برای سینما رفتن در نوروز، فیلم سیدجواد هاشمی است. برای دیدن پیشونی سفید 3، ضروری است قسمت‌های قبل آن هم دیده شود، چرا که در سری دوزی هاشمی قسمت دوم و سوم همزمان تولید شده‌اند، البته این فیلم مخصوص و مناسب کودکان نیست اما نوجوانان می‌توانند از دیدن آن لذت ببرند.
موسیقی: حالا که می‌روی
در میان آلبوم‌های منتشر شده در مدت اخیر، بیش از بقیه آلبوم «حالا که می‌روی» محمد معتمدی مورد توجه قرار گرفته است. قطعاتی عاشقانه که با شعر محمدمهدی سیار و آهنگسازی فرید سعادتمند مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. یکی از قطعات این آلبوم به عنوان تیتراژ سریال لحظه گرگ و میش در میان مخاطبان تلویزیون پرطرفدار شد. معتمدی همچنین طرحی به نام «هنر برای همه» را برنامه‌ریزی کرده است که به واسطه آن بتوان با هزینه 25 هزار تومان به کنسرت آمد. این کنسرت‌ها در منطقه خاوران و در پردیس تئاتر تهران برگزار خواهد شد و ثبت‌نام آن از روز گذشته آغاز شده است.
پیشنهاد ویژه: ایرانگرد
در حالی که معرفی برنامه‌های نوروزی تلویزیون، به شماره روز گذشته اختصاص داشت و تلویزیونی‌ها از این گزارش باز ماندند، اما مجموعه مستند درخشان «ایرانگرد» ساخته جواد قارایی از آن دست پیشنهاد‌هایی است که نباید آن را از دست داد. مستند ایرانگرد سال گذشته نیز در نوروز روی آنتن رفت و برخلاف انتظاری که از فیلم‌های مستند می‌رود، با استقبال بسیار زیاد مخاطبان مواجه شد. این مجموعه در ۱۵ قسمت ۱۰ دقیقه‌ای تولید شده و پخش آن از یکم فروردین ماه در شبکه یک آغاز خواهد شد. «ایرانگرد» با سفر به نقاط مختلف ایران مناطقی بکر و دیده نشده از طبیعت کشورمان را به تصویر می‌کشد که پیش از این کمتر دیده شده است.