گروه سیاسی: دیروز سه‌شنبه در  روز ملی فناوری هسته‌‌‌ای، یک زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای نسل IR6 توسط سازمان انرژی اتمی  در حضور حسن روحانی رونمایی شد.
حسن روحانی در این برنامه با اشاره به افتتاح 114 دستاورد جدید در عرصه فناوری و دانش هسته‌ای در سالروز ملی فناوری هسته‌ای گفت: افتتاح‌های امروز به‌روشنی به دشمنان ملت ایران می‌گوید شما نتوانستید و نخواهید توانست جلوی پیشرفت ملت ایران را بگیرید. رئیس‌جمهور گفت: اگر شما تا دیروز از سانتریفیوژ IR1 می‌ترسیدید امروز IR6 و زنجیره 20 تایی آن را افتتاح کردیم و اگر بیش از این به ظلم و ستم خود ادامه دهید در آینده نه چندان دور IR8 را هم مشاهده خواهید کرد.  به گزارش «وطن‌امروز»، رونمایی از یک آبشار 20 تایی از نسل سانتریفیوژهای نسل IR6 یک دستاورد خوب در حوزه فناوری هسته‌ای و نشان‌دهنده توان داخلی دانشمندان ایرانی در حوزه صنعت هسته‌ای است. با این حال اما شاید درباره رونمایی از این زنجیره 20 تایی سانتریفیوژهای نسل IR6 سوالاتی در ذهن مخاطبان ایجاد شود. با توجه به محدودیت‌‌های فراگیری که توافق هسته‌ای برای صنعت هسته‌ای ایران ایجاد کرده، آیا اقدام سازمان انرژی اتمی در نصب سانتریفیوژهای نسل IR6 خلاف تعهدات ایران در برجام است و ایران با رونمایی از این زنجیره 20 تایی سانتریفیوژهای IR6 آیا تعهدات خود در برجام را نقض کرده است؟
پاسخ به این سوال منفی است. بر اساس مفاد برجام، ایران می‌تواند روی ماشین‌‌های غنی‌‌سازی تا نسل IR8 آزمایشات لازم را انجام دهد. در برنامه جامع اقدام مشترک، تصریح شده است آزمایش روی سانتریفیوژهای نسل‌‌های IR4 تا ماشین‌‌های غنی‌‌سازی نسل IR8 و زنجیره‌‌های میانی ایران، تا سال 2025 (به مدت 10 سال) بلامانع است.
اما آنچه دیروز در 20 فروردین‌ماه رونمایی شد یک زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای نسل IR6 بوده است. در برجام مجوز آزمایش این نوع سانتریفیوژها و نصب زنجیره‌‌های میانی آن داده شده است. در متن توافق آمده است: «ایران به انجام آزمایشات بر روی تک‌ماشین‌های سانتریفیوژ IR6 و زنجیره‌های میانی آن ادامه خواهد داد و از یک و نیم سال مانده به سال دهم، آزمایش‌ها بر روی زنجیره 30 ماشین را شروع خواهد کرد. ایران این آزمایش‌ها را از تک‌ماشین و زنجیره‌های کوچک به زنجیره میانی با یک روال منظم جلو خواهد برد».
بر اساس این بند از برنامه جامع اقدام مشترک، در راستای محدودشدن برنامه هسته‌ای ایران، دانشمندان ایرانی تنها مجوز دارند تا سال 2023 فقط روی تک‌ماشین‌ها و زنجیره‌‌های میانی (مانند زنجیره 20 تایی) از سانتریفیوژهای نسل IR6 آزمایشات خود را انجام دهند. یکی از انتقادات اصلی به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت حسن روحانی، پذیرش همین محدودیت‌‌‌هایی است که شتاب دانش هسته‌ای دانشمندان کشورمان را به سرعت کاهش می‌دهد. به عبارتی دانشمندان ایرانی به‌واسطه تعهدات تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات هسته‌‌‌ای، تا بیش از 4 سال دیگر نیز نمی‌توانند زنجیره سانتریفیوژهای IR6 و سانتریفیوژهای پیشرفته‌‌‌‌‌‌تر از آن را در آبشارهای بیشتر از 30 تایی مورد آزمایش قرار دهند. برخی دانشمندان هسته‌ای معتقدند رونمایی یک زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای نسل IR6 توسط دولت روحانی، یک نقطه‌ضعف فنی نیز ایجاد می‌کند و آن این است که تا زمان تعیین‌شده در برجام یعنی اواخر سال 2023، دانشمندان ایرانی باید در همین سطح یعنی آزمایش روی زنجیره‌‌های میانی (زیر 30 سانتریفیوژ) توقف کنند! در حوزه صنعت هسته‌‌‌ای، این یک ضعف و محدودیت بسیار بزرگ است. بر همین اساس، اقدام دیروز سازمان انرژی اتمی در رونمایی از یک زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای نسل IR6 اگرچه نشان‌دهنده مطلوب بودن دانش بومی هسته‌ای در ایران است اما به وضوح میزان محدودیت دانشمندان هسته‌ای کشورمان به‌واسطه تعهدات برجامی دولت را نشان می‌دهد. از سوی دیگر با توجه به میزان شتاب برنامه هسته‌ای ایران در زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، به نظر نمی‌رسد رونمایی از 20 سانتریفیوژ IR6 برای دانشمندان هسته‌ای و مطلعان از ماجرا، اتفاق بزرگی به حساب بیاید. ضمن اینکه این اقدام سازمان انرژی اتمی، یعنی نصب یک زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای IR6 به هیچ عنوان با مفاد برجام مغایرتی ندارد و با وجود خروج آمریکا از برجام و خروج عملی اروپا از این توافق، باز هم دولت حسن روحانی خود را موظف به رعایت محدودیت‌‌های ایران در برجام می‌داند و ذره‌ای از تعهداتی که علیه برنامه هسته‌ای کشورمان داده است؛ عقب‌نشینی نمی‌کند! شاید اگر به عنوان مثال این رونمایی سازمان انرژی اتمی در برنامه تلویزیونی عصر جدید اجرا می‌شد و داوران این برنامه نیز دانشمندان هسته‌ای و مقامات مطلع کشورمان بودند؛ قطعا این اجرا، چه توسط صالحی انجام می‌گرفت و چه توسط حسن روحانی، با 4 چراغ قرمز داوران برنامه مواجه می‌شد.