محمد نجارصادقی: دولت برای کنترل قیمت کاغذ از سال گذشته به آن ارز دولتی تخصیص داد و در کنار آن، عرضه این محصول را هم بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد گذاشت؛ به این صورت که این وزارتخانه باید با نیازسنجی مطبوعات تصمیم میگرفت هر کدام چه میزان به کاغذ نیاز دارد. پس از این مرحله حواله دریافت کاغذ را در اختیار مطبوعات قرار میداد و آنها را به بازرگانانی که با ارز دولتی کاغذ وارد کردهاند معرفی میکرد؛ روشی که به زعم اکثر فعالان این حوزه باعث ایجاد بازار سیاه و رانت برای برخی شد. موضوع اصلی اینجاست که از یک تاریخی به بعد بانک مرکزی تصمیم قبلی خود را نقض کرد و دیگر ارز دولتی در اختیار واردکنندگان قرار نداد و همین موضوع باعث بههمریختگی بازار کاغذ شده است. به گزارش «وطنامروز»، با گذشت نزدیک به یک سال از اجرای سیاست ارز 4200 تومانی (دلار جهانگیری)، هنوز هم پسلرزههای این فاجعه ادامه دارد. حالا این پدیده مغموم اقتصادی در حال تاثیرگذاری روی فرهنگ و صنایع وابسته به کاغذ است. کاغذ یکی از کالاهایی بود که به آن دلار جهانگیری تعلق میگرفت اما بعد از مدتی به صورت سلیقهای تصمیم گرفته شد این موضوع ادامه نیابد. یکی از منتقدان سیاستهای دولت در رابطه با کاغذ، سیدحسین میرباقری، رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقواست. وی در این باره اظهار داشت: ماههاست مسؤولیتی در بازار کاغذ نداریم و اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا با 50 سال سابقه فعالیت، از این بازار کنار گذاشته شده است. میرباقری با انتقاد از نحوه توزیع کاغذ و تصمیماتی که توسط وزارت ارشاد گرفته میشود، گفت: ما بارها اعتراض کردیم که چرا باید وزارت ارشاد توزیع کاغذ و خرید و فروش آن را بر عهده بگیرد و فروشندگانی که چندین دهه سابقه فعالیت در این حوزه را دارند، کنار بگذارند ولی هیچ جوابی به ما داده نمیشود. رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا افزود: از زمانی که مسؤولیت کار به وزارت ارشاد سپرده شد، واردکنندگان ملزم شدند کاغذ وارداتی خود را به وزارت ارشاد تحویل دهند و این وزارتخانه، کاغذ را تنها میان ناشران توزیع کند ولی بهرغم این گفته مسؤولان وزارت ارشاد، کاغذ در بازار آزاد با قیمتی معادل 3 برابر قیمت قبلی بهفروش میرسد. رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا ادامه داد: حالا سوال اینجاست چطور کاغذی که با ارز دولتی وارد میشود و جزو کالاهای اساسی بهشمار میرود سر از بازار آزاد درمیآورد و با قیمت 550 هزار تومانی بهفروش میرسد؟ از طرف دیگر بسیاری از ناشران نیز گلایه دارند که کاغذ در اختیار آنها قرار نمیگیرد. رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا با بیان اینکه ماههاست این اتحادیه نه کاغذ را در اختیار دارد و نه وظیفهای در توزیع آن دارد، گفت: زمانی که وزارت ارشاد مسؤولیت توزیع کاغذ را عهدهدار شد، قیمت هر بند کاغذ بین 130 تا 145 هزار تومان بود ولی امروز قیمت کاغذ در بازار به 550 هزار تومان رسیده است و سوال ما اینجاست که چطور قیمت کاغذی که از آن زمان تا امروز با ارز دولتی وارد کشور میشده و تجار ما کاغذ را با قیمت 138 هزار تومان به ارشاد تحویل میدهند قیمتش 3 برابر شده و با قیمت 550 هزار تومان سر از بازار آزاد درمیآورد؟
بانک مرکزی ارز را تأمین نکرد
از سوی دیگر مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد هستند نقشی در گرانیهای اخیر نداشته و تنها در برهه زمانی خاصی تاییدیه پروفرمای واردکنندگان را به عهده داشتهاند. در همین باره محمدرضا دربندی، مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی این وزارتخانه در گفتوگو با «وطنامروز»، گفت: از نظر وظیفه قانونی، توزیع کاغذ به عهده وزارت فرهنگ نیست و این وزارتخانه تنها باید یارانه کاغذ را به نشریات بدهد. وی افزود: برای انجام این وظیفه در مدت زمانهای مشخصی مبالغی را تحت عنوان یارانه مطبوعات و جهت تهیه کاغذ برای رسانهها واریز میکردیم. دربندی با بیان اینکه با نوسانات بازار ارز یعنی از خردادماه سال گذشته با درک فشاری که به رسانهها میآمد به عنوان یک امر اخلاقی و وجدانی وارد حوزه کاغذ شدیم، اظهار داشت: ما تجار را راضی کردیم تا به رسانههایی که اعلام میکنیم، کاغذ را به قیمت مناسب عرضه کنند. روند کار هم اینطور بود که نشریات و رسانهها تقاضای خود را مطرح میکردند و در صورت تایید کارگروهی که در اداره کل مطبوعات داخلی بود، تشخیص داده میشد این تقاضا واقعی است یا خیر، در صورت تایید، رسانه با معرفی این اداره کل سراغ واردکنندگان کاغذ میرفت و نیاز خود را تامین میکرد.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت فرهنگ گفت: این روند تا اول اسفندماه سال گذشته ادامه داشت و عملا مشکل خاصی در بازار کاغذ نبود اما از این تاریخ بانک مرکزی به بازرگانانی که پروفرمای خود را برای تامین ارز کاغذ تقدیم این بانک میکردند پاسخ مثبت نمیداد و ارز کاغذ را نسبت به ارز دارو، فاقد اولویت میدانست.
وی اظهار داشت: از زمانی که این اتفاق رخ داد دیگر نتوانستیم به روزنامهها کمک کنیم، چون کاغذی در انبارها نبود. ما از اول اسفند 97 تا 2 هفته پیش با مسؤولان مربوط در حال رایزنی و مذاکره بودیم؛ وزیر ارشاد هم در حاشیه جلسه هیات دولت با رئیس بانک مرکزی و رئیس دفتر رئیسجمهور و دیگر مقامات جلساتی داشتند که تلاشی برای حل مسأله کاغذ انجام شود.
دربندی گفت: امروز کاغذ واردکنندگان در آستاراخان است و اگر ارز تخصیص داده شود 10 روزه وارد بازار شده و وضعیت اصلاح میشود.
وی اظهار داشت: اخیرا هم در دولت تصمیم گرفته شد ارز 4200 تومانی درباره چند کالا از جمله کاغذ حذف شود و با ارز نیمایی وارد شود. با توجه به این تصمیم ما منتظر تصمیمگیری مسؤولان درباره روش کار جدید در حوزه
کاغذ هستیم.
این مقام مسؤول در وزارت فرهنگ در پاسخ به این سوال که گفته میشود این وزارتخانه در روند توزیع کاغذ نقش داشته، گفت: ارشاد تنها وظیفهای که در این موضوع داشته است تایید پروفرما بوده که البته در این مسیر ما همه پروفرما را تایید کردیم، هیچکس را از این کار سلب نکردیم، دلیلش هم این بوده که کاغذ باید وارد کشور میشد. از ابتدای این کار تا اسفندماه حدود 20 هزار تن کاغذ روزنامه بین نشریات کشور توزیع کردیم.
بلاتکلیف هستیم
در همین حال سیدحسن میرباقری، رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ به عنوان مقام مسؤول در واردات کاغذ کشور به «وطنامروز» گفت: از نظر ارزی برای واردات کاغذ مشکلاتی پیش آمده که همین مشکلات قیمتهای کنونی را رقم زده است. وی گفت: آن چیزی که مسلم است بزودی قیمت کاغذ تعادلی خواهد شد و این قیمتها واقعی نیستند.
میرباقری درباره اینکه در حال حاضر برای واردات کاغذ ارز 4200 تومانی تخصیص داده میشود یا نیمایی، گفت: نزدیک به یک هفته است که بلاتکلیف هستیم و باید منتظر تشکیل کارگروه وزارت ارشاد باشیم تا ببینیم این وزارتخانه چه تصمیمی میگیرد.