علی صدری: اتحادیه اروپایی طی سالهای اخیر در وضعیت تاسفباری قرار گرفته است. ورای مسأله بریگزیت و سر بر آوردن تمایلات ملیگرایانه در دیگر کشورهای عضو اتحادیه، احیای کینههای کهنه فیمابین دولتها نیز تاثیر بدی بر وجهه اروپای واحد در سطح بینالملل داشته است. با این وجود، تاسفبارترین واقعیت پیرامونی اتحادیه که همواره از نگاه کارشناسان کهنهکار این حوزه پنهان میماند، موضع آن در قبال مسأله برجام است. شواهد این مدعا نیز بیش از هر چیز، در سخنان مقامات ارشد اروپایی قابل ردیابی است. به عنوان مثال، 19 اردیبهشت 97 تروئیکای اروپا طی بیانیه مشترکی اعلام کرد: «اتحادیه اروپایی مراتب تأسف عمیق خود را بابت خروج ایالات متحده از برجام ابراز میدارد». یازدهم آبانماه 97، دوباره فدریکا موگرینی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان طی بیانیهای از تصمیم واشنگتن برای بازگرداندن تحریمها علیه تهران عمیقا ابراز تاسف کردند.
در بیانیه میخوانیم: «از اعمال مجدد تحریمهای ایالات متحده که اقدامی است در سایه خروج اخیر آن از برجام، عمیقاً متأسفیم». کمی پس از این تاریخ در 16 آبانماه 97 نیز کمیسیون اروپا تصمیم «سوئیفت» برای تعلیق دسترسی برخی بانکهای ایرانی را تاسفبار خواند. تاسف مذکور اما ظاهرا عمق چندانی نداشت! و به طور مشخص، خود اروپاییها نیز هیچ اشارهای به عمیق بودن آن نداشتهاند. کمی بعدتر اما تاسفهای کمعمقتری هم در راه بود. سوم اردیبهشتماه 98 سخنگوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در همین زمینه اظهار داشت: «اتحادیه اروپایی از توقف اعطای معافیت از تحریم نفت ایران متأسف است». همزمان، کمیسیون اروپا نیز از تصمیم دولت آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت نفتی ایران ابراز تاسف کرد. تمام اینها البته چیزی از ارزشهای ما و به طور مشخص از ارزشهای آقای روحانی، ظریف، عراقچی و دیگر قهرمانان دیپلماسی کم نکرده و نخواهد کرد!
در نهایت، این دولت یازدهم است که دریاچه ارومیه را احیا کرده و نه ابرهایی که به پایین خود نگاه نکردهاند! آقای ظریف هم که با عزت تمام و بیاعتنا به وضعیت تاسفخیز اروپا، جدیدا گفته است ما دکترای دور زدن تحریم داریم! رئیسجمهور محترم نیز همین 20 فروردین 98 گفته بود: «اگر در سال 92 گفتیم که سانتریفیوژ بچرخد و زندگی مردم هم بچرخد به قول خود عمل کردیم. چرخ سانتریفیوژ بهتر و دقیقتر از گذشته میچرخد. ملت ایران هم در رشد و توسعه علمی و اقتصادی هر روز قدم جدیدی برمیدارد!» لذاست که این یادداشت هم خدای نکرده نمیخواهد بگوید لزومی به بازنگری در خطی از خطوط مقدس برجام هست یا از اینجور بیعقلیها! هر چه نباشد، اینقدر سواد و شناسنامه داریم که خدای ناکرده به قصد تشویش اذهان عمومی، تشعشعات آفتاب برجام را زیر سوال نبریم. این اما محمود صادقی، نماینده اصلاحطلب مجلس است که این روزها مشغول همین اقدامات ضدملی است.
آقای صادقی میگوید سوالی از وزیر امور خارجه را به این شرح تقدیم هیأترئیسه مجلس کرده است: «با وجود نقض عهد طرف آمریکایی و تعلل طرف اروپایی، حفظ برجام چه فایدهای برای ایران دارد؟ چرا از ضمانت اجرایی خروج متقابل از توافق استفاده نمیکنید؟!» صادقی در حالی این سوال را از آقای ظریف پرسیده و در حقانیت برجام شک روا میدارد که همزمان اصرار بلیغی برای پذیرش شروط همین آمریکا و اروپا در مسأله FATF داشته و دارد! من البته گمان میکنم آقای صادقی حداقل در این فقره احساساتی شده و هنوز خبر ندارد که در تمام این سالها همزمان با ایجاد تغییرات محسوس در میزان عمق تاسف اروپاییها، یک چیزشان همیشه ثابت باقی مانده است! اروپاییها در سراسر این دوران «تاسفنشان»، ضمن تنظیم مداوم عمق تاسفات خود، همواره این نکته را در تمام بیانیهها برای ایران پی نوشت کردهاند که: «اجرای تعهدات مرتبط هستهای توسط ایران بخشی ضروری از این توافق است!»
به زبانی دیگر، گفتهاند ما متاسفیم، ولی ایران اجبار دارد که به تعهدات برجامیاش مو به مو عمل کند! حال با این تفاسیر، آیا میشود هم بر این سخن اروپای عزیز شورید و هم خواستار شنیدن حرف دیگرش در FATF شد؟! گوشهای اروپا را مخملی دیدهاید یا با ما شوخی دارید آقای صادقی؟! من البته روش دیگری هم برای حل تناقضات آقای صادقی و دوستان اصلاحطلبش بلدم. اینکه کسی به مقامات چشمقشنگ اروپایی بگوید تاسفهای مربوط به عدم اجرای تعهداتشان در FATF را عجالتا به صورت پیشپرداخت و همین حالا ابراز کنند تا مشکل حل شود.
در آن صورت، برای بیدار شدن صادقیها از خواب، دیگر نیازی به بتنریزی در قلب رآکتور و این قبیل کارهای قبیح هم نخواهیم داشت! هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان مهرماه 97 گفته بود: «با آمریکا اهداف مشترکی را در قبال ایران دنبال میکنیم. ما فقط از نظر مسیرهایی که دنبال می کنیم با یکدیگر اختلاف داریم».
دیگر مقامات اروپایی نیز به کرات مانند این سخنان را بر زبان آوردهاند. اکنون یک سال از خروج آمریکا از برجام گذشته است. اروپاییها هم با وجود داشتن معافیت تحریمی، طی ماههای گذشته علنا از خرید نفت ایران سر باز زدهاند. آقای ظریف ولی با کمال افتخار میگوید ما دکترای دور زدن تحریم داریم. حال برجام البته شکر خدا خوب است و مانند ستونهای تختجمشید همچنان استوار ایستاده است. همین امثال محمود صادقی با کمک آقای روحانی و ظریف، برای ساختن ستون FATF هم در حال بتنریزی هستند. ولی کاش ما میمردیم و تاسف خوردن دوستان اروپاییمان را نمیدیدیم!