در سال 1900  حداقل 2 هزار بازیکن فوتبال در فرانسه وجود داشت و کارگران فرانسوی در شهرهای بندری، و همچنین پاریسی‌ها بیش از سایر مردم فرانسه به فوتبال علاقه نشان دادند. رسانه‌های آن دوران اهمیت چندانی به فوتبال ندادند و ورزش ملی فرانسه، کماکان راگبی به شمار می‌رفت، در حالی که تعداد باشگاه‌های فوتبال بیش از 2 برابر باشگاه‌های راگبی بود. در سال 1911 نام 2 هزار باشگاه در فرانسه ثبت شده بود که نشان از توفیق روزافزون فوتبال در فرانسه داشت. فرانسوی‌ها با نگاه به انگلیسی‌ها فوتبال را آموختند. دلانوی که با انگلیسی‌ها روابط نزدیکی داشت، در دیدار نهایی جام حذفی انگلستان در 1902، در کریستال پالاس حضور یافته بود و آرزوی تکرار آن به سیاق فرانسوی‌ها را در ذهن می‌پروراند.
وقتی درگیری‌های سیاسی، جناحی، دولتی و مذهبی فرانسه، فوتبال را نشانه رفت، این ورزش نوپا با ایدئولوژی‌های مختلفی آمیخته شد. در 2 قطب افراطی این درگیری، کاتولیک‌های سنتی راست‌گرا و سکولارهای جمهوری‌خواه چپ‌گرا بودند. کاتولیک‌های فرانسوی از دهه 1880 به چگونگی جذب نوجوانان و جوانان توسط سکولارها  که بر جدایی دین از سیاست پا می‌فشردند اعتراض می‌کردند. سکولارها مراکزی را همانند دارالایتام‌ها و مراکز نگهداری کودکان و نوجوانان که ساختار مدرنی داشتند به پا ساخته بودند و از فوتبال به‌عنوان عامل جذب آنها طی رقابت‌های منطقه‌ای و محلی استفاده کردند.
در آن دوران «ماجرای دریفوس» تنش بین دولت، ارتش و نهادهای مذهبی را برجسته کرد و هر یک از این مراکز خود را قدرت برتر فرانسه خواندند. باور کردنی نبود ولی 4 اتحادیه فوتبال در فرانسه بر پا شد که هر یک داعیه رهبری فوتبال فرانسه را داشتند. یکی از اتحادیه‌ها به ارتش فرانسه تعلق داشت. آن اتحادیه با حضور یکی از افراد ارتش در تیم‌ملی فرانسه برای بازی با سوییس در 1919 مخالفت کرد که جنجال بزرگی برپا شد. بتدریج باشگاه‌های وابسته به کاتولیک‌ها و باشگاه‌های متعلق به سکولارها برابر هم صف کشیدند.
 در شهر اوسر باشگاه «ای جی اوسیریوس» که به اوسر معروف است متعلق به کلیسا بود و باشگاه «لا استاد اوسیریوس» متعلق به سکولارها. در حقیقت بنیانگذار باشگاه‌ ای جی اوسیریوس کشیشی به نام پدر «ارنست ابه دشان» بود. بعدها هم استادیوم این باشگاه نام این کشیش را بر خود گرفت.
اتحادیه فوتبال فرانسه سال 1918 ترکیب واحدی یافت و فعالیتش را به رغم درگیری‌های فراوان ایدئولوژیکی آغاز کرد. فوتبال حرفه‌ای از ۱۹۳۱ مورد پذیرش فرانسوی‌ها قرار گرفت. در عین حال نزدیک به 2 میلیون بازیکن آماتور هم در باشگاه‌ها و تیم‌های محلی و منطقه‌ای فرانسه بازی می‌کردند و بیش از 23 هزار باشگاه آماتوری فوتبال برپا شده بود.
پرداختن مطبوعات فرانسوی به فوتبال، نقطه عطفی در ادبیات ورزشی بود و فرانسوی‌ها با چاپ مجله فوتبال در 1910، یکی از پیشگامان این عرصه شدند. نشریه «فرانس فوتبال» از 1923 به تحلیل فوتبال از زوایای مختلف پرداخت. این مجله بود که سنت انتخاب مرد سال فوتبال اروپا با اهدای «توپ طلا» را برپا کرد. همه اینها نمایانگر نقش تعیین‌کننده فرانسوی‌ها در زمینه تشکیلاتی و تحلیلی فوتبال بود.
*برشی از کتاب «روزی روزگاری فوتبال؛ فوتبال و جامعه‌شناسی» حمیدرضا صدر