محمد حسینآبادی: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در حالی میزبان نشست نقد و بررسی برنامه تلویزیونی «عصر جدید» بود که این برنامه نیز به سیاق سایر برنامههای علمی دیگر با جنجالآفرینی عدهای معدود دچار حاشیههای فراوانی شد. این برنامه که روز شنبه 14 اردیبهشت در محل تالار «ابن خلدون» دانشکده علوم اجتماعی برگزار شد، میزبان احسان علیخانی، آریا عظیمینژاد و سیدبشیر حسینی از عوامل برنامه و همچنین دکتر مهدی منتظرقائم، عبدالله بیچرانلو، اعظم راودراد، سیاوش صلواتیان و مهدی خویی از اساتید دانشگاه در حوزه رسانه بود. در بخش اول این برنامه، مهدی منتظرقائم، سیاوش صلواتیان و مهدی خویی به بررسی اقتصاد تلویزیون پرداختند و در بخش دوم بنا بود با حضور عوامل عصر جدید این برنامه مورد نقد و بررسی قرار بگیرد که این مرحله با چالشهایی همراه شد.
صداوسیما؛ دولتی یا عمومی؟
دکتر مهدی منتظرقائم در بخش اول این برنامه با اشاره به چیستی اقتصاد سیاسی، شیوه مالکیت در صداوسیما را مورد بررسی قرار داد. وی در این باره اظهار داشت: صداوسیما مطلقاً یک سازمان دولتی است؛ هر چند ادعای سازمان عمومی بودن را دارد. صداوسیما از مدل دولتی باید به مدل عمومی تغییر پیدا کند و پس از آن میتوان از بخش خصوصی در آن سازمان استفاده کرد. در ادامه نشست، سیاوش صلواتیان راههای درآمد صداوسیما را به 2 بخش تقسیم کرد؛ بودجه دولتی و تبلیغات که در حال حاضر 80 درصد درآمد صداوسیما از این طریق است. وی دلیل مشکلات بودجه صداوسیما از دولت را چالش بین این 2 نهاد دانست که عدم تامین بودجه صداوسیما توسط دولت این نهاد را به گسترش تبلیغات تجاری واداشته است. صلواتیان در پایان پیشنهاد داد برای حل شدن مشکلات مالی صداوسیما باید از همه ابعاد به آن نگاه کرد و رویکرد ماشینی به آن را تغییر داد. مهدی خویی نیز از تلویزیون بهعنوان یک بنگاه اقتصادی کالاییشده یاد کرد که درون این منطق اقتصاد سیاسی دست به سوژهسازی میزند و در این کار موفق است، چرا که فرم برنامهها همان فرمی است که در شبکههای غربی اجرا میشود.
برای بهتر شدن حال خوب مردم
بخش دوم این برنامه با حضور احسان علیخانی، دکتر سیدبشیر حسینی، آریا عظیمینژاد، دکتر عبدالله بیچرانلو و دکتر اعظم راودراد برگزار شد. احسان علیخانی در این نشست با اشاره به اینکه از نقد برنامه خودش خوشحال است، اظهار داشت: همین که دانشگاه پذیرفته است برنامه را نقد کند، باعث خوشحالی من است، زیرا آثار فرهنگی زیادی وجود دارد که ارزش تأمل کردن نیز ندارند. وی با بیان اینکه بسیاری از شرکتکنندگان برنامه عصر جدید از لب مرز و نقاط دور کشور در تلویزیون حاضر میشوند، گفت: در ۸۰ کشور دنیا از جمله افغانستان و عراق و کشورهایی که در حال جنگ هستند، این برنامه در حال پخش است. وی افزود: سال ۹۶ پیشنهاد برنامه عصر جدید را دادیم و در سال ۹۷ مطرح شد. این برنامه منجر به بهتر شدن حال خوب مردم میشود. علیخانی در ادامه مطرح کرد: برای ساخت این برنامه با کمبودهای جدی فنی و ساختاری مواجه هستیم و از ابتدای ساخت این برنامه تاکنون من حتی یک ریال دریافت نکردهام. آریا عظیمینژاد نیز از حضور خود در برنامهی نقد و بررسی ابراز خوشحالی و بیان کرد تعجبی ندارد که دانشگاه این کار را انجام دهد، چرا که وظیفهاش است.
پرستیژ «اخم» برای دانشکده کلیگو!
اما حاشیههای برنامه با عتاب تند سیدبشیر حسینی به دانشگاهیان علوم اجتماعی آغاز شد. وی در صحبتهای خود و با اشاره به انتقاداتی که نسبت به عصر جدید شده، اظهار داشت: قطعاً ما تلنتشوهای دنیا را شخم زدهایم. «کلیگویی» تکرار بدیهیات است و به نظر من رسالت دانشگاه این است که وارد مصادیق جزئی شود و این کار «دانشگاه نفتی» است که به بدیهیات و کلیات بسنده کند. پز دانشگاهی این شده است که حرفهای صد من یک غاز بیان شود که الان میشود گفت و ۱۰ سال دیگر هم میشود همان حرفها را تکرار کرد. چرا استادان ما حرف جدی ندارند؟ من اگر دانشگاهی هستم، آمدهام تا از مسائل جامعهام حرف بزنم. وی پرستیژ علوم اجتماعی را «اخم» عنوان کرد که دانشگاه تهران به جای مادر بودن نقش نامادری را ایفا میکند. او با ذکر خاطرهای از دانشکده علوم اجتماعی، دانشجوهای این دانشکده را «اخمالو» خواند.
تلویزیون و اغوا، دانشگاه و عقلانیت!
عتاب سیدبشیر حسینی موجب واکنش دانشجویان و اساتید حاضر در برنامه شد. عبدالله بیچرانلو و اعظم راودراد که در بخش دوم برنامه به نقد و بررسی عصر جدید پرداخته بودند، بار دیگر و در واکنش به صحبتهای حسینی سخنانی را بیان داشتند. بیچرانلو اظهار داشت: دانشگاهی که میگویند بیخاصیت است، به ترویج عقلانیت کمک میکند. تلویزیون از سواد رسانهای نام میبرد اما خودش برخلاف آن عمل میکند، چرا که سواد رسانهای شمشیر دولبه است و اگر مردم به سواد رسانهای مسلح شوند، ابتدا نسبت به تلویزیون منتقد میشوند. ما در این دانشگاه با اغواگری تلویزیون مقابله میکنیم. فسادهایی هست که عریان نمیشود اما در برابر آنها، زندگی شخصی سلبریتیها برای مردم عریان میشود. پس از بیچرانلو، اعظم راودراد نیز در پاسخ به سیدبشیر حسینی اظهار کرد تماشای زیاد نشانه رضایت نیست.