اسدالله خسروی: ایران دارای یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز دنیاست اما کمتوجهی در تبدیل این منابع به کالای نهایی با ایجاد ارزش افزوده از یکسو و بیبرنامگی و سوءمدیریت در حفظ بازار فروش و صادرات آن از سوی دیگر موجب شده نهتنها از این ثروت بخوبی استفاده نشود، بلکه بهعنوان هدفی برای تهدید کشور از سوی دشمن شناخته شود. به گزارش «وطنامروز»، تحریم نفت ایران و ایجاد محدودیت در خرید این کالای مهم و استراتژیک توسط آمریکا، بیبرنامگی مسؤولان نفتی و سهلانگاری و ناتوانی آنها در سیاستگذاریهای داخلی و بینالمللی را بیش از پیش نمایان کرد. سیاستهایی چون بیتوجهی به توان داخلی با هدف فاصلهگیری از مقوله خامفروشی یا نبود برنامههای منسجم برای فروش بخشی از این منابع و در کنار آن فروش گاز به بازارهای هدف بویژه کشورهای همجوار و... موجب شده دشمن با استفاده از این کانال، با سلاح تهدید و تحریم، اقتصاد کشور را هدف بگیرد. به عقیده کارشناسان اینکه ایران براحتی میتوانست بازار فروش گاز منطقه را در دست بگیرد ولی مسؤولان چنین فرصت مهمی را مغتنم نشمرده و از دست دادند، جای بس تامل و سوال دارد، چرا که در صورت بستن قراردادهای فروش گاز به بازارهای منطقه، حتی اگر یک قطره نفت ما نیز در دنیا به فروش نمیرفت، از محل کسب درآمدهای هنگفت ارزی حاصل از فروش گاز و گسترش خطوط انتقال آن به دنیا میتوانستیم عمده نیازهای کشور را در زمان کاهش فروش نفت تامین و جبران کنیم. افسوس کارشناسان خبره حوزه انرژی و اقتصاد این است در شرایطی که بازار فروش گاز منطقه را در دست داشتیم و بستر صادرات آن نیز فراهم و خطوط لوله انتقال به کشورهایی نظیر پاکستان، هند و... مهیا بود، چرا امتیاز این بازار مهم اقتصادی را در دولت روحانی دودستی تقدیم رقبا کردیم. ناتوانی مدیران نفتی فقط به از کف رفتن بازار مهم و استراتژیک گازی منطقه ختم نمیشود، بلکه سیاستهای غلط و بیتدبیری در شیوه فروش نفتخام به مشتریان سنتی منطقه و نحوه نادرست تعامل با آنها که سالیان سال و در هر شرایطی به صورت مستمر خریدار این کالا از کشورمان بودند نیز شاهکار وزارت نفت است. در واقع بسیاری از مشتریان همیشگی نفت ایران در پی این بیتدبیریها دیگر با ما معامله نمیکنند. عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با «وطنامروز» درباره عملکرد ضعیف وزارت نفت در قبال فروش بخشی از منابع نفت و گاز، حفظ بازارهای هدف در این بخش و نیز تمهیدات لازم در جلوگیری از خامفروشی منابع گفت: 108 سال است در کشور نفت تولید میشود اما متاسفانه این کالای مهم همچنان بهصورت خام به فروش میرود. این در حالی است که با توجه به بحث تحریمها، بارها به مسؤولان وزارت نفت تاکید شد به جای رویکرد خامفروشی منابع، اقدام به ساخت و توسعه پالایشگاه کنند اما مسؤولان نهتنها به توان داخل در تولید بنزین اعتنا نکردند، بلکه اقدام به واردات بنزین نیز کردند. هدایتالله خادمی با بیان اینکه سیاستهای ناکارآمد مدیران ارشد نفتی در تمرکز بر حفظ بازارهای هدف در فروش نفت و گاز کشور باعث شد خریداران قدیمی نفت ایران اکنون از خرید سر باز بزنند، گفت: تصمیمگیریهای غیرکارشناسانه و بیتدبیری مدیران نفتی در معاملات نفتی با کشورهای منطقه که خریداران دائمی و سنتی نفت و گاز ما بودند به گونهای شد که این کشورها که حتی در زمان تحریمها به تهدیدهای آمریکا اعتنایی نمیکردند و همچنان خریدار نفت کشورمان بودند، اکنون تمایل چندانی به معامله با ما ندارد و این رابطه بسیار کمرنگ شده است. وی اضافه کرد: خیلی از کشورهای منطقه برای خرید نفت از ایران اقدام به تاسیس بانک کردند تا معاملات حتی در زمان تحریمها بدون هیچ مشکلی انجام شود اما مسؤولان به جای توجه به مشتریان ثابت و قدیمی در منطقه، به امید اجرای برجام و ورود سرمایهگذاران اروپایی روابط خود را با مشتریان قدیمی کم کردند. حالا که برجام به سرانجام نرسیده، همین مدیران دست به دامن این کشورها برای خرید نفت از کشورمان شدهاند اما به نظر میرسد دیر شده و تلاشها بینتیجه مانده است. خادمی به واگذاری بازار گاز منطقه در پی بیتدبیری مسؤولان نفتی کشور اشاره کرد و گفت: بازار گازی که قابل تحریم نبود و میتوانست جایگزین بسیار مناسبی برای فروش نفت کشور شود، متاسفانه به آسانی از دست رفت.
این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به بیتوجهی دولت بویژه مدیران ارشد وزارت نفت به حفظ بازار گاز منطقه گفت: با وجودی که خطوط لوله انتقال گاز به پاکستان و در ادامه به هند، چین و... توسط ایران کشیده شده بود و قرار بود این پروژه همچنان توسعه یابد اما شخص وزیر نفت به بهانههای مختلف مانع از توسعه و اجرای چنین طرح بزرگ و پردرآمدی شد. وی در ادامه با بیان اینکه همان موقع بنده تاکید کردم اگر به این موضوع مهم توجه نشود بازار گاز منطقه را برای همیشه از دست خواهیم داد و رقبا جای ما را خواهند گرفت، گفت: بیتوجهیها به این موضوع باعث شد اکنون پروژهها تعطیل شود و ترکمنستان بهدنبال انتقال گاز به پاکستان از طریق افغانستان است.
خادمی افزود: ترکمنستان پروژههای خود را برای انتقال گاز به کشورهای متقاضی این کالا تعریف کرده و در راستای اجرایی شدن این طرح گام برمیدارد. عضو کمیسیون انرژی مجلس همچنین به قرارداد گازی کشورمان با عمان اشاره کرد و گفت: این قرارداد نیز در حال نهایی شدن بود که آن نیز به دلیل ناتوانی و ناکارآمدی مدیران نفتی به هم خورد.