جلیقهزردها در حالی برای بیستوششمین هفته متوالی به خیابانهای شهرهای مختلف فرانسه بازگشتند که این جنبش ضد رژیم در حال پوست انداختن و تبدیل شدن به یک نیروی اجتماعی اعتراضی فراطبقاتی است. دیروز شهرهای بزرگی چون پاریس، لیون، نانت، تولوز، مونپلیه و بوردو صحنه تظاهرات ضد رژیم و درگیریهای معترضان با نیروهای انتظامی و امنیتی بودند.
طبق گزارش شبکه تلویزیونی «بیافام»، جلیقهزردها این شنبه با کمتر از ۱۹ هزار نفر در سراسر فرانسه ضعیفترین بسیج خود از ابتدای ظهور جنبششان طی 6 ماه اخیر را داشتند اما به این موضوع اشارهای نکرده که انرژی آنها 3 روز جلوتر در راهپیماییهای چندصد هزار نفری روز جهانی کارگر مصروف شده بود. مردم معترض دیروز در استراسبورگ تلاش کردند مقابل کاخ کنگره تجمع کنند؛ جایی که «ناتالی لوازو» رهبر حزب حاکم «به پیش» برای انتخابات پارلمانی اروپا با «ادوارد فیلیپ» نخستوزیر ملاقات میکرد. این در حالی است که طبق گزارش بیافام، در هفتههای اخیر همانند پاریس در مراکز شهرهای لیل، دیژون و اورلئان نیز محدودههای مجاز برای تظاهرکنندگان تعیین شده و در مقایسه با افت جمعیت معترض طی هفتههای اخیر با بیسابقهترین لشکرکشی پلیس و نیروهای امنیتی در سطح شهرهای بزرگ مواجه هستیم. در همین حال شبکه رادیویی فرانسوی «یوروپ۱» از تجمع روز شنبه تعدادی از چشمپزشکان در محل مجلس فرانسه در اعتراض و هشدار نسبت به خطرات استفاده از گلولههای پلاستیکی حاوی گاز اشکآور (LBD) از سوی پلیس این کشور علیه تظاهرات ضد دولتی خبر داد.
آنها همچنین معترضند که گلولههای توپی شکل موسوم به فلشبال که پلیس فرانسه در ماههای اخیر علیه معترضان استفاده کرده، باعث حدود 30 مورد آسیب کامل یا جزئی چشم و قطع عضوهای گوناگون شده است. اوایل سال 2019 (ماه ژانویه) بود که چشمپزشکان برای نخستین بار در تجمعی خطرات استفاده از این سلاح را به مقامات فرانسوی گوشزد کردند. بر اساس آمار در طول 3 سال، نزدیک به ۴۰ تن در این کشور به علت آسیبهای مرتبط با گلولههای توپی پلیس ضد شورش دچار آسیبهای سخت چشمی شدهاند که این رقم از آغاز تظاهرات جلیقهزردها در ماه نوامبر رو به افزایش است.
از طرف دیگر روزنامه «لیبراسیون» نتایج تحقیقات علمی دانشمندان را منتشر کرد که بر اساس آن رژیم فرانسه به شکل نگرانکنندهای از گاز اشکآور علیه معترضان طبقه زحمتکش استفاده کرده است. بر این اساس در میان مسمومیتهای مختلف جلیقهزردها با گازهای اشکآور، مسمومیت با سیانور هشداربرانگیز بوده است. این جنبش مجموعا تاکنون متحمل 11 کشته و بیش از 2 هزار زخمی از اقشار گوناگون شده و نزدیک به 9 هزار نفر از رهبران و فعالان آن توسط رژیم فرانسه بازداشت یا زندانی شدهاند.
حمایتهای تاریخی از جلیقهزردها
حمایت گسترده اقشار مختلف جامعه فرانسوی و بویژه سندیکاها و جنبشهای کارگری از جلیقهزردها در جریان تظاهرات اول ماه مه (روز جهانی کارگر)، باعث اعتبار بیشتر این گروه فاقد رهبری مشخص شد. همچنین با انتشار نامه جمعی از شخصیتهای بانفوذ فرهنگی و هنری فرانسه مبنی بر حمایت از جلیقهزردها، آنها دیگر پوسته یک گروه از «بینوایان» معترض طبقه فرودست را شکافته و تبدیل به یک حرکت ملی برای تغییرات جدید در عرصه حاکمیت و سیاست فرانسه شدهاند. دیگر مسأله دوقطبی فقرا با رئیسجمهور حامی ثروتمندان نیست، بلکه طغیانی است علیه ناکارآمدی و سرکوبگری رژیم فرانسه. نامه مزبور که در تارنمای روزنامه لیبراسیون منتشر شد، به امضای بیش از ۱۴۰۰ شخصیت فرهنگی و هنری از جمله ژولیت بینوش، امانوئل بئار، ادوارد لوئیس و الن داماسیو رسیده بود. این نخستین حمایت رسمی و جمعی طبقه روشنفکر فرانسوی از این جنبش اعتراضی به شمار میرود و در کنار حمایت یک طیف مهم و تاثیرگذار دیگر یعنی طبقه کارگر، به جلیقهزردها اعتبار و همچنین بدنه اجتماعی وسیعی بخشید.
در این نامه با عنوان «جلیقهزردها: ما سادهلوح نیستیم» از جنبش جلیقهزردها به عنوان جنبشی یاد شده که «قدرت حاکمه در پی بیاعتبار کردن و سرکوب شدید آنهاست، حال آنکه تهدیدآمیزترین خشونت جاری در جامعه فرانسه ماهیت اقتصادی و اجتماعی دارد». فرهیختگان و هنرمندان همچنین این جنبش را تاریخی خوانده و از مطالبات اساسی آن که عبارت است از یک دموکراسی مستقیم و بیواسطه، عدالت و برابری اجتماعی و مالی در سطحی بسیار گسترده و اقدامات فوری برای مقابله با وضعیت بحرانی محیطزیست حمایت کردهاند.
چنین حمایتهایی باعث دستاوردهای ممتد و روزافزون جریانی شده که در ابتدای کار تنها قیام زحمتکشانی محسوب میشد که جانشان از گرانی سوخت و افزایش مالیاتها به لبشان رسیده بود. مثلا فردای راهپیمایی بزرگ روز کارگر بود که پارلمان فرانسه لایحه پیشنهادی مکرون برای اعطای اختیارات بیشتر به پلیس برای سرکوب معترضان را رد کرد. جلیقهزردها از پاییز گذشته تا امروز دولت مکرون را به عقبنشینیهای زیادی در سیاستهای طبقاتی خود بویژه در زمینه کاهش مالیاتها و اخیرا طرح تعطیلی مدرسه نخبگان برای کارمندان ارشد دولتی واداشتهاند. همچنین موضوع خشونتهای اخیر پلیس رژیم در روز جهانی کارگر علیه معترضان به سیاستهای اقتصادی دولت با فشار هفتگی جلیقهزردها بوده که به دادستانی پاریس کشیده شده و 3 پرونده تحقیقاتی برای پلیس گشوده شده است.
جلوگیری از بارگیری تسلیحات فرانسوی در کشتی سعودی
یکی دیگر از تاثیرات قیام جلیقهزردها، افزایش حساسیتهای اجتماعی نسبت به تبهکاریهای رژیم فرانسه بوده است. 2 هفته پیش بود که دولت، دستگاه قضایی و امنیتی بهخاطر بازداشت 5 روزنامهنگار این کشور به بهانههای امنیتی زیر فشار افکار عمومی قرار گرفتند. بویژه شکایت اداره اطلاعات ارتش فرانسه از تارنمای برخط «دیسکلوز» که دست به افشای اسناد طبقهبندی شده درباره استفاده تسلیحات فرانسوی در تجاوز سعودیها و اماراتیها علیه مردم مظلوم یمن زده بود، سروصدای زیادی به پا کرد. در ادامه دادستانی حکم بازداشت «ژوفری لیوولسی» و «ماتیاس دستال» از موسسان تارنمای دیسکلوز و همکار آنها در بخش تحقیقات رادیو فرانسه یعنی «بنوآ کولومبا» را صادر کرد اما در فضای جدید افشاگری آنها بیاثر نمانده و به بار نشست. بدین ترتیب گروههای حقوقبشری در بندر لوهاور مانع از بارگیری محمولههای تسلیحاتی خریداری شده از فرانسه توسط کشتی سعودی شدند. پیش از آن تارنمای افشاگر دیسکلوز با استناد به اطلاعات نظامی درز شده، شخص رئیسجمهور فرانسه را دلال این معامله خوانده بود و مکرون هم مجبور شد اعتراف کند از دولتهای عربستان و امارات بابت عدم استفاده از این تسلیحات علیه غیرنظامیان ضمانت دریافت کرده است. بلافاصله «محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن این ادعای واهی مکرون و اصرار او بر فروش سلاح به سعودیها را نفاق و دورویی آشکاری برای فرار از جنایات خواند و در توئیتی خواهان توقف همدستی فرانسه با ائتلاف متجاوز شد. پنجشنبه گذشته 2 گروه حقوق بشری در این بندر در شمال فرانسه وارد عمل شدند تا مانع از انتقال تسلیحات فرانسوی به یک کشتی عربستانی به مقصد بندر سانتاندر اسپانیا شوند. گروه حقوقبشری فرانسوی موسوم به «آکات» از دادگاه اداری در پاریس درخواست کرده بود فورا حکم به توقف بارگیری تسلیحات مزبور بهخاطر نقض معاهده بینالمللی تجارت تسلیحات طبق یکی از قطعنامههای سازمان ملل بدهد، چرا که این تسلیحات قرار بود در جنایت علیه مردم یمن بهکار گرفته شود. اگرچه دادگاه پاریس به شکایت آکات ترتیب اثر نداد و مقامات فرانسوی هم ادعایی واهی را مطرح کردند که تسلیحات مزبور شامل تانک و سامانههای موشکی هدایتشونده با لیزر علیه مردم یمن استفاده نخواهد شد اما رسوایی چنان سنگین بود که خود سعودیها زیر فشار افکار عمومی از بار زدن این محموله جنگی منصرف شدند و کشتیشان بندر لوهاور را دست از پا درازتر ترک کرد.