گروه سیاسی: سیدمحمد مرندی، کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با «وطنامروز»، مذاکره با آمریکا در شرایط فعلی را احمقانهترین کار میداند و البته معتقد است احتمال جنگ نیز نزدیک به صفر است. از سوی دیگر او تاکید میکند چنانچه اروپاییها شروط ایران را نپذیرند، این مسیر به خروج از برجام منتهی خواهد شد.
***
نظر شما درباره رویکرد تقابلی جدید دولت برای کاهش بخشی از تعهدات خود در برجام چیست؟
ایران بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد، یک سال صبر کرد و بالاخره صبر بیش از این دیگر به مصلحت نبوده و نیست، البته رویکرد ایران در این مدت فوایدی هم داشته از جمله اینکه هم در جامعه بینالمللی و هم در داخل ایران افرادی بوده و هستند که اگر ما بلافاصله پس از آمریکا از برجام خارج میشدیم میگفتند ایران باید صبر بیشتری به خرج میداد. ایران در این فاصله یکساله جلوی همه بهانهها را گرفت و در نهایت راهی غیر از تصمیمی که ایران هفته گذشته گرفت، وجود نداشت. به نظرم ایران حتما باید 2 اقدام (کاهش تعهدات هستهای و ضربالاجل به اروپا) را اجرایی میکرد. موضوع فرصت 2 ماهه به اروپا نیز به نظر بنده تصمیمی معقول بود که طرف اروپایی بداند در این فاصله باید تحرک بیشتری داشته باشد.
به نظر میرسد اقدام هستهای اخیر ایران به خاطر نشان دادن هزینههای اقدامات آمریکا و اروپا علیه ایران بود. به نظر شما این راهبرد تا چه میزان موفق خواهد بود؟
باید دید. اروپاییها الان نگران هستند که ما از برجام خارج شویم و ما نیز باید آنها را به این باور برسانیم که تصمیم ما بسیار جدی است. به این صورت که آنها متوجه شوند اگر ما کاری را گفتهایم انجام میدهیم، قطعا انجام خواهیم داد. من مطمئنم چنانچه اروپاییها شروط ایران را نپذیرند، این مسیر به خروج از برجام منتهی خواهد شد. از طرف دیگر معتقدم ما باید خارج از برجام به دشمنان خود بویژه سعودیها و اماراتیها که جنگ اقتصادی علیه ما راه انداختند و بنسلمان نیز گفته بود که باید جنگ را به داخل خاک ایران بکشانیم و پس از آن حملات تروریستی در کشور ما رخ داد، فشار جدی بیاوریم. مثلا میتوانیم ایست و بازرسیها در ورودی و خروجی خلیجفارس و در دریای عمان برای کشتیها و نفتکشهایی که از بنادر سعودی و امارات رفت و آمد دارند را شروع کنیم و به واسطه این اقدام، سرعت تجارت این کشورها را کاهش دهیم.
دولتمردان آمریکایی در هفتههای اخیر به جنگ روانی علیه ایران با موضوع حمله نظامی روی آوردند و اخیرا جان بولتون نیز موضوع اعزام ناو هواپیمابر به خلیجفارس را مطرح کرده بود. فکر میکنید این اقدامات و ادبیات آمریکاییها چقدر در تصمیم هستهای اخیر ایران موثر بود؟
حضور ایران شمال تا جنوب خلیجفارس را شامل میشود. بسیاری از تاسیسات نفتی و گازی جهان نیز در همین منطقه کوچک قرار دارد. چنانچه جنگی در بگیرد، تنگه هرمز که حاشیه است، تمام نفتکشها و تاسیسات نفتی و گازی منهدم میشوند و تا سالها نمیشود این تاسیسات را احیا کرد. این موضوع باعث بحران اقتصادی عظیمی در سطح جهان و هرج و مرج در کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس خواهد شد.
از طرف دیگر متحدان ایران در سراسر منطقه حضور دارند و در نتیجه نیروهای آمریکا در عراق و افغانستان با فاجعه روبهرو خواهند شد. آمریکاییها احمق نیستند و این مسائل را میفهمند. ایران، عراق، لیبی، ونزوئلا و حتی ویتنام نیست. قلب انرژی جهان کنار ایران است و ایران در سالهای گذشته با شهرهای موشکی زیرزمینی، با موشکهای با تکنولوژی بالا، قایقهای تندرو، زیردریاییها، یگانهای غواصی و انواع و اقسام تسلیحات که میتوانند دشمنانمان را در خلیجفارس پشیمان کنند، خودش را تجهیز کرده است. اگر جنگی رخ دهد، نفت و گاز جهان قطع و اقتصاد جهان با فاجعه بیسابقهای مواجه خواهد شد.
این اتفاق میافتد؟
آمریکاییها اینقدر احمق نیستند که با ایران جنگ راه بیندازند. حاکمیت آمریکا میداند که در جنگ با ایران با توجه به شرایطی که ایران به وجود آورده است برای آمریکا بردی نخواهد بود. از این رو احتمال جنگ نزدیک به صفر است.
علت اینکه همزمان با مقامات آمریکایی که بحث جنگ را مطرح میکنند، برخی جریانات و رسانهها در داخل ایران هم به این موضوع دامن میزنند چیست و این رسانهها چه اهدافی را دنبال میکنند؟
این جریانات آگاهانه یا ناآگاهانه به آمریکا کمک میکنند. به عبارتی همان کاری را میکنند که رسانههای غربی در دستورکار دارند. در شرایط فعلی مذاکره با آمریکا بزرگترین اشتباه است. سال 91 مذاکرات ایران و آمریکا پس از آن شروع شد که اوباما به رهبر معظم انقلاب نامه نوشت و طی آن تلویحا حق غنیسازی را برای ایران به رسمیت شناخت اما الان چنین شرایطی نیست و ترامپ میخواهد همه چیز را از ایران بگیرد. چنانچه ما در این شرایط با آمریکا مذاکره کنیم، یعنی ما عهدشکنی آمریکا را پذیرفتهایم و آمریکا نیز در آینده به عهدشکنیهای خود ادامه خواهد داد، همچنین ترامپ به این نتیجه میرسد که اگر هر 6 ماه یک بار گلوی ایران را بگیرد میتواند امتیاز جدیدی از ایران کسب کند. مذاکره در شرایط فعلی احمقانهترین کار ممکن است.