نوید مؤمن: «ناتالی توچی» مشاور «فدریکا موگرینی» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در اظهاراتی که مورد توجه برخی رسانه‌‌های غربی نیز قرار گرفته، ضرب‌الاجل 60 روزه ایران به تروئیکای اروپا را ناکافی دانسته و در این‌باره می‌گوید: «توافق هسته‌ای با ایران اهمیت زیادی برای ما [اروپا] دارد. رویکردهای جنگ‌طلبانه دولت آمریکا نیز در قبال ایران بی‌نتیجه است. اروپا مانند آمریکا اهداف پنهانی ندارد و حداقل ۱۲۰ روز زمان نیاز است تا بتواند حسن‌نیت خود درباره پایبندی به تعهدات برجامی‌اش را به ایران نشان دهد».
ساعاتی پس از اظهارات مشاور موگرینی، شخص مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی از راه‌اندازی INSTEX طی هفته‌‌های آینده خبر داد. بدون شک، میان اظهارات موگرینی و مشاورش ارتباط معناداری وجود دارد؛ ارتباطی که چندان پیچیده به نظر نمی‌رسد!
اظهارات توچی در این معادله، حکم «مقدمه» و اظهارات موگرینی حکم «نتیجه» را دارد. مشاور موگرینی در وهله اول مدعی شده است اروپا مانند ایالات متحده آمریکا اهداف پنهانی در قبال ایران ندارد. این ادعا در حالی بیان می‌شود که مناسبات دوطرفه ضدایرانی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپایی، در قلب «دیپلماسی پنهان» شکل گرفته و همچنان ادامه دارد. از ابتدای حضور ترامپ در کاخ سفید، این روابط شکل جدیدی به خود گرفته و حتی پس از خروج رسمی ایالات متحده آمریکا از برجام نیز ادامه داشته است. تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل بخوبی می‌دانند خروجی این دیپلماسی پنهان، تاخیر هدفمند اتحادیه اروپایی درباره ارائه سازوکار مالی ویژه و اعمال فشارهای مستمر بر فعالیت‌های دفاعی، موشکی و منطقه‌ای ایران بوده است. در چنین شرایطی ادعای مشاور موگرینی درباره «صادق بودن» اتحادیه اروپایی کاملا مضحک به نظر می‌رسد!
نکته دیگری که در اظهارات مشاور موگرینی نسبت به آن تاکید شده، مربوط به ضرب‌الاجل 60 روزه اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران است. البته نگارنده عمیقا معتقد است با توجه به مدت زمان یک‌ساله سپری شده از 18 اردیبهشت‌ماه سال 1397 (زمان خروج آمریکا از برجام)، تعیین همان ضرب‌الاجل 60 روزه برای اروپا نیز بسیار زیاد و غیرضروری بوده است؛ با این حال اصرار مقامات اروپایی مبنی بر خرید زمان بیشتر از ایران، جای بسی تامل دارد.
واقعیت امر این است که رفتارهای برجامی اتحادیه اروپایی در قبال ایران، تابعی از ریل‌‌گذاری مقامات وزارت خارجه ایالات متحده و در رأس آنها «مایک پمپئو» بوده است. هم‌اکنون مقامات کاخ سفید به اروپای واحد دستور داده‌‌اند همچنان تاکتیک «خرید زمان» را در قبال ایران و برجام در پیش بگیرند تا به این طریق، واشنگتن مدت زمان بیشتری برای اعمال فشار اقتصادی بر کشورمان در اختیار داشته باشد. از این رو خواهش غیرمستقیم مشاور موگرینی از مقامات کشورمان مبنی بر تمدید ضرب‌الاجل تعیین‌شده درباره بازگشت ایران به بخشی از فعالیت‌های برجامی خود، ترجمان یک نقشه مشترک میان واشنگتن و اتحادیه اروپایی است. بدیهی است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نه‌تنها نباید زیر بار پذیرش چنین خواسته‌ای برود، بلکه باید مهلت 60 روزه خود به اتحادیه اروپایی و بویژه تروئیکای اروپا را با جدیت بیشتری به آنها یادآوری کند.
نکته دیگر اینکه فدریکا موگرینی متعاقب اظهارات مشاور خود، مدعی شده اتحادیه اروپایی نسبت به برجام پایبند بوده است! به عبارت بهتر، موگرینی سعی کرده با پاک کردن صورت مسأله (که همان بی‌تعهدی تروئیکای اروپا نسبت به توافق هسته‌ای است) منازعه به‌وجود آمده را مدیریت کند! آیا خانم موگرینی فراموش کرده در ابتدای حضور ترامپ در کاخ سفید، وی و نمایندگان 3 کشور اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) با کاخ سفید درباره خواسته‌‌های چهارگانه ترامپ [ تحدید توان موشکی ایران، بازرسی آژانس از اماکن نظامی ایران، کاهش قدرت نفوذ منطقه‌ای ایران و اعمال محدودیت‌های فرازمانی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران] به توافق رسیدند؟
آیا در آن زمان موگرینی نمی‌دانست اقدامات مشترک دولت ترامپ و دولت‌های اروپایی که به بهانه «ترمیم توافق هسته‌ای» انجام می‌شد، مغایر اصل توافق شکل‌گرفته میان ایران و اعضای 1+5 بود؟ فراتر از این مسأله، آیا موگرینی نقش‌آفرینی خود به سود دولت‌های اوباما و ترامپ را در کمیته مشترک برجام فراموش کرده است؟
بدون شک، ادعای مشاور موگرینی و متعاقبا، ادعای شخص مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی با واقعیات جاری درباره برجام منطبق نبوده و از این رو، مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران نیست. بدون شک، فدریکا موگرینی و دیگر مسؤولان اروپایی باید به جای تلاش برای خرید زمان بیشتر از ایران ـ که به سود کاخ سفید است‌ـ به تعهدات حداقلی خود در توافق هسته‌ای جامه عمل بپوشانند. ساعت شنی 60 روزه‌ای که جمهوری اسلامی ایران آن را تنظیم کرده، با سرعت به نقطه نهایی تعیین شده نزدیک می‌شود!