کامران الفت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده همچنان قصد دارد تقابل تجاری خود را با نسل پنجم کمونیست‌های چین ادامه دهد؛ فارغ از آنکه سیاست‌های اقتصادی بازماندگان مائو در محاسبات وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا قابل اندازه‌‌‌گیری و پیش‌بینی نیست!
صورت مسأله از این قرار است که این بار نیز چینی‌ها در مواجهه تجاری و اقتصادی با ترامپ، فریب بازی دولت ترامپ را نخورده و در مذاکرات دوجانبه با کاخ سفید نیز گارد بسته خود را همچنان حفظ کرده‌‌‌اند. اگرچه ترامپ و اطرافیانش سعی کردند هفته گذشته چین را به نقض قوانین مالکیت معنوی متهم کرده و قصور ناتمام ماندن مذاکرات را به پکن نسبت دهند اما سوءسوابق دولت آمریکا جایی برای مانور روانی و تبلیغاتی ترامپ در این نبرد باقی نگذاشت. در این میان نکاتی وجود دارد که نمی‌توان بسادگی از کنار آنها گذشت:
1- چینی‌ها هنوز از ابزارهای اقتصادی و غیراقتصادی زیربنایی خود در جنگ تجاری با آمریکا استفاده نکرده‌‌‌اند. نباید فراموش کرد چینی‌ها طی 15 سال اخیر برنده اصلی مزایده‌‌های اقتصادی و تجاری در داخل آمریکا بوده و فراتر از آن، حدود یک تریلیارد دلار از ثروت آمریکا، در داخل خاک چین متمرکز و انباشته شده است. در چنین شرایطی قدرت مانور دولت ترامپ در برابر پکن بسیار محدود است. این موضوع خود را از ابتدای سال 2017 میلادی تاکنون نشان داده است. سال 2017 ترامپ برای نخستین‌بار چین را نسبت به سوءاستفاده از حق مالکیت معنوی و نقض قوانین مرتبط با آن محکوم کرد. هم‌اکنون بار دیگر ترامپ به این نقطه رسیده است. اگرچه به‌واسطه انفعال حقارت‌بار دولت‌های اروپایی در برابر واشنگتن، ترامپ نزد افکار عمومی آمریکا از سلطه اقتصادی کاخ سفید بر اروپا سخن می‌گوید اما در برابر چین چنین گزاره‌ای صدق نمی‌کند! هرگونه کنش اقتصادی و تجاری واشنگتن در قبال پکن، با واکنش صریح چین مواجه شده است. به عنوان مثال، اخیرا پس از اینکه چین اعلام کرد تعرفههای تلافی‌جویانه‌ای برای واردات آمریکایی وضع خواهد کرد سهام وال‌استریت در همان آغاز معاملات ۲درصد سقوط کرد. رویترز در این‌باره می‌نویسد: «متعاقب اعمال تعرفههای تلافی‌جویانه چین بر کالاهای آمریکایی، سهام وال‌استریت سقوط کرده است. سهام شرکت‌های تکنولوژی و خرده‌فروشان که بیشتر در معرض تجارت با چین هستند، در مرکز این سقوط‌ها قرار گرفته است. سهام گروه فانگ (فیسبوک، آمازون، اپل، نتفلیکس و گوگل) بین 7/1تا ۵ درصد سقوط کرد».
2- وزارت تجارت چین اعلام کرده است به تلافی افزایش تعرفههای واردات توسط آمریکا، تعرفههای واردات ۵۱۴۰ کالای آمریکایی، به ارزش ۶۰ میلیارد دلار را به ۵ تا ۲۵ درصد افزایش خواهد داد. موضوعی که هضم آن از سوی بسیاری از شهروندان آمریکایی و حتی سیاستمداران و اقتصاددانان این کشور آسان نیست! از سوی دیگر، همان گونه که عنوان شد، چینی‌ها هنوز از همه ظرفیت‌های خود در تقابل تجاری با واشنگتن استفاده نکرده‌‌‌اند. به عنوان مثال چین برای برخورد با تعرفههای آمریکا، راه‌ها و ابزارهای فراوانی دارد که از جمله آن منابع کمیاب زمینی است؛ موادی که برای ساخت تولیدات با فناوری‌‌های پیشرفته از جمله خودروهای الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این منابع، مشمول وضع تعرفههای مالیاتی از سوی آمریکا نمی‌شود! نزدیک به 90 درصد این منابع (در جهان)، در کشور چین تولید می‌شود.
3- در هر حال ترامپ در منازعه اقتصادی با چینی‌ها به در بسته خورده است. بی‌دلیل نبود که بسیاری از جمهوری‌خواهان سنتی و دموکرات‌ها، نسبت به عواقب و تبعات تقابل اقتصادی با چین هشدار داده بودند. ترامپ منازعه اقتصادی خود با پکن را با تکیه بر نقض احتمالی قوانین مالکیت معنوی و دیگر مسائل مربوط به فناوری آغاز کرد و اکنون پس از طی کردن یک دور باطل، در برابر عواقب اقدامات و واکنش‌های اقتصادی و تجاری پکن سردرگم مانده است.
ترامپ سعی دارد در این منازعه از همه راهکارها از جمله دستکاری نرخ ارز، ایجاد موانع اداری و بروکراتیک، وضع قوانین ضددامپینگ، اختصاص یارانه‌های مستقیم به شرکت‌های داخلی آمریکا، تعیین سهمیه‌های وارداتی و از همه مهم‌تر وضع تعرفههای گمرکی و متهم کردن چین نسبت به نقض قوانین مالکیت معنوی استفاده کند. فارغ از اینکه پکن در برابر هر یک از این موارد و اقدامات، پیش‌بینی‌‌های لازم را صورت داده است.