گروه سیاسی: وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی می‌گوید سوابق مربوط به تعهد دولتهای آمریکا به قول و قرارهای قانونی بویژه در قبال ایران نشان داده این دولت‌ها به تعهدات‌شان پایبند نبودهاند و در این‌باره، تنها دولت ترامپ نیست که متهم به بدعهدی و بی‌توجهی به تعهدات بین‌المللی کشورش است، بلکه دولت اوباما هم نسبت به تعهداتش در برجام بدعهدی کرده و تعهداتش را انجام نمی‌داد.
به گزارش «وطن‌امروز»، ظریف با اشاره به این موضوع تصریح کرده است با توجه به این ویژگی دولتهای مختلف آمریکا، نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را درباره مذاکره با دولت آمریکا در نظر گرفت. او این را هم گفت که در شرایط فعلی اگر دولت آمریکا تمایل به گفت‌وگو با ایران دارد باید در وهله نخست به توافق هسته‌ای با ایران بازگشته و تعهدات خود در این توافق را انجام دهد، آنگاه باید درباره سایر موضوعات فکر کرد. وزیر امور خارجه البته انتقادات بسیار تندی را هم درباره اروپا مطرح کرد و گفت اروپایی‌ها فقط در مواضع ظاهری از توافق هسته‌ای با ایران طرفداری می‌کنند اگرنه اروپایی‌ها به هیچ یک از مفاد برجام پایبند نبودهاند.
در ادامه بخش‌‌‌هایی از گفت‌وگوی محمدجواد ظریف با شبکه تلویزیونی العالم را می‌خوانیم.
ظریف در این گفت‌وگو درباره نوعی نرمش و عقب‌نشینی در سیاست‌‌های دولت آمریکا در قبال ایران اظهار داشت: «در گفتار بله اما آنچه برای ما ملاک تعیین سیاست است، عمل هست و نه گفتار. بله مواضع اهمیت دارد و مهم است که با احترام با ایران صحبت کنند اما این احترام نیست که شما فشار اقتصادی وارد کنید و به جنگ اقتصادی وارد شوید. لازمه احترام موضع برابر است. جنگ اقتصادی نشان‌دهنده سیاست تحمیل، زورگویی و قلدری است و این سیاست هیچ‌گاه برای ایران کار نمی‌کند. یک بار من گفتم هیچ‌گاه ایرانی را تهدید نکنید، کماکان هم می‌گویم سیاست تهدید نباید علیه هیچ کشوری و مردمی به کار رود. ما به‌عنوان ایرانی می‌گوییم این سیاست علیه ما جواب نمی‌دهد. برای ما آنچه مهم است توقف زبان تهدید و عمل تهدید علیه ایران است؛ چه تهدید اقتصادی و چه تهدید نظامی. اولاً جمهوری اسلامی به لطف خدا آنقدر قدرتمند است که با هرگونه تهدیدی مقابله می‌کند. خطر تهدید علیه ایران بیشتر متوجه کشورهایی است که آمریکا را تشویق می‌کنند این تهدید را انجام دهد و به نفع آنهاست که این سیاست‌شان را متوقف کنند اما ما دنبال درگیری نیستیم. این آمریکاست که میز مذاکره را ترک کرد، آمریکاست که از برجام خارج شد، آمریکاست که سیاست تهدید و فشار را شروع کرد و این آمریکاست که باید این سیاست را تغییر دهد».
الان گفت‌وگو معنی ندارد
در ادامه این گفت‌وگو، محمدجواد ظریف درباره احتمال گفت‌وگو با دولت آمریکا اظهارنظر کرد. ظریف در این‌باره گفت: «تصمیم‌گیری در این زمینه باید در مراجع عالی کشور انجام شود. معتقدیم پیش‌نیاز این موضوع آن است که گفت‌وگو باید معنا و مفهوم داشته باشد. گفت‌وگو زمانی معنا پیدا می‌کند که طرف مقابل به تعهدات خودش پایبند باشد، اگرنه ما ماه‌ها با آمریکا گفت‌وگو کردیم. از نظر ما این دولت آمریکا با دولت قبلی و دولت بعدی هیچ فرقی نمی‌کند. برخی فکر می‌کنند ما با آقای ترامپ مشکل داریم. این‌گونه نیست. همان‌گونه که گفتم ما با دولت آمریکا مذاکره کردیم، اما آنها تعهدات‌شان را اجرایی نکردند. در دوران آقای اوباما، دولت آمریکا همه تعهداتش را عملی نکرد، عهدشکنی کردند. در زمان آقای ترامپ هم به صراحت از برجام خارج شدند و پیمان‌شکنی کردند. این نشان می‌دهد ما دولتی را در مقابل خودمان نداریم که بتوانیم با او گفت‌وگو کنیم؛ چون گفت‌وگو برای گفت‌وگو که معنی ندارد. ما گفت‌وگو می‌کنیم که به یک توافقی برسیم. توافق هم برای توافق نیست؛ توافق برای اجرای توافق است. الان ما یک توافق 150 صفحه‌ای داریم. آمریکایی‌ها هیچ زمانی توافقی بهتر از برجام در موضوع هسته‌ای به دست نخواهند آورد». ظریف افزود: «هدف از گفت‌وگو و مذاکره جدید چیست؟ هدف رسیدن به توافق است. آیا توافق نباید اجرا شود؟ اگر قرار است توافق اجرا شود که الان آن توافق وجود دارد. ابتدا آن توافق را اجرا کنند تا نشان دهند به توافق حاصله تعهد دارند. در فارسی ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید اول برادری‌ات را ثابت و سپس درخواست ارث کن. آنها اول بیایند و نشان دهند طرف توافق هستند. توافقی که به آن دست یافتهایم نه توافق 2 صفحه‌ای، بلکه توافقی 150 صفحه‌ای است. این توافق ما فقط با دولت آمریکا نبود، بلکه توافق با 6 کشور
و اتحادیه اروپایی بود».
و اما اروپا
انتقادات تند و صریح ظریف به اروپایی‌‌های برجام هم بخش قابل تاملی از مصاحبه العالم با وزیر امور خارجه بود. ظریف درباره اروپا و وضعیت تعهداتش در برجام تصریح کرد: «همه می‌توانند طرفدار توافق هسته‌ای باشند. البته آمریکا را کنار می‌گذاریم، چراکه حتی طرفداری زبانی هم از این توافق نمی‌کند. دولتهای اروپایی می‌توانند به زبان حامی توافق باشند، ما هم می‌توانیم با زبان از توافق حمایت کنیم. آنچه ایران انجام داده این است که در عمل توافق را اجرا کرده است. من از دولتهای اروپایی سوال می‌کنم چند شرکت اروپایی در حال حاضر در ایران فعالیت می‌کنند؟ چند دولت اروپایی الان دارند به ایران اعتبار بانکی می‌دهند؟ چند بانک اروپایی در حال کار با ایران هستند؟ لذا اروپایی‌ها به جای آنکه زبانی بگویند از توافق حمایت می‌کنند، توافق را اجرا کنند و حمایت‌شان را در عمل نشان دهند. ما هم می‌توانیم همه ابعاد توافق را نقض کرده اما بگوییم از توافق حمایت می‌کنیم. اروپا الان دارد همین کار را انجام می‌دهد. اروپا به هیچ‌یک از مفاد توافق در عمل پایبند نبوده، در ظاهر پایبند بوده اما عملاً خیر. آنچه باید اروپا انجام دهد این است که توافق را اجرا کند. ما با آمریکا توافق امضا نکرده‌‌‌‌‌ایم، بلکه با یک مجموعه به این توافق دست یافتهایم. این مجموعه، توافق را به شورای امنیت سازمان ملل متحد تقدیم کرد و شورای امنیت هم یک قطعنامه در این‌باره تصویب کرد. این قطعنامه 2 هدف را اعلام کرده است: تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، و تضمین عادی‌‌سازی روابط اقتصادی ایران با جهان. 14 گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ثابت می‌کند برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده است. الان باید اروپا نشان دهد کدام بانک در حال تعامل با ایران است؟ کدام شرکت کشتیرانی در حال تعامل با ایران است؟ کدام پالایشگاه اروپایی در حال خرید نفت ایران است؟ اینکه آنها مرتب تکرار کنند از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند، هیچ ارزشی ندارد وقتی مردم ایران تحت شدیدترین فشارهای ظالمانه از سوی آمریکا هستند. ایران دولت متعهدی دارد که به تعهدات خود پایبند بوده است. ما بر اساس قاعده قرآنی «أَوْفُوا بِالْعُقُود» همیشه تعهدات‌مان را اجرا کرده‌‌‌‌‌ایم و عهدشکن نبوده‌‌‌‌‌‌ایم. ما بر اساس برجام می‌توانیم برخی اقدامات را در قبال نقض طرف مقابل انجام ندهیم. این ما نیستیم که توافق را نقض می‌کنیم. برجام این امکان را به‌عنوان ضمانت اجرا به هر یک از طرفین داده است. ایران همیشه توافق را اجرا کرده، بنابراین طرف مقابل نمی‌تواند ادعا کند ایران توافق را نقض کرده است. آنها این توافق را نقض کردند و ما این حق را داریم که از حقوق خود در داخل برجام استفاده کنیم و داریم همین کار را انجام می‌دهیم. ایران نیازی به خروج از برجام ندارد. برجام این حق را برای ما قائل شده است. ما یک سال به اروپا فرصت دادیم اما اروپا نتوانست از این فرصت بهره ببرد».
برجام مجوز خروج از برجام داده!
بخش دیگری از گفت‌وگوی ظریف با شبکه العالم مربوط به اقدام متقابل ایران در قبال خروج آمریکا از برجام و بدعهدی اروپایی‌ها نسبت به اجرای تعهدات‌شان در برجام بود. ظریف درباره مهلت 60 روزه ایران به اروپا گفت: «اولتیماتوم یا فرصتی برای طرف اروپایی تعیین نکردیم، ما اعلام کردیم شما [اروپایی‌ها] یک سال است که پس از خروج آمریکا از برجام ضمن اینکه لساناً صحبت‌‌‌هایی کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اید اما عملا هیچ اقدامی انجام ندادید، لذا ما گفتیم برنامه ما این است، ما ظرف 60 روز این اقدامات را انجام می‌دهیم، در 60 روز دوم این اقدامات را انجام می‌دهیم، هر زمان که شما تعهدات خود را انجام دادید ما می‌توانیم به میزانی که شما تعهدات خود را انجام می‌دهید اقدامات خود را به حالت سابق بازگردانیم. یعنی ما تنها اطلاع‌رسانی کردیم، بعضی‌ها آمدند از این به‌عنوان اولتیماتوم یاد کردند، نه! ما سال گذشته زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد گفتیم اگر شما تعهدات خود را اجرا نکنید یعنی حقوق اقتصادی مردم ایران در برجام را تضمین نکنید ما از مقررات داخل برجام استفاده خواهیم کرد و امروز هم از همان استفاده کردیم».