گروه سیاسی: در شرایطی که طی یک‌سال گذشته و پس از خروج آمریکا از برجام شاهد تکیه دستگاه دیپلماسی دولت بر اروپا برای مقابله با تحریم‌ها آن هم با ادعاهای عجیبی چون ایجاد شکاف میان آمریکا و اروپا بوده‌ایم، روز پنجشنبه گذشته رئیس‌جمهور فرانسه برای چندمین بار بر همسو بودن اهداف 2 کشور فرانسه و آمریکا در قبال ایران تأکید و اذعان کرد اختلافات میان آمریکا و کشورهای اروپایی در قبال ایران به مسائل راهبردی مربوط نمی‌شود.
به گزارش «وطن‌‌امروز»، «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه پنجشنبه در کنفرانس خبری مشترک با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در پاریس گفت: «فکر می‌کنم ما قطعاً اهداف یکسانی در قبال ایران داریم. چه کارهایی مدنظرمان است که انجام دهیم؟ اول می‌خواهیم مطمئن شویم آنها به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کنند، منظورم این است تا سال ۲۰۲۵ ابزاری در اختیار داریم و می‌خواهیم از آن فراتر برویم و به اطمینان کامل در درازمدت دست پیدا کنیم». مکرون اضافه کرد: «دوم، ما می‌خواهیم فعالیت آنها در زمینه موشک‌های بالستیک را کاهش دهیم. سوم، می‌خواهیم فعالیت منطقه‌ای آنها را مهار کنیم». رئیس‌جمهور فرانسه برقراری صلح در منطقه را چهارمین هدف مشترک واشنگتن و پاریس خواند و گفت: «بنابراین ما باید با یکدیگر این 4 هدف را محقق کنیم». مکرون در ادامه اذعان کرد اختلافات میان آمریکا و کشورهای اروپایی در قبال ایران به مسائل راهبردی مربوط نمی‌شود و 2 طرف از لحاظ روش‌های محقق کردن اهداف خود در قبال ایران اختلاف دارند. رئیس‌جمهور فرانسه در این خصوص گفت: «مساله کلیدی این است و همه مباحثات دیگر، مسائل تکنیکی است. برای رسیدن به این هدف لازم است مذاکراتی آغاز شود و فکر می‌کنم این همان چیزی است که رئیس‌جمهور ترامپ آن را مطرح کرده. لازم است مذاکرات جدیدی را آغاز کنیم تا به این اهداف دست پیدا کنیم».
اظهارات مکرون و تاکید دوباره بر همراهی کشورهای اروپایی با آمریکا در تقابل با ایران در حالی است که فرانسه در کنار آلمان و انگلیس قرار بود طی یک‌سال و یک ماه گذشته تبعات خروج آمریکا از برجام را برای ایران جبران کنند و اساسا با همین ادعا نیز از ایران خواسته بودند همچنان در برجام بماند. بر این اساس قرار بود در ازای تداوم حضور ایران در برجام و تعطیلی صنعت هسته‌ای، کشورهای اروپایی نیز مطالبات ایران در این توافق را محقق کنند؛ مطالباتی چون تضمین فروش نفت ایران و همچنین برقراری مبادلات تجاری، مالی و بانکی. ماحصل یک سال مذاکرات دولت با اروپا اما یک شرکت ذی‌حسابی مشترک آن هم روی کاغذ (موسوم به اینستکس) بود که به گفته خود اروپایی‌ها این سامانه برای ارسال کالاهای بشردوستانه چون غذا و دارو کاربرد دارد! از این جهت اظهارات اخیر مکرون را باید نشانه بی‌اعتباری مطلق برجام برای این کشور و سایر کشورهای اروپایی تلقی کرد، هر چند پیش از این نیز در موارد متعددی فرانسه همصدایی خود با آمریکا و شخص ترامپ در تقابل با جمهوری اسلامی را اعلام کرده بود؛ از جمله مکرون در نطق خود در مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2017 به صراحت همراهی خود با سیاست دولت جدید آمریکا در قبال ایران را اعلام کرده بود. او اردیبهشت‌ماه سال گذشته نیز چند روز قبل از خروج آمریکا از برجام در جریان سفرش به آمریکا و دیدار با ترامپ اعلام کرد کشورش معتقد است باید محدودیت‌‌های بیشتری هم در حوزه هسته‌ای و هم در حوزه‌‌های موشکی و منطقه‌ای علیه ایران اعمال شود. مکرون همچنین گفته بود در کنار برجام باید یک توافق جدید نیز شکل بگیرد؛ توافقی که بر اساس اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه باید دارای 3 محور جدید باشد: «مادام‌العمر شدن تحریم‌‌های هسته‌ای ایران ـ مندرج در برجام ـ محدود کردن برنامه دفاع موشکی ایران و عقب‌نشینی جمهوری اسلامی ایران از سیاست‌‌های منطقه‌ای خود».
اظهارات روز پنجشنبه مکرون از یک جهت دیگر نیز قابل تامل است. رفتار فرانسه به‌عنوان محور تروئیکای اروپا که از قضا به عنوان کشور میزبان شرکت موسوم به‌اینستکس نیز شناخته می‌شود، نشان داد هشدار منتقدان درباره تقسیم کار میان آمریکا و اروپا علیه توانمندی‌های ایران کاملا درست بوده است. بر این اساس برنامه اروپایی‌ها از اردیبهشت‌ماه سال گذشته بر این مبنا بود که از طرفی با نگه داشتن ایران در برجام، صنعت هسته‌ای را کماکان تعطیل نگه دارند و از سوی دیگر با اهرم خروج آمریکا از برجام، هیچ‌یک از تعهدات برجامی خود در موضوعات مالی و نفتی را اجرا نکنند. علاوه بر این در موارد متعددی هم تلاش کردند با افزایش فشارها بر ایران در موضوعات منطقه‌ای و موشکی، کشورمان را وادار به امتیازدهی کنند. از جمله اتحادیه اروپایی بهمن‌ماه سال گذشته و 4 روز پس از رونمایی اینستکس با صدور بیانیه‌ای نسبت به حضور منطقه‌ای و برنامه دفاع موشکی ایران ابراز نگرانی کرد و ایران را حامی تروریسم و ناقض حقوق‌بشر دانست!
موضوع مهم دیگر پیرامون لفاظی‌های اخیر مکرون، شکست چندباره گزاره «اختلاف میان آمریکا و اروپا» یا «اروپای خوب» و «آمریکای بد» است. چنان‌که در اظهارات اخیر رئیس‌جمهور فرانسه آمده، اختلافات آمریکا و اروپا در قبال ایران مطلقا به موضوعات راهبردی مربوط نمی‌شود و با اغماض مربوط به چگونگی دشمنی با جمهوری اسلامی است. این موضوع از آن جهت دارای اهمیت است که طی یک‌سال گذشته مقامات ارشد دولت و دستگاه سیاست خارجی بارها گزاره اختلاف مبنایی میان اروپا و آمریکا را پیش کشیده بودند. از جمله حسن روحانی مهرماه سال گذشته در آیین آغاز رسمی سال تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و فناوری کشور گفته بود: «یک نخست‌وزیر کشور مهم اروپایی به من گفت اگر 5 سال پیش به من می‌گفتند روزی پیش می‌آید که در دعوا بین ایران و آمریکا، اتحادیه اروپایی به طرف ایران می‌آید، می‌گفتم از محالات تاریخ است، چراکه ما متحد آمریکا هستیم و امنیت و اقتصاد ما با آمریکا گره خورده و امکان ندارد اگر روزی ایران و آمریکا رودرروی هم قرار بگیرند پشت سر ایران برویم». وی ادامه داد: «این مسأله‌ای که به ذهن غیرممکن می‌آمد، امروز ممکن شده و اتحادیه اروپایی در برابر آمریکا ایستاده است... حادثه بزرگی از لحاظ سیاسی در دنیا اتفاق افتاده است». همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در نخستین همایش مشترک سفیران و روسای نمایندگی جمهوری اسلامی ایران با فعالان بخش خصوصی، به همین موضوع اشاره کرد و گفت: «شکافی بین آمریکا و اروپا وجود دارد و ما می‌توانیم در این حوزه فعال باشیم».
به نظر می‌رسد این مواضع اروپایی‌ها در کنار بیانیه یک ماه پیش سران این اتحادیه که گستاخانه ضرب‌الاجل 60روزه جمهوری اسلامی را رد و بر ادامه انجام تعهدات برجام از سوی ایران تاکید کرده بودند، نشان داد همانطور که منتقدان سیاست خارجی روحانی و ظریف از قبل پیش‌بینی می‌کردند، سیاست وقت دادن به اروپا کاملا بی‌فایده بوده و صرفا کشور را معطل می‌کند. ضمن اینکه هزینه این رویکرد را نیز مردم متاثر از اوضاع اقتصادی کنونی خواهند پرداخت. از این رو باید ضرب‌الاجل 60 روزه به اروپا را در روز بیست‌ونهم تمام‌شده تلقی کرد. همچنین با توجه به آشکار شدن ماهیت اروپا و بخصوص اینکه اروپا در مدت باقیمانده از ضرب‌الاجل 60 روزه هیچ اقدامی برای عمل به تعهداتش در برجام نخواهد کرد، ضروری است دولت گام دوم فرآیند قانونی عدم اجرای تعهدات برجامی ایران را بردارد.
آنچه در خشت خام می‌دید...
گفتنی است رهبر حکیم انقلاب 14 خرداد 97 طی بیاناتی در مراسم بیست‌ونهمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی رحمه..الله‌علیه با اشاره به مواضع دولت‌های اروپایی درباره برجام فرموده بودند: «از برخی حرف‌های بعضی از دولت‌های اروپایی اینجور برمی‌‌آید که اینها توقع دارند ملت ایران، هم تحریم‌ها را تحمل کند و با تحریم‌ها دست‌وپنجه نرم کند و هم از فعالیت هسته‌ای خود که نیاز قطعی آینده کشور است دست بکشد و این
محدودیت‌هایی را که بر او تحمیل کرده‌اند ادامه بدهد. من به این دولت‌ها می‌گویم بدانند که این خواب آشفته، تعبیر نخواهد شد؛ ملت ایران و دولت ایران، این را تحمل نخواهند کرد که هم تحریم باشند، هم در محدودیت هسته‌ای و حبس هسته‌ای قرار داشته باشند؛ این نخواهد شد».
واکنش وزارت امور خارجه به اظهارات مکرون
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات اخیر مکرون گفت: طرح موضوعات فرابرجامی کمکی به حفظ برجام نمی‌کند.
به گزارش فارس، سیدعباس موسوی در واکنش به اظهارات امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه در دیدار با دونالد ترامپ همتای آمریکایی خود گفت: طرف‌های اروپایی تاکنون به رغم برخی سخنان و بیانیه‌های سیاسی، در عمل به تعهدات خود ذیل برجام و تعهدات بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام ناتوان بوده و نتوانسته‌اند زمینه انتفاع کامل کشورمان طبق این توافق چندجانبه را فراهم کنند. وی افزود: در این شرایط، آنها با طرح موضوعات فرابرجامی، نه‌تنها کمکی به حفظ برجام نمی‌کنند، بلکه زمینه بی‌اعتمادی بیشتر بین طرف‌های باقیمانده برجام را فراهم و آمریکا را به هدف خود در خروج غیرقانونی از برجام که چیزی جز فروپاشی آن نبود، نزدیک‌تر می‌کنند.
سیدعباس موسوی ادعاهای تکراری، بدون پشتوانه و متناقض رئیس‌جمهور آمریکا در این دیدار را فاقد ارزش خواند و شایسته واکنش تازه ندانست.