گروه اقتصادی: سرانجام اولین قرعه درطرح مالیات بر عایدی سرمایه به نام طلا خورد و از این پس اشخاصی که بیش از 20 سکه از سیستم بانکی خریداری کرده باشند، باید مالیات پرداخت کنند. به گزارش «وطن‌امروز»، آنطور که سازمان امور مالیاتی اعلام کرده، خریداران تا 20 سکه که طی سال 97 سکه خود را دریافت کرده‌اند، مشمول مالیات نیستند اما برای افرادی که بیش از 20 سکه دارند، مالیات مقطوعی وضع شده است که بر اساس آن نسبت به مازاد 20 سکه تا میزان 60 سکه به ازای هر سکه یک میلیون و 500 هزار ریال مالیات مقطوع تعیین شده است. ضمن اینکه نسبت به مازاد 60 سکه تا میزان 100 سکه به ازای هر سکه 2 میلیون ریال مالیات مقطوع تعیین شده و نسبت به مازاد 100 سکه تا میزان 200 سکه به ازای هر سکه 2 میلیون و 500 هزار ریال مالیات مقطوع وضع شده است، البته مشمولان می‌توانند نسبت به قسط‌‌‌بندی مالیات خود هم اقدام کنند. در این میان صاحبان مشاغلی که حسب سوابق پرونده یا مجوز صادره از سوی مراجع ذی‌ربط به شغل مرتبط با خرید و فروش سکه اشتغال دارند، مشمول این مالیات نیستند و مکلفند نسبت به تنظیم اظهارنامه مالیاتی شغلی خود اقدام کنند. در بسیاری از کشورهای جهان، بر درآمد حاصل از سرمایه‌‌گذاری در تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مالیات وضع می‌شود که تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه (Capital Gains Tax) به عنوان یکی از اجزای نظام مالیاتی شناخته می‌شود. ایران طی سال‌های اخیر از ظرفیت این نوع مالیات استفاده نکرده که این موضوع در کنار نرخ تورم بالا و افزایش حجم نقدینگی و نبود فضای کسب‌وکار مناسب، ایران را به بهشت سوداگران مبدل کرده است. با عنایت به تحولات اقتصادی کشور در یک سال اخیر، بسیاری از صاحبنظران اقتصادی معتقدند از علل عمده آشفتگی بازار برخی دارایی‌ها نظیر مسکن، سکه، ارز و خودرو فقدان یک نظام کارآمد مالیات بر عایدی سرمایه در کشور بوده که سبب شده سفته‌بازان علاوه بر کسب درآمدهای سرشار، به افزایش هرچه بیشتر قیمت دامن بزنند لذا به تعبیری می‌توان مالیات بر عایدی سرمایه را نوشدارویی برای مقابله با غارت دسترنج مردم تعبیر کرد.
شوک به پیش‌خرید‌کنندگان
خبر دریافت مالیات قطعی از خریداران سکه از سیستم بانکی در روزهای اخیر خریداران سکههای پیش‌فروش را شوکه کرد و موجب اعتراض آنها شد، چرا که آنها اعتقاد دارند بانک مرکزی در زمان پیش‌فروش اعلام کرده بود این سکه‌ها مالیات ندارد. بر اساس این گزارش، بانک مرکزی در زمان پیش‌فروش سکه رسماً اعلام کرد سکههای پیش‌فروش مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شود و آنچه سازمان مالیاتی ابلاغ کرده تضادی با آنچه بانک مرکزی پیش‌تر اعلام کرده بود ندارد، چرا که بخشنامه جدید سازمان مالیاتی نشان‌دهنده آن است که باید خریداران سکههای پیش‌فروش، مالیات عایدی بر سرمایه خود را پرداخت کنند. ماجرا از این قرار است که عده‌ای در زمان پیش‌فروش سکه که طبق سیاست‌های مدیریت وقت بانک مرکزی انجام شد، قدرت خرید بالایی داشتند و توانستند تعداد زیادی سکه را بخرند که سودهای بالایی هم نصیب آنها شد. این گروه حالا که سرمایه‌شان چند برابر شده باید مالیات سرمایه خود را به دولت پرداخت کنند.
قیمت‌ها با مالیات تغییر می‌کند یا نه؟
با شروع فرآیند اخذ مالیات بر سکه حالا گمانه‌زنی‌هایی از افزایش قیمت این کالا به میان آمده است. عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این‌باره گفت: در دنیا از دارایی‌هایی که ارزش خاص دارند تنها مالیات بر ارزش افزوده دریافت می‌شود و دیگر تعداد آن مطرح نیست، چرا که باعث افزایش قیمت می‌شود. محمد حسینی با بیان اینکه شرایط اقتصادی کشور مناسب دریافت مالیات از سکه نیست، بیان داشت: دریافت مالیات از سکه با استدلال افزایش درآمد مطرح است اما باید گفت با این کار ثبات در بازار طلا، سکه و ارز ایجاد نخواهد شد. وی اظهار داشت: با دریافت مالیات از سکه، عدم ثبات در بازار رقم می‌خورد و قیمت‌ها افزایش بیشتری پیدا می‌کند. با این سیاست شاهد رکود در خرید و فروش خواهیم بود و احتمال اینکه این سیاست نتیجه عکس بدهد وجود دارد. اما محمد کشتی‌آرای، رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر و فعال این بازار نظر مخالفی دارد و بر این باور است نباید منتظر نوسان در بازار سکه باشیم. وی درباره تاثیر تعیین مالیات برای خرید سکه بر بازار و قیمت‌ها اظهار داشت: کسانی که برای خرید و دریافت سکه ثبت‌نام کرده‌اند، افرادی غیرحرفه‌ای هستند که از این طریق درآمدی نصیب آنها شده که به درآمد اتفاقی معروف است و از آنجایی که سازمان امور مالیاتی از اینگونه درآمدها مالیات دریافت می‌کند، خریداران سکه که شامل این نوع درآمدها می‌شوند هم مشمول مالیات هستند.
خریداران سکه چطور باید مالیات پرداخت کنند
بر این اساس مودیانی که بین 1 تا 20 سکه خریداری و دریافت کرده‌اند، نیازی به ثبت‌نام و تشکیل پرونده مالیاتی نخواهند داشت. سایر مودیان نیز باید جهت پرداخت مالیات مربوط به سامانه عملیات الکترونیکی مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی www.tax.gov.ir مراجعه و برای پرداخت مالیات سکههای خریداری شده طبق تعرفه اعلامی اقدام کنند.
خریداران سکه چقدر فرصت دارند؟
مودیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع سکههای خریداری شده را به صورت یکجا در خردادماه 98 ندارند، می‌توانند مالیات مقطوع خود را حداکثر تا 4 ماه و به‌صورت اقساط مساوی پرداخت کنند. عدم پرداخت بموقع مالیات یا در صورت تقسیط، عدم پرداخت اقساط در سررسیدهای مقرر، مشمول جریمه موضوع ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم از پایان خردادماه 98 خواهد بود. درصورتی که مودیان نسبت به مالیات تعیین‌شده صرفاً از حیث عدم فروش سکههای دریافتی معترض باشند، می‌توانند نسبت به طرح ادعای خود در مراجع دادرسی مالیاتی اقدام و درخواست رسیدگی مجدد کنند.
کدام خریداران سکه باید اظهارنامه ارائه دهند؟
اشخاصی که در سال 97 بیش از 200 سکه خریداری و دریافت کرده‌اند، باید اظهارنامه مالیاتی مربوط به این فعالیت را در موعد مقرر قانونی به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند و ادارات کل امور مالیاتی موظفند رسیدگی و مطالبه مالیات این اشخاص را (اعم از اشخاصی که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی اقدام کرده و همچنین اشخاصی که از تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی خودداری کرده‌اند) حداکثر تا پایان سال جاری انجام دهند. صاحبان مشاغلی که طبق سوابق پرونده یا مجوز صادره از سوی مراجع ذی‌ربط به شغل مرتبط با خریدوفروش سکه اشتغال دارند مشمول این دستورالعمل نمی‌شوند و مکلفند نسبت به تنظیم اظهارنامه مالیاتی شغلی خود اقدام کنند.