گروه بینالملل: شرایط در سودان پیچیدهتر از گذشته است. گروهی به زندان کربر حمله کردند و در تلاش بودند عمرالبشیر را فراری دهند، آن هم در حالی که مردم این کشور برای اعتراضات عمومی در مرکز این کشور تجمع کرده بودند که با حمله مزدوران مسلح روبهرو شدند. در این حمله دستکم 108 تن جان خود را از دست دادند. اوضاع در خارطوم بسیار متشنج و مملو از خشونت گزارش میشود به طوری که مردم در خانههای خود حبس شدهاند و حاضر به بیرون آمدن نیستند. درعین حال نقش نیروهای خارجی در این تحولات بر هیچ کس پوشیده نیست و جز آمریکا دست مثلث عربستان، مصر و امارات در این تحولات به وضوح دیده میشود. در همین حال گزارشها نشان میدهد روزنامهنگار آمریکایی فاش کرده نیروهای واکنش سریع سودان از زرهپوشهای اماراتی برای سرکوب معترضان در مقابل مقر فرماندهی ارتش در خارطوم استفاده میکردند. «کریستین تریبرت» محقق و روزنامهنگار آمریکایی در سلسله پیامهایی در شبکه اجتماعی توئیتر نوشته است: زرهپوشهای اماراتی که در خارطوم، پایتخت سودان رصد شدهاند، از نوع «عجبان 44OA» هستند که در بحبوحه تشدید خشونتها در خارطوم مشاهده شدهاند. تریبرت که محقق متخصص در امور خاورمیانه و جنگهای آن است، با انتشار یک کلیپ ویدئویی، استفاده نیروهای واکنش سریع از زرهپوشهای اماراتی در یکی از خیابانهای نزدیک به مقر فرماندهی کل ارتش در مرکز خارطوم را فاش کرده است. تحصن معترضان در این محل، با توسل به زور از سوی این نیروها متفرق شد که طی آن دستکم 108 معترض کشته و 500 نفر زخمی شدند. در همین حال به دنبال حمله نظامیان سودانی به اعتصابکنندگان در برابر مقر فرماندهی نیروهای مسلح این کشور در خارطوم دهها سودانی کشته و زخمی شدند. شورای نظامی متعهد شد کمیتهای را برای بررسی این تهاجم تعیین کند. دادستانی کل سودان نیز با تشکیل کمیتهای در این باره تحقیقات را درباره حمله به اعتصابکنندگان شروع کرد. وزارت بهداشت بتازگی اعلام کرده است کسانی که در حمله نظامیان به محل برگزاری اعتصاب در خارطوم جان خود را از دست دادهاند 61 نفر هستند اما کمیته مرکزی پزشکان سودان که وابسته به معارضان این کشور است، با صدور بیانیهای اعلام کرد تعداد جانباختگان در حمله نظامیان به محل برگزاری اعتصاب در خارطوم 108 نفر است. در این حمله تعداد زیادی از شهروندان نیز مجروح شدهاند. به نوشته روزنامه سودان تریبون، سخنگوی وزارت بهداشت سودان در یک نشست مطبوعاتی گفت: این وزارتخانه تجهیزات لازم را برای کشف حقایق درباره کشتهشدگان خارطوم و دیگر شهرهای سودان در اختیار دارد. از سوی دیگر، کمیته مرکزی پزشکان که در نخستین ساعت حمله نظامیان به اعتصابکنندگان تمام کادر درمانی خود را در 6 بیمارستان اطراف محل برگزاری اعتصاب فراخوانده بود، اعلام کرد: تعدادی از مجروحان این حمله به علت شدت جراحات وارد جان خود را از دست دادهاند، به گونهای که تعداد کشتهشدگان این حمله تاکنون به 108 رسیده است. به دنبال این حمله، معارضان سودانی بر پایبندی خود به مسالمتآمیز بودن اعتراضات و کشانده نشدن این اعتراضات به خشونت تاکید کردهاند. اتحادیه صنفی مشاغل سودان با اشاره به دعوت برخی دستههای کوچک برای مسلح شدن مردم در برابر نظامیان اعلام کرد: این اتحادیه از چنین دعوتهایی حمایت نمیکند و هرگز حاضر نیست مردم مسلح شوند و از سلاح استفاده کنند. به نوشته روزنامه سودانی الانتباهه در این بیانیه تاکید شده است: حفاظت از جان و مال مردم به عهده پلیس است و مردم باید به این نهاد فشار وارد کنند تا از فعالیت این چنین گروهها و دستههایی که وابسته به شورای نظامی هستند، جلوگیری کنند. اتحادیه صنفی مشاغل سودان در پایان تاکید کرد: ما به فعالیتهای مسالمتآمیز انقلابی خود تا سرنگونی شورای نظامی ادامه خواهیم داد.
ریشه بحران سودان
«عمر البشیر» رئیسجمهور سابق سودان22 فروردین در پی گسترش اعتراضهای مردمی به نابسامانی اوضاع اقتصادی، با دخالت ارتش برکنار شد و پس از آن شورای نظامی سودان قدرت را به دست گرفت که تا به امروز با خواسته معترضان برای انتقال قدرت به دولت مدنی مخالفت کرده است. اعتراضات در سودان طی روزهای اخیر پس از آن تشدید شد که مذاکره شورای نظامی انتقالی با ائتلاف «قوی الحریه و التغییر» (گروههای خواهان آزادی و تغییر) درباره تشکیل شورای حاکمیتی و تعداد اعضای نظامی و غیرنظامی این شورا به بنبست رسید. حالا فشارهای منطقهای و بینالمللی علیه شورای انتقالی سودان افزایش یافته و اروپا و آمریکا هم سیاستهای خشونتآمیز این شورا و نحوه برخورد با معترضان را به باد انتقاد گرفتهاند و آن را محکوم کردهاند. معترضان خواستار آن هستند که این شورای نظامی قدرت را به دولتی مدنی تحویل دهد، به همین دلیل به تحصن خود در مقابل مقر فرماندهی ارتش در خارطوم ادامه دادهاند. در این میان آمریکا، اتحادیه اروپا و انگلیس خشونتها در سودان را محکوم کردند اما آنچه در صداقت این محکومیتها تردید ایجاد میکند حمایت متحدان منطقهای آنها از جنایات ارتش سودان است. پایگاه اینترنتی بلومبرگ در مطلبی از حمایت 3 متحد آمریکا یعنی کشورهای مصر، عربستانسعودی و امارات متحده عربی از نظامیان در سودان خبر داد. بعید به نظر میرسد این حمایتها بدون چراغ سبز آمریکا باشد.
روز دوشنبه، زمانی که یک گروه شبهنظامی تحت حمایت شورای نظامی انتقالی به تجمع آرام معترضان در خارطوم حمله کردند، همه راهها به بنبست ختم شد. به گفته کمیته مرکزی پزشکان سودان، تعداد تلفات طی ماه گذشته بیش از 200 نفر است؛ تنها 40 جسد در رود نیل یافت شد. روز چهارشنبه عربستانسعودی در بیانیهای ضمن ابراز تاسف درباره جان باختن بسیاری از مردم در سودان از شورای نظامی حمایت کرد. بر اساس گزارش بلومبرگ سعودیها و همچنین امارات، بشدت در سودان سرمایهگذاری میکنند و به دنبال نفوذ بر هر دولتی هستند که در آینده در این کشور بر سر کار آید. گفته میشود سعودیها، امارات و مصریها علاقهمند به جلوگیری از انتقال دموکراتیک در سودان هستند. آنها نمیخواهند مردم کشورهای خود متوجه شوند دموکراسی عربی امکانپذیر است. به نظر میرسد این کشورها و متحدان غربی آنها نگران قدرت گرفتن دوباره مقاومت اسلامی در سودان هستند؛ مقاومت اسلامی که یک بار پیش از این در این کشور ظهر کرد اما با خیانت عمرالبشیر به سرانجام نرسید.