محسن شهمیرزادی: پس از تجربه ناموفق گیشه در اکران ماه رمضان، علاقه‌مندان سینما چشم به نمایش فیلمهای پرمخاطب در نوبت اکران عید فطر دوخته بودند؛ فیلم‌‌‌هایی که پس از قطعی شدن حضورشان در نوبت جدید اکران، مشخص شد رقابت تنگاتنگی را در مواجهه با رقبا پیش‌رو خواهند داشت. «شبی که ماه کامل شد»، «دختر شیطان»، «ما همه باهم هستیم» و «سرخپوست» چهارگانه اکران عیدفطر را تشکیل می‌دهند. جز «دختر شیطان» که از همان ابتدا با کم‌اقبالی مخاطبان مواجه شد، رقابت سرسختانه فیلمهای تازه به میدان آمده در کنار نقص‌‌های سیستم چینش اکران و اعلام میزان فروش موجب شد در همان روز اول حاشیههای بسیاری برای فیلمهای اکران عیدفطر به‌وجود بیاید؛ حاشیه‌‌‌هایی که بار دیگر ثابت کرد همچنان سیستم چینش اکران و نظارت بر آن با مشکلات فراوانی روبه‌رو است و به نظر می‌رسد نقش سیاست‌گذارانه سازمان سینمایی در امر اکران همچنان ناکارآمد است.
منبع موثقی که هست و نیست!
حاشیههای اکران عید فطر از روز دوم و همزمان با اعلام میزان فروش فیلمها آغاز شد. صبح روز دوم خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «سرخپوست» توانسته رقبا را جا بگذارد و برنده رقابت اکران در روز اول اکران عیدفطر باشد. این خبر با واکنش روابط عمومی فیلمهای دیگر مواجه شد و آنها نیز ادعایی مشابه کردند. منشأ این اختلاف چند ساعت بعد مشخص شد. سایت «سینما تیکت» فروش فیلمها در جشنواره فجر را به رقم افتتاحیه افزوده بود. اگرچه رقم فروش این فیلمها اصلاح شد اما صفحه مهمی از نقص سیستم اکران و نظارت بر آن را گشود، چرا که پس از سال‌ها و با وجود سامانه «سینماشهر» همچنان مرجع موثقی برای اعلام میزان فروش فیلمها در سینما مشاهده نمی‌شود و آمارهای متشتت حکایت از آن دارند که همچنان متولی رسمی میزان فروش مشخص نیست. به نظر می‌رسد تجربه آزمون و خطا در این سال‌ها باید در نقطه‌ای متوقف شده و تنها یک منبع آمار رسمی برای اعلام فروش گیشه معرفی شود و همه رسانه‌ها با استناد به آن به خبررسانی و تحلیل اخبار اقدام کنند.
عید فیلم‌سوزها!
رسم نابجایی در شورای اکران وجود دارد و آن این است که هر ساله فیلم‌‌‌هایی که احتمال پرمخاطب شدن‌شان می‌رود در 6 ماه نخست سال روی پرده می‌روند و گیشه در پاییز و زمستان سینما از رقابت فیلمهای با کیفیت و پرمخاطب خالی می‌شود. برخلاف گیشه کم‌رونق رمضان، فصل جدید اکران‌‌های سینمایی مملو از فیلم‌‌‌هایی است که هرکدام می‌توانند در نوبت اکرانی مجزا به‌عنوان اثری پرفروش مطرح شوند اما چینش فیلمها به گونه‌ای است که مخاطب نمی‌تواند به تماشای تمام آنها بنشیند و از همین رو مجبور است گزینه‌های سینمایی خود را به یک یا 2 فیلم محدود کند. با به نمایش درآمدن این فیلمها پیش‌بینی می‌شود فصلهای بعدی اکران رقابت چندان گرمی بین آثار سینمایی با خود به همراه نیاورند و با تداوم فصلهای فیلم‌سوزی سابقه شورای اکران همچنان تیره و تار بماند. این مساله درحالی همچنان ادامه‌دار است که بسیاری از فیلمها ماه‌ها و حتی سال‌هاست در صف اکران قرار دارند و در چنین مواقعی می‌توان به‌عنوان آثار مکمل فیلمهای پرمخاطب آنها را روی گیشه مشاهده کرد.
به دنبال اراده شفاف‌سازی!
با شفاف کردن عملکرد اقتصادی فیلمهای سینمایی و همچنین سایر محصولات هنری، می‌توان از بسیاری از وقایع شبهه‌برانگیز در آینده نیز جلوگیری کرد. اعلام میزان دقیق فروش مشخص می‌کند کدام آثار توانسته‌‌اند سودده باشند و همچنین کدام فیلمها زیان‌ده بوده‌اند و این پرسش مطرح می‌شود که چه توجیهی برای ساخت فیلمهای زیان‌ده در پس اقتصاد سینماست. این سوال‌ها اگرچه در سینما نیز چندان دقیق پاسخ داده نشده اما شبکه نمایش خانگی و صنعت موسیقی فرسنگ‌ها از همین سوال نیز عقبند! چراکه هیچ آمار رسمی از میزان فروش و مخاطب محصولات شبکه نمایش‌خانگی و همچنین بازار موسیقی موجود نیست. از همین رو بستر جرائم اقتصادی از جمله پولشویی در آن محیط بسیار فراهم‌‌‌‌‌‌تر است. راه‌اندازی یک سامانه جامع برای اعلام میزان درآمد فیلمهای شبکه نمایش خانگی و تهیه‌کنندگان موسیقی از توزیع فیزیکی و دیجیتال و همچنین اجراهای صحنه‌ای موجب خواهد شد تا بتوان تحلیل جامع‌تری نسبت به اقتصاد بازار و وضعیت اقبال مخاطبان به این محصولات داشت. هر چند همچنان عزمی جدی برای شفاف‌سازی بازار محصولات هنری در مجموعه وزارت ارشاد دیده نمی شود.
جنگ روبات‌ها در تبلیغات!
حاشیههای اکران فیلمهای سینمایی صرفا به اختلاف در میزان فروش و سوءاستفاده از آنها محدود نماند. به نظر می‌رسد شیوه‌‌های نوین تبلیغاتی در بین روابط عمومی فیلمها شکل گرفته است که نمی‌توان چندان آن را اخلاقی دانست. بسیاری از فیلمها با به خدمت گرفتن روبات‌‌های مجازی اقدام به تخریب فیلمهای رقیب در صفحات مجازی می‌کنند؛ مساله‌ای که واکنش ابراهیم داروغه‌زاده، معاون نظارت و ارزشیابی سینمایی را نیز برانگیخت. وی در توئیتی با انتقاد از تبلیغات تخریبگرایانه فیلمها
از تیم‌‌های تبلیغاتی خواست به برجسته‌‌سازی نکات مثبت فیلم خود تمرکز کنند، نه به کار بستن ترفندهایی برای تخریب سایر فیلمها. وی همچنین وعده داد با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. چالش تبلیغات تخریبگرایانه امری است که مستقیما با شیوه چینش فیلمها در هر فصل از اکران ارتباط دارد. رقابت چند فیلم همتراز و مطرح بر سر مخاطبان مشترک، موجب می‌شود این فیلمها بسیاری از اوقات با هدف فروش بیشتر هرگونه تخریب و تبلیغات منفی علیه سایر فیلمها را برای خود موجه بدانند.