با وجود گذشت 3 روز از حادثه انفجار و آتشسوزی 2 نفتکش در دریای عمان، واکنشهای بینالمللی به این موضوع همچنان ادامه دارد. هر چند آمریکا تلاش کرد این حادثه را بهواسطه فیلمی مبهم به ایران نسبت دهد اما قریب به اتفاق کشورهای غربی و آسیایی این ادعا را رد کردهاند.
به گزارش «وطنامروز»، روز پنجشنبه گذشته و همزمان با حضور آبه شینزو، نخستوزیر ژاپن در تهران، 2 نفتکش مرتبط با ژاپن در دریای عمان دچار انفجار و آتشسوزی شد. منابع محلی عمان صبح پنجشنبه 23 خرداد از وقوع 2 انفجار مهیب و پیاپی ناشی از مورد حمله قرار گرفتن 2 نفتکش بزرگ حامل نفتخام در دریای عمان خبر دادند. نفتکش «فرانت آلتر» با پرچم جزایر مارشال متعلق به نروژ از قطر اتانول بارگیری کرده و «کوکوکا کوریجس» با پرچم پاناما از الجبیل عربستان به مقصد سنگاپور، محموله متانول بارگیری کرده بود؛ نفتکشهایی که مشخص شد محمولههای متعلق به ژاپن را حمل میکردند.
همزمانی این حادثه با سفر آبه به تهران موجب شد گمانههایی مبنی بر توطئه کشورهایی چون عربستان و امارات و حتی رژیم اسرائیل برای برهم زدن مناسبات منطقهای و بینالمللی ایران مطرح شود، چنانکه سخنگوی وزارت امور خارجه در صفحه توئیتر خود درباره این اتفاق از بروز حوادث مشکوک برای نفتکشهای تجاری مرتبط با ژاپن همزمان با دیدار نخستوزیر این کشور با رهبر انقلاب ابراز نگرانی کرد. سیدعباس موسوی این اقدام را خلاف جهتگیریها و تلاشهای منطقهای و فرامنطقهای به منظور کاهش تنش و آرامش در منطقه عنوان کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: ایران از همکاری و گفتوگو در منطقه حمایت میکند.
بهرغم این موضع شفاف ایران، آمریکا اما از همان روز نخست تلاش کرد بهواسطه استناد به فیلمی مبهم، ایران را مقصر این حادثه نشان دهد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز جمعه در مصاحبهای به فاکسنیوز گفت: «ایران بود که این کار را کرد. شما ویدئو را دیدید». پاتریک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع آمریکا، حمله به 2 نفتکش در دریای عمان را «مشکلی جهانی» خواند و از اراده آمریکا برای رسیدن به یک «اجماع جهانی» در اینباره خبر داد. همچنین سنتکام، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، با انتشار ویدئویی گفته یک قایق گشتی ایرانی به نزدیکی نفتکش کوکوکا رفته و تلاش کرده تا یک مین عمل نکرده را از بدنه آن جدا کند! اتهامزنی گروه تروریستی سنتکام به ایران یک روز پس از آن انجام شد که این گروه با صدور بیانیهای، ضمن اعلام خبر اعزام یک فروند ناوشکن به دریای عمان، تاکید کرد هیچ قصدی برای درگیری با ایران ندارد، زیرا این امر در راستای منافع راهبردی آمریکا نیست!
نه مین، نه اژدر
با همه اینها اما نه غالب کشورهای منطقه و نه کشورهای اروپایی روایت آمریکا از این حادثه را تایید نکردند. از جمله مالک ژاپنی این نفتکشها با تاکید بر اینکه ادعای آمریکا اشتباه است، در جریان یک کنفرانس خبری در توکیو سخنان مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا را زیر سوال برد. کاتادا در فیلمی که نیروی دریایی آمریکا منتشر کرده و در آن ادعا شده یک قایق ایرانی در حال جدا کردن یک مین عملنکرده از بدنه نفتکش ژاپنی به نام «کوکوکا» است، تشکیک کرده است. مالک نفتکش ژاپنی همچنین گفته بر خلاف ادعای آمریکا کشتی کوکوکا توسط یک شیء پرنده هدف قرار گرفته نه توسط مین. او گفت: «به نظر میرسد یک شیء به سمت آنها پرواز کرد. این شیء، باعث ایجاد حفره مورد نظر [در بدنه کشتی] شد. گزارشی که من دریافت کردم این است». او در ادامه هدف قرار گرفتن نفتکش توسط اژدر را هم رد کرد. او گفت: «به نظر میرسد به احتمال زیاد این کشتیها توسط یک شیء پرنده هدف قرار گرفتهاند. محل اصابت، کاملاً بالای آب است. فکر نمیکنم اژدر بوده باشد».
متحدان آمریکا هم تردید کردند
نکته قابل توجه در توطئه اخیر آمریکا علیه ایران، عدم همراهی 3 کشور آلمان، فرانسه و انگلیس بود. در همین راستا وزیر خارجه آلمان گفته است ویدئویی که آمریکا از نفتکش ژاپنی منتشر کرده است برای نتیجهگیری درباره نقش ایران در حمله به نفتکشها کافی نیست. هایکو ماس گفته است: «این ویدئو کافی نیست. بله! ما میتوانیم بفهمیم که در این ویدئو چه اتفاقی میافتد اما نمیتوان با آن به نتیجهگیری نهایی رسید. این ویدئو برای من کافی نیست».
وزیر خارجه انگلیس نیز هرچند همراستا با آمریکا اتهاماتی را به ایران نسبت داد اما تاکید کرد کشورش درباره این حمله تحقیقات مستقلی انجام خواهد داد. همچنین خبرگزاری رویترز هم به نقل از یک مقام دولت فرانسه نوشته پاریس بعد از این حادثه از همه طرفها خواسته خویشتنداری نشان دهند. «ناتالی توچی» از مشاوران ارشد «فدریکا موگرینی» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز ضمن تشکیک در ادعاهای آمریکا و فیلم منتشر شده از سوی واشنگتن مبنی بر دست داشتن ایران در حادثه 2 نفتکش گفت: ما قبل از اینکه کسی را مقصر کنیم به ادله موثق نیاز داریم. او با بیان اینکه ایرانیها بازیگرانی بسیار معقول هستند، گفت: اینکه آنها در زمان حضور «آبه شینزو» نخستوزیر ژاپن در تهران به یک کشتی ژاپنی حمله کنند «کار چندان معقولی نیست».
در میان کشورهای منطقه هرچند کشورهای متحد آمریکا چون عربستان و امارات مطابق انتظار، ادعاهای آمریکا را تکرار کردند اما در طرف دیگر نیز منصور العتیبی، نماینده دائم کویت در سازمان ملل در واکنش به نمایش مضحک آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: ثابت کردن این مساله که قایق موجود در ویدئویی که آمریکاییها منتشر کردند، متعلق به سپاه پاسداران ایران باشد امری دشوار است. گفتنی است در نشست شورای امنیت نماینده آمریکا ایران را در حمله به نفتکشها متهم کرد اما سایر کشورها نامی از ایران نبرده و خواهان انجام تحقیقات شدند.
واکنشهای رسانهای
شبکه خبری تلویزیونی «سیانان» گزارش داد: هرچند متحدان اروپایی آمریکا موافق با ارزیابی این کشور هستند اما آنها آنطوری که واشنگتن میگوید، ایران را مقصر ماجرای اخیر نفتکشها نمیدانند. خبرگزاری رویترز نیز با ابراز تردید درباره فیلم ادعایی ارتش آمریکا علیه ایران نوشت: غالبا رمزگشایی از چنین تصاویری دشوار است و انتشار آن نشان میدهد آمریکا تلاش میکند جامعه بینالمللی را قانع کند ایران مسؤول این حملات بوده است. سایت شبکه اول تلویزیون آلمان (Tagesschau) نیز در اینباره نوشت: با اینکه از بررسی ویدئوی منتشرشده نمیتوان به نتیجه قطعی رسید و عامل اصلی حمله به 2 نفتکش را تعیین کرد اما آمریکا قصد دارد از این فرصت بهرهبرداری کند. دویچه وله نیز گزارش داد: آمریکا میکوشد ایران را به عنوان طرف غیرقابل اعتماد برجام معرفی کند و به 5 قدرت امضاکننده توافق هستهای با ایران (بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین و روسیه) فشار بیاورد تا این توافق را نامعتبر بشمارند. «فرانسوا هسیبورگ» تحلیلگر فرانسوی مسائل دفاعی به نیویورکتایمز گفت: «در اروپا ظن زیادی درباره انگیزههای آمریکا وجود دارد». او با بیان اینکه محیط دریا فضایی است که امکان انجام اقدامات ساختگی وجود دارد به گزارشهای مشکوک درباره حادثه «خلیج تونکین» و بهانه قرار دادن آن برای آغاز جنگ ویتنام اشاره کرد.