محمد نجارصادقی: آنطور که پیداست حالا حالاها باید منتظر ایجاد بازار متشکل ارزی باشیم. نتیجه آخرین جلسه‌ای که در این رابطه برگزار شده کاهش حق عضویت صرافان در این بازار بوده که این موضوع نشان می‌دهد برای ایجاد این بازار هنوز راهی طولانی در پیش است. به موازات ایجاد این بازار، بحث بسیار مهمی در فضای اقتصادی کشور شکل گرفته است؛ بازار متشکل ارزی می‌تواند دلار را ارزان کند؟ به گزارش «وطن‌امروز»، آخرین جلسه اعضای بازار متشکل ارزی با رئیس‌کل بانک مرکزی در حالی برگزار شد که حق عضویت صراف‌ها با کاهش ۷۵ درصدی ۲۵ میلیون تومان تعیین شد. اعضای بازار متشکل ارزی به‌همراه صراف‌ها جلسه‌ای مشترک با رئیس کل بانک مرکزی و هیات عامل این بانک داشتند. در این جلسه مسائل داخلی بازار متشکل ارزی مورد بحث قرار گرفت. بسیاری از مشکلات داخلی نیز حل‌وفصل شده است. محمود شکسته‌بند، مدیرعامل بازار متشکل ارزی در این باره گفت: برای اینکه صراف‌های ضعیف نیز بتوانند وارد بازار متشکل ارزی شوند، تصمیم گرفتیم حق عضویت را از 100 میلیون تومان به 25 میلیون تومان کاهش دهیم. وی تأکید کرد: این تصمیم حاصل تصمیم رئیس کل بانک مرکزی و هیات عامل این بانک، هیات مدیره بازار متشکل ارزی و کانون صراف‌هاست. مدیرعامل بازار متشکل ارزی از افتتاح حساب 70 صرافی برای حضور در این بازار خبر داد و گفت: با توجه به اینکه تقریباً تمام امور مربوط به راه‌اندازی بازار طی شده است، احتمال دارد از تیرماه رسماً فعالیت بازار متشکل ارزی سر گرفته شود. بازار متشکل ارزی با هدف شناسایی و هویت‌بخشی به بازیگران اصلی بازار ارز بزودی آغاز به کار خواهد کرد. بر این اساس بازیگران اصلی بازار متشکل ارزی، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی‌های بانک‌ها بوده و تمام بازیگران موظف به معرفی حساب ارزی به بانک مرکزی هستند. صرافی‌هایی که در این بازار خرید و فروش عمده را انجام می‌دهند باید یک درصد بالاتر از نرخ بازار متشکل، نیازهای خرد ارزی را بر اساس فهرست مصارف بیست‌وچهارگانه پوشش دهند. راهکار بانک مرکزی برای جلوگیری از ثبت نرخ‌های کاذب در این بازار تدوین آیین‌نامه معاملاتی از سوی بازیگران اصلی است؛ در آیین‌نامه به هیات مدیره بازار متشکل اجازه داده می‌شود نرخ را بر اساس آخرین قیمت روز قبل با نوسان
5 درصد تعیین کند. البته برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند اساسا این بازار نمی‌تواند هیچ تاثیری در اقتصاد ایران داشته باشد.
ارز ایران بازار ندارد
حسن سبحانی، اقتصاددان و نماینده ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره بازار متشکل ارزی گفت: اولین نکته‌ای که در این رابطه گفته می‌‎شود موضوع کشف قیمت است که مسلما به این موضوع اعتقادی ندارم، یعنی این نهاد نمی‌تواند کشف قیمت واقعی را انجام دهد. دلیل هم این است که اساسا در ایران بازار ارزی وجود ندارد. وی گفت: در موضوع ارز عرضه انحصاری است، انحصاری که دولت یکی از اصلی‌ترین دارندگان و عرضه‌کنندگان ارز است. پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها هم در مراحل بعدی هستند. استاد اقتصاد دانشگاه تهران افزود: در کشور ما اینطور نیست که صاحبان ارز جمعیت زیادی داشته باشند بلکه افراد خاصی هستند؛ این افراد قابل شناسایی هم هستند و امری پوشیده نیست. تقاضا هم در کشور ما تعریف شده است؛ اغلب تقاضا برای واردکنندگان کالا و خدمات است که عمده آنها از طریق حواله صورت می‌گیرد پس مسأله پوشیده‌ای نیست که قابل مدیریت کردن نباشد. وی در پاسخ به این سوال که آیا بازار متشکل ارزی می‌تواند التهابات قیمت نقدی را کنترل کند، گفت: امکان ندارد چنین اتفاقاتی رخ بدهد؛ بیش از 90 درصد ارز در کشور ما در اختیار دولت و واردکنندگان است. دولت می‌تواند قیمت‌‌گذاری کند، قیمت‌‌گذاری هم باید طوری باشد که منجر به ایجاد واحدهای تولیدی شود. بانک مرکزی و دولت نباید به بازار جدید دل ببندد و برای ثبات ارزی باید دنبال راه‌های دیگری هم باشد. سبحانی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه با توضیح شما چرا موضوع قیمت‌‌گذاری 4200 تومان به نتیجه نرسیده است، گفت: تاکنون کسی ادعا نکرده که قیمت 4200 تومانی در راستای تولید اتخاذ شده باشد. محاسباتی برای کشف قیمت ارزی که قرار است از تولید حمایت کند وجود دارد که تفاوت بسیاری با روشی که دولت رقم 4200 تومان را کشف کرد، دارد. وی افزود: دولت باید بازار سفته‌بازی را جمع کند نه اینکه تمام تلاش خود را برای سر و سامان دادن این بازار صرف کند. بازار نقدی ارز ما عرضه و تقاضا برای نیازهای اساسی نیست بلکه سفته‌بازی است؛ حالا دولت نباید دنباله‌رو آن بازار جعلی و سفته‌بازانه باشد. وی در پایان خاطرنشان کرد: دولت باید قیمتی برای ارز تعیین کند که به نفع تولید‌کننده باشد. نرخی که صادرکنندگان و واردکنندگان را ذی‌نفع می‌کند به رانت ارزی می‌انجامد اما تولید را افزایش نمی‌دهد. رویکرد اساسی تعیین قیمت ارز هم در متن قانون اساسی موجود است؛ در اصل 43 قانون اساسی به صراحت بیان شده است اقتصادی باید به‌وجود بیاید برای از بین بردن فقر و محرومیت و برآورده کردن نیازهای مردم و ویژگی‌هایی داشته باشد که اولین آن تامین نیازهای اساسی است. سوال اینجاست در قیمتی که دولت تعیین کرده بود نیازهای اساسی برآورده شد؟ 
دلار صعودی شد
صبح دیروز با وجود اینکه چند ساعتی از جلسه همتی با صرافان در رابطه با بازار متشکل ارزی نگذشته بود، قیمت دلار 300 تومان افزایش یافت. هر دلار آمریکا در بازار آزاد با قیمت 13800 تومان معامله شد. در ضمن صرافی‌های بانکی هم هر دلار را 13100 تومان به فروش می‌رساندند. قیمت دلار دستوری هم 13400 تومان بود. همچنین قیمت ارز مسافرتی (یورو) در بانک‌ها ۱۴ هزار و ۹۸۵ تومان بود.