گروه سیاسی: در فاصله کمتر از 20 روز تا پایان ضرب‌الاجل 60 روزه ایران به 3 کشور اروپایی برای انجام تعهدات برجامی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز گذشته در نشستی خبری که در محل تاسیسات آب سنگین اراک برگزار شد، ضمن بیان جزئیات اجرای گام اول ضرب‌الاجل، به کشورهای اروپایی هشدار داد بعد از مدت 60 روز فرصت دیگری به اروپا داده نخواهد شد.
به گزارش «وطنامروز»، 18 اردیبهشت گذشته و در سالروز خروج آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند. به کشورهای باقیمانده در برجام 60 روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود بویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواسته‌های ما تأمین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف‌شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد».
بر همین اساس از روز دوشنبه 30 اردیبهشت، ظرفیت تولید غنی‌سازی اورانیوم 67/3 درصد کشور با طراحی جدید به حدود 4 برابر افزایش یافت. در این راستا با توجه به ابلاغیه اخیر شورای عالی امنیت ملی مبنی بر عدم رعایت سقف 300 کیلویی UF6 در کشور و دستور رئیس سازمان انرژی اتمی برای ایجاد زمینه‌های لازم، ظرفیت تولید محصول غنی‌سازی کشور بدون اضافه کردن سانتریفیوژ و زنجیره، به حدود 4 برابر افزایش یافت و اطلاعات طراحی در این‌باره به آژانس بین‌المللی ارائه شده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگوی یک خردادماه خود با «وطنامروز» درباره چگونگی 4 برابر شدن ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم گفته بود: «به‌واسطه یکسری اقدامات فنی بدون آنکه به ماشین دست بزنید یا تعداد ماشین را افزایش دهید، به نسبت نوع خوراک و سرعت کار ماشین، خروجی آن نیز افزایش می‌یابد. افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده به 67/3 درصد که از 30 اردیبهشت کلید خورد بر همین مبنا انجام شد، چرا که ما هیچ چیز دیگری را افزایش ندادیم، نه سانتریفیوژ و نه سطح غنی‌سازی».
در همین راستا بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز گذشته در نشست خبری خود با خبرنگاران که در تاسیسات آب سنگین اراک برگزار شد، به تشریح آخرین اقدامات فنی سازمان انرژی اتمی در راستای اجرای بیانیه اخیر شورای عالی امنیت ملی در توقف برخی تعهدات برجامی پرداخت. وی در ابتدای این نشست خبری گفت: امروز وضعیت صنعت هسته‌ای بعد از بیانیه اخیر ابلاغ‌شده به سازمان انرژی اتمی و پیشرفت‌های حاصله در تاسیسات آب سنگین اراک را تشریح خواهیم کرد. کمالوندی با اشاره به تصمیمات اخیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد از زمان 4 برابر شدن ظرفیت، تولید اورانیوم 67/3 درصد افزایش یافته است. از امروز(دوشنبه 27 خرداد) به مدت 10 روز (6 تیر) از سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم عبور خواهیم کرد. وی درباره آب سنگین تولیدی در تاسیسات آب سنگین اراک هم گفت: ممکن است در سنوات آینده میزان استفاده از آب سنگین در داخل افزایش یابد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: منتظر تصمیم مقامات کشور برای گام دوم هستیم، البته فرصت برای اروپایی‌ها وجود دارد. ایران دیگر برای دیدن عمل آنها صبر نخواهد کرد. کمالوندی تاکید کرد: ذخایر ایران با شتاب بیشتری روند افزایشی خواهد داشت؛ اگر برای آنها [اروپایی‌ها] حفظ برجام مهم است، باید تلاش کنند. وی درباره مرحله دوم اقدام ایران برای کاهش تعهدات به برجام گفت: درباره مرحله دوم ما منتظر تصمیم مقامات هستیم. هنوز برای اروپایی‌ها وقت باقی است. آنها در گذشته هم فرصت داشتند که یک سال صبر استراتژیک بود و 2 ماه هم فرصت دادیم. اروپایی‌ها اظهار عجز کرده‌اند اما این موضوع به وزارت امور خارجه مربوط است. اگر دو اقدامی که در مرحله اول زمانبر بود و ما داشتیم در مرحله بعدی بویژه برای رفتن بالاتر از 67/3 نیاز به زمانی نخواهد بود. فکر نکنند بعد از 60 روز، بار دیگر فرصت 60 روزه خواهند داشت. اقدامات ایران در راستای بندهای 26 و 36 برجام است. درباره بند دیگری که در رابطه با مرحله دوم است، امروز در خدمت متخصصان بودیم. آنچه دستور گرفته‌اند این است هر دو رآکتور را با هم به‌پیش ببرند.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: هم طراحی قبلی رآکتور اراک مدنظر است و هم بازطراحی آن. اگر بدعهدی شود ایران لوله‌های کالندریا را دارد و رآکتور قبلی قابل احیاست. به گفته وی، الان طراحی‌ها تمام شده و در مرحله تهیه ماشین‌آلات هستیم، اگر [طرف‌های برجام] صادق باشند و وظایف‌شان را انجام دهند شاید ترجیح این باشد از رآکتور جدید به دلیل مزایای آن استفاده شود.
کمالوندی اضافه کرد: سناریوهای مختلف در اختیار مسؤولان نظام قرار دارد. «اورهال» خوبی روی کارخانه آب سنگین انجام شده و آماده افزایش ظرفیت بیش از این است. اگر تا
۲ ماه و نیم آینده بازار نداشته باشیم، ذخایر آب سنگین می‌تواند از ۱۳۰ تن هم بگذرد. وی افزود: اگر برای اروپایی‌ها مهم است که میزان تولید پلوتونیوم ایران چقدر باشد باید زودتر اقدام کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین درباره افزایش میزان غنی‌سازی نیز اظهار داشت: سقف غنی‌سازی فراتر از 67/3 درصد می‌تواند 68/3 درصد باشد تا هر میزان دیگری، این بسته به تصمیم مسؤولان کشور است. کمالوندی همچنین بیان کرد: در شرایط بسیار خوبی برای حرکت با شتاب در صنعت هسته‌ای هستیم. سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به تحریم شرکت تولیدکننده رادیودارو از سوی آمریکا آن را یک ترور خواند و گفت: خوشبختانه اتفاقی نیفتاد چون ما ظرفیت کافی برای تولید داریم.
2 سناریو برای افزایش سطح غنی‌سازی
موضوع دیگر که در نشست خبری دیروز به آن پرداخته شد، سناریوهای افزایش سطح غنی‌سازی بود. کمالوندی درباره فراتر رفتن از سطح 67/3 گفت: 2 سناریو وجود دارد؛ یکی این است که غنی‌سازی فراتر از 67/3 درصد را برای نیاز بوشهر تعریف کنیم که می‌شود ۵ درصد، یا برای رآکتور تهران تعریف کنیم که می‌شود ۲۰ درصد. سناریوهای مختلف در این باره دیده شده است.
وی گفت: آمریکا به چین فشار آورده بود با این تخیل که اگر ایران رآکتور بازطراحی شده را نداشته باشد، نیاز به آب سنگین ندارد. آمریکایی‌ها در معافیت‌های آخر گفته بودند آب سنگین را کسی نخرد. خوشبختانه چینی‌ها که یکی دو هفته گذشته با آنها ارتباط داشتیم در روند خوبی با ما کار می‌کنند. طراحی را خودمان انجام می‌دهیم، الان در مرحله تامین تجهیزات هستیم که اروپایی‌ها می‌توانند تامین کنند و این محک خوبی است اگر تاسیسات را بدهند.
وی گفت: ما تعهد داشتیم بیشتر از ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده 67/3 را تولید نکنیم ولی از امروز شمارش معکوس تا ۱۰ روز دیگر (ششم تیر) شروع می‌شود و از ۳۰۰ کیلو عبور می‌کنیم.
وی ادامه داد: در حوزه فنی گزینه‌های زیادی داریم و ایران در حال حاضر با شیب حرکت می‌کند. اگر اقدام جدی نشود شیب رو به بالا می‌رود و گزینه‌های شدیدتر در دستور کار است.
معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره اینکه آیا در گام‌های بعدی، ایران در همکاری‌های داوطلبانه خود با آژانس درباره دسترسی‌ها و بازرسی‌ها تغییری خواهد داد گفت که ایران اجرای پروتکل الحاقی را داوطلبانه انجام می‌دهد. ایران مادامی در ان‌پی‌تی حضور دارد، باید پادمان را اجرا کند. وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس مبنی بر اینکه آیا گام نهایی ایران خروج از برجام است؟ گفت: اگر این شرایط از سمت دو طرف ادامه یابد برجامی نمی‌ماند که بخواهیم در آن بمانیم یا نمانیم.
وی افزود: با ماشین‌های فعلی زمینه تولید ۱۹۰ هزار سو را داریم. در سال ۱۵ برجام (۱۱ سال دیگر) امکان ظرفیت ۲۷۲ هزار سو را داریم و اگر ماشین‌های جدید صحه‌گذاری شوند خیلی بیشتر از ۲۷۲ هزار سو امکان تولید داریم و اگر برجام کنار گذاشته شود، سرعت خیلی کارها بیشتر خواهد شد. الان ماشین‌های IR-6 تا ۹۰ درصد به وضعیت نهایی رسیده و ۷۰ تا ۸۰ درصد روی ماشین IR-8 کار شده است.
اقدام متقابل ایران باید برای اروپا یک درس جدی باشد
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره اقدامات متقابل ایران در برجام در کاهش عمل به تعهدات خود گفت: این طبیعی‌ترین اقدام جمهوری اسلامی ایران نسبت به نقض تعهدات برجامی طرف مقابل است. علاءالدین بروجردی در گفت‌وگو با دانا، درباره اقدامات متقابل ایران در برجام در کاهش عمل به تعهدات خود گفت: با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری بعد از تایید مشروط برجام و مصوبه مجلس که بر اساس این رهنمودها و احتمالات آینده مصوب شد، این طبیعی‌ترین اقدام جمهوری اسلامی ایران نسبت به نقض تعهدات برجامی طرف مقابل است. بروجردی با توجه به عهدشکنی آمریکایی‌ها که رسماً اعلام کردند از برجام خارج شدند، افزود: اروپایی‌ها هم که به طور مستمر اعلام می‌کنند ما همچنان متعهدیم باید به تعهدات خود عمل کنند؛ هرچند در عمل اتفاق خاصی نیفتاده است. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پیش‌بینی اقدام طرف غربی در برجام پس از پایان اولتیماتوم ایران گفت: اروپا راه دیگری ندارد، باید شاهد این باشد یا ما تمام تعهدات خودمان را کنار بگذاریم یا آنها به تعهدات خود به‌طور کامل عمل کنند. بروجردی این اقدام ایران را یک واکنش منطقی در برابر وقت‌کشی غربی‌ها دانست و گفت: از ابتدا قرار بر این بود جاده برجام دو طرفه باشد، یک طرف ما باشیم که به تعهدات خود به طور کامل عمل کردیم و گزارشات آژانس موید این است اما طرف اروپایی در اجرا و عمل به تعهدات خود پایبند نماند. وی درباره پیام روشن این اقدام ایران به طرف‌های مقابل در برجام گفت: با توجه به رویه طرف مقابل و صبر استراتژیک جمهوری اسلامی گزینه کاهش عمل به تعهدات به اجرا در آمد و این باید برای اروپا یک درس جدی باشد که بدانند جمهوری اسلامی در این زمینه بسیار جدی است.